Tag: К

КЕЖОВИЦА – ШТИПСКА БАЊА. Се наоѓа југозападно од Штип, во непосредна близина на Ново Село, на десниот брег на р. Брегалница. Резервоарот на термоминералната вода се наоѓа во јурски гранити, а теренот околу изворите е изграден од терциерни седименти. Овде се јавуваат два извора на термоминерална вода – Л’џи, кој се наоѓа северно од ридот… Continue reading КЕЖОВИЦА

КЕЛКОЦЕВА, Надежда (Велес, 24. Ⅳ 1924) – фармацевт, наставник на Фарм. ф. во Скопје. Основоположник на Институтот за испитување и контрола на лекови. Претходно во Републички завод за здравствена заштита го оформува и станува директор на Одделот за испитување и контрола на лекови. Л. П.-Т.

КЕЛТИ – в. Гали. Мустафа Кемал-Ататурк

КЕМАЛ-АТАТУРК, Мустафа (Солун, 19. Ⅴ 1881 – Цариград, 10. XI 1938) – прв претседател на Република Турција. Се школувал во Военото училиште „Руждие” во Солун, во Воената академија (Аскери идадиси) во Битола (1896/1897 –1898/1899) и во Цариград. Бил на служба во Солун, како воен инспектор на железничката линија Солун–Скопје и Солун–Битола (1907–1910). Учествувал во Младотурската… Continue reading КЕМАЛ-АТАТУРК, Мустафа

КЕМЕНЕ .- жичен гудачки народен музички инструмент со крушковидна форма. Се изработува од едно парче јаворово дрво, издлабено на поширокиот дел, а потоа покриено со тенка штичка од смрека. Гудалото е рачно изработено во блага полукружна форма. Има три жици, а мелодијата се изведува на првата, многу ретко се зафаќа третата, а средната константно бордунира… Continue reading КЕМЕНЕ

КЕНЗО, Танге (Имабари, Јапонија, 1913 – Токио, 2005) – архитект, урбанист, професор на Архитектонскиот факултет на Универзитетот во Токио, член на МАНУ надвор од работниот состав (1981). Неговата творечка дејност опфаќа широки архитектонскоурбанистички подрачја од идејни, главни и детални урбанистички планови на градови и на населби, до разновидни архитектонски објекти. Неговите остварувања се одликуваат со… Continue reading КЕНЗО, Танге

КЕПЕСКИ, Круме (Прилеп, 8. Ⅳ 1909 – Скопје, 3. XI 1988) – филолог – македонист, унив. профессор, учебникар, преведувач, фолклорист. Основното и дел од средното образование го завршил во Прилеп, а матурирал во Битола (1931). Дипломирал на Филозофскиот факултет во Белград (1935). Работел како професор по српски јазик и книжевност (1937) и како професор по… Continue reading КЕПЕСКИ, Круме

КЕПОВ, Иван (с. Бобошево, ќустендилско, Бугарија, 30. Ⅲ 1870 – Софија, 8. Ⅰ 1938) – новинар, публицист, општественик. Завршил историја на Софискиот универзитет. Работел како учител, службеник, бил секретар на Врховниот македонско-одрински комитет и е еден од основачите на Радикално-демократската партија. Уредник на весниците „Изгрев” (1901) и „Учителски весник” (1907-1913) и на списанието „Младешка библиотека”… Continue reading КЕПОВ, Иван

КЕРАМИЈА (Церамиае) – населба до Прилеп од разбиен тип распослана под северните падини на Маркови Кули на платото Заг-рад, која го опфаќа поширокото подрачје од локалитетот Ташачица на југ до локалитетите Калдрма и Попадин Дол на север. Населбата егзистирала низ целиот антички период, за што говорат бројните некрополи распослани на повеќе нејзини страни, како и… Continue reading КЕРАМИЈА

КЕРАМИТЧИЕВ, Апостол (с. Габреш, Костурско, 1913 – Скопје, 1997) – класичен филолог. Гимназија завршил во Костур, а студиите по класична филологија, археологија и стара историја во Солун и во Софија. Учествувал во НОБ. Од 1957 до 1979 г. работел како кустос (епиграфичар и нумизматичар) во Археолошкиот музеј во Скопје. Го проучувал старото рударство и металургијата… Continue reading КЕРАМИТЧИЕВ, Апостол

КЕРАМИТЧИЕВ, Михајло (с. Габреш, Костурско, Егејскиот дел на Македонија, 1915 – Скопје, 31. Ⅴ 1981) – деец на македонското и на грчкото комунистичко движење. Член на КПГ (од 1935), репресиран во периодот на Метаксасовата диктатура (1939), учесник во Грчко-италијанската војна (1940). Од 1941 до 1944 г. активно учествувал во македонското национално и антифашистичко движење. Деец… Continue reading КЕРАМИТЧИЕВ, Михајло

КЕРАМИЧИЕВ, Димитар Костов (с. Личишта, Костурско, 2. Ⅷ 1936 – Скопје, 25. Ⅴ 2008) – психолог, универзитетски професор. Дипломирал на Филозофскиот факултет во Белград (1964). Работел како индустриски психолог во ОХИС каде што го формирал Одделението за хуманизација на трудот (единствено одделение на поранешните југословенски простори). Магистрирал на Факултетот за политички науки во Белград (1979),… Continue reading КЕРАМИЧИЕВ, Димитар Костов

КЕРАМИЧИЕВА, Ружица Михајлова (Суботица, 5. Ⅹ 1930) – психолог, универзитетски професор. Дипломирала на Филозофскиот факултет во Белград (1961), каде што и магистрирала (1969) и докторирала (1976). На Институтот за психологија при Филозофскиот факултет во Скопје се вработила во 1976 г., каде што ги поминала сите звања до редовен професор и се пензионирала (2001). Ги предавала… Continue reading КЕРАМИЧИЕВА, Ружица Михајлова

КЕРИМ, Асан (Штип, 7. Ⅰ 1921 – Белград, 22. Ⅶ 1990) – учесник во работничкото и комунистичкото движење на Македонија. Член на СКОЈ од 1941, а на КПЈ од 1942 г. Во 1943 до септември 1944 г. бил мобилизиран во трудовите единици на бугарскиот окупатор (Ново Село, Струмичко, и Чучулигово во Пиринска Македонија). Во единиците… Continue reading КЕРИМ, Асан

КЕФАЛОН – патна станица од римско време, забележана на Појтингеровата карта (Ⅲ–ИV в.). Се наоѓала на делницата од римскиот пат помеѓу Скупи и Стоби, на одалеченост од Ⅷ римски милји од Стоби. Се лоцира на локалитетот Главје, помеѓу селата Градско, Виничани и Водоврати. ЛