Архиви: Енциклопедија

ЧАРАКЧИЕВ (Кожаров), Асен (Неврокоп, 19. Ⅶ 1911 – Неврокоп, 19. Ⅺ 1988) – припадник на македонското НОД во Пиринскиот дел на Македонија. Член на ВМРО(Об) (1931). На судскиот процес (1936), заедно со сестра му Мара Димитрова-Петрова и другите судени, изјавил дека е Македонец по националност, а не Бугарин. Учествувал во оружената борба на НОД (1941–1944).… Continue reading ЧАРАКЧИЕВ

ЧАРДАК (СОФА, ПОТОН, ОТВОРЕН И ЗАТВОРЕН) – просторија на катот формирана со специфична организација на просториите. Има различна намена, во зависност од климатските услови, економската состојба на имателот, конфесионалната припадност и периодот на градбата. Служи за комуникација, како простор за работа и за одмор (за спиење преку лето), за одржување семејни свечености и сл. К.… Continue reading ЧАРДАК

ЧАРШИ–ЏАМИЈА (Прилеп, 1475) – подигната од Хаџи Хусеин, син на Абдулах. Има правоаголна основа со димензии 20,25 х 11,30 м, скромна внатрешна декорација и минаре високо 25 м, градено во неколку фази. Тремот бил изграден во сред. на ⅩⅠⅩ в. Се наоѓа во руинирана состојба. ЛИТ.: Арх. К. Јованоски, За Чарши – џамија – Прилеп,… Continue reading ЧАРШИ–

ЧАУЛЕ, Киро (Охрид, 17. Ⅲ 1918 – Скопје, 3. Ⅲ 1983) – новинар, учесник во НОБ од 1941 г. Про-должувајќи ја семејната револуционерна традиција (син е на илинденскиот војвода Петар Чауле), уште како младинец се определува за Националноослободителното движење. Бил командант на Осмата велешка бригада (1944), член на првиот редакциски состав на „Нова Македонија“ во… Continue reading ЧАУЛЕ, Киро

ЧАУЛЕВ, Петар (Охрид, 1880 – Милано, 23. ⅩⅠⅠ 1924) – учител, револуционер, учесник во Илинденското востание. Се школувал во Охрид и Битола, учителствувал во Охридско. Бил организатор на револуционерните комитети во Охридско, Преспанско и Леринско (1899). Во Илинденското востание бил војвода и раководител на Охридскиот револуционерен комитет, во 1911 г. бил член на ЦК на… Continue reading ЧАУЛЕВ, Петар

ЧАУСИДИС, Никос (Ташкент, Узбекистан, 17. Ⅶ 1959) – археолог, унив. професор. Студиите ги Никос Чаусидис завршува во 1984 г. на Катедрата за историја на уметноста и археологија на Филозофскиот факултет во Скопје, каде што ги завршува и магистерските студии (1992). Стручното издигање го почнува со истражување на археолошките локалитети во Македонија, за подоцна да им… Continue reading ЧАУСИДИС, Никос

ЧАУШЕВ, Боро (Неготино, 6. Ⅺ 1917 – Скопје, 22. Ⅱ 2001) – припадник на работничкото и на комунистичкото движење пред војната, учесник во НОБ, генерал. Член на Спортското друштво „Вардар“ во Неготино (1936– 1939). Член на СКОЈ и на КПЈ (од 1940) и на МК на КПЈ за Неготино (од 1941). Активно вклучен во НОД… Continue reading ЧАУШЕВ, Боро

ЧАЧАНСКИ, Крсте (с. Драслајца, Струшко, 25. Ⅸ 1949 – Струга, 13. Ⅱ 2003) – поет, раскажувач, романсиер. Завршил Филолошки факултет во Скопје. Бил директор на Домот на културата во Струга. Вистинската книжевна афирмација ја доживеал со расказите и романите. Патилата и црнилата на македонскиот човек, судбината на откорнатикот, родното поднебје и нивната универзалност се посведочуваат… Continue reading ЧАЧАНСКИ, Крсте

ЧАШКА – село во Велешко. Се наоѓа на крајниот јужен дел на Бањичко Кале, од левата страна на р. Тополка, на надморска височина од околу 240 м. Преку регионален пат е поврзано со Велес. Има 1.471 ж., од кои 1.425 се Македонци и 44 Срби. Населението се занимава со одгледување житни и градинарски култури и… Continue reading ЧАШКА

ЧАШУЛЕ, Коле (Прилеп, 2. Ⅲ 1921) – раскажувач, романсиер, драмски писател, публицист и дипломат. Средно образование завршил во Битола, потоа студирал медицина во Белград, но по окупацијата на Југославија од страна на германските окупатори, се враќа во родниот град, каде што учествува во подготовката и кревањето на Антифашистичкото востание од 11 октомври 1941 г., а… Continue reading ЧАШУЛЕ, Коле

ЧАШУЛЕ, Слободан (Скопје, 27. Ⅸ 1945) – новинар, општественик, политичар и државник. Дипломирал филологија и докторирал на Понтифицискиот католички универзитет во Лима (Перу). Со новинарство почнал во Телевизија Скопје (1965), уредник на Дописништвото на Танјуг за Македонија, потоа дописник од Перу, Бразил и Мексико. Во периодот 1990–1994 г. бил директор и главен и одговорен уредник… Continue reading ЧАШУЛЕ, Слободан

ЧЕВРЕВСКИ, Данчо (Скопје, 17. Ⅴ 1951) – актер и продуцент. На филм дебитира во 1975 г. во историскиот спектакл „Атентатот во Сараево“, но најквалитетните остварувања ги постигнува по успешната улога на младиот Стеван во спектаклот „Најдолгиот пат“. Од другите улоги посебно се истакнува интерпретацијата на ликот на младиот музичар во филмот „Хајфај“, кој има сериозни… Continue reading ЧЕВРЕВСКИ, Данчо

ЧЕЈКОВСКА, Вера (Скопје, 16. Ⅹ 1954) – физичар и сеизмолог, доктор на физички науки, поет и есеист. Основно училиште и гимназија завршила во Кавадарци (1973), а потоа дипломирала применета физика на Природно-математичкиот факултет во Скопје (1979) и магистрирала на студии по физика на внатрешноста на Земјата на Геофизичкиот завод „Андрија Мохозоровиќ“ при Природно-математичкиот факултет на… Continue reading ЧЕЈКОВСКА, Вера

ЧЕЛЕБИ, Исхак (Исхак ќ елеби), (Скопје, 1493 – Дамаск, 1537) – турски поет од средновековната диванска литература. Бил професор на медресите во Скопје, Серез, Едрене, Бурса. Ја завршил највисоката османска медреса Сахн во Истанбул. Бил мудерис-соработник на истата медреса. На многу места бил кадија. Литературниот опус опфаќа: еден диван (собрани касида и газели напишани на… Continue reading ЧЕЛЕБИ, Исхак

ЧЕЛЕНКА – невестински украс за на глава, изработен од чаталесто дреново дрво, обвиткано со шарени крпи. Се придржувала на главата со ремче под гушата, а со други ремчиња се прикачувала за рамото на горната облека. Од неа се спуштале Челенка надолу низи од пари или монистра што ѕвонеле при одењето. Престанала да се носи кон… Continue reading ЧЕЛЕНКА

ЧЕЛИКУ, Емин Калош (с. Црвица, Кичевско, 13. Ⅱ 1951) – поет, раскажувач, романсиер, драмски писател и писател за деца. Основно образование завршил во родното место, а образованието го продолжил во Учителската школа во Скопје. Студирал книжевност и дипломирал на Филозофскиот факултет во Приштина. Еден период работел како учител и наставник во Скопско, а потоа како… Continue reading ЧЕЛИКУ, Емин Калош

ЧЕЛИЧНИ МОСТОВИ И КОНСТРУКЦИИ. Кај нас датираат од крајот на ⅩⅠⅩ в., кога се во изградба двете железнички линии: Скопје–Солун и Солун–Битола. Позначајни мостови се: на р. Вардар во Скопје, Градец и Удово, на р. Црна во Стоби и на р. Бошава во Д. Капија (најдолг мост, 171 м). На р. Србиновачка (1970) е изграден… Continue reading ЧЕЛИЧНИ МОСТОВИ И КОНСТРУКЦИИ

ЧЕЛОПЕК – село во Гостиварско. Се наоѓа во горнополошката рамнина, од десната страна на р. Вардар, на надморска висина од околу 500 м. Со Гостивар е поврзано со локален асфалтен пат. Тоа е населено со Албанци, чиј број е во постојан пораст. Во 1953 г. во него живееле 2.825 ж., а во 2002 г. тој… Continue reading ЧЕЛОПЕК

ЧЕМЕРСКИ-ЈАНУШ, Ангел (Кавадарци, 31. Ⅲ 1923 – Скопје, 18. Ⅺ 2003) – економист, комунистички деец, првоборец и државник. Бил член на СКОЈ (1938), секретар на Бирото на СКОЈ во Трговската академија во Битола (1940), член на МК на СКОЈ во Кавадарци (1942–1943) и на КПЈ (1942), а потоа борец на Тиквешкиот НОПО „Добри Даскалов“ (од… Continue reading ЧЕМЕРСКИ-ЈАНУШ, Ангел

ЧЕМЕРСКИ, Глигор (Гиче) (Кавадарци, 9. Ⅲ 1940) – сликар, особено значаен претставник на новата фигурација во шеесеттите години, заслужен за афирмацијата на македонската култура во светот. Дипломирал на Академијата за ликовни уметности во Бел-град (1965). Во штафелајното сликарство создава експресионистички дела, проникнати со поет-ски реализам и фантастика („Лудата Грета“, 1962/63, „Чувар на гнездо“, 1964, „Инстинкт… Continue reading ЧЕМЕРСКИ, Глигор

ЧЕМПРЕС . (КИПАРИС) (Цупрессус Л., фам. Цупрессацеае) – род со 10-15 вида зимзелени дрвја од Северната хемисфера. Леторастите се покриени со ситни, спро-Г. Чемерски: „Охриѓанки“ (1997) Медитерански чемпрес тивно поставени лушпести листови, на напречниот пресек четвороаголни. шишарките се колку орев, одрвенети. Во РМ се култивираат следниве видови: Ц. семпервиренс Л. – чемпрес (кипарис) од Медитеранот,… Continue reading ЧЕМПРЕС

ЧЕМРЕН – средновековен град/ тврдина кај влезот на Црна Река во Мариово. Единствените изворни вести се зачувани кај биографот на Стефан Душан, кој вели дека градот Чемрен потпаднал под српска власт истовремено со српското освојување на градовите Охрид и Прилеп, при Душановиот воен налет на југ (1334). ЛИТ.: Т. Томоски, Македонија низ вековите. Градови, тврдини,… Continue reading ЧЕМРЕН

ЧЕМЧЕВ, Вангел (Лаки) (Воден, Егејскот дел на Македонија, Р.Гр., 4. Ⅳ 1937) – филмски и телевизиски монтажер, режисер и сценарист. Во „Вардар филм“ се вработува во 1959 г. како асистент-монтажер. Како монтажер на игран филм дебитира со филмот „Македонска крвава свадба“ (1967). Реализирал повеќе од 100 филма, од кои 11 се играни. Автор е (како… Continue reading ЧЕМЧЕВ, Вангел

ЧЕПИНЧИЌ, Мирослав (Стари Трг, 18. Ⅳ 1941) – филмски критичар и телевизиски режисер. По дипломирањето на Филозофскиот факултет во Скопје, се занимава со филмска критика и публицистика. Извесен период работи во Македонската телевизија како режисер, а од 1984 г. до пензионирањето работи во Кинотеката на Македонија, каде систематски го истражува домашното филмско наследство. Автор е… Continue reading ЧЕПИНЧИЌ, Мирослав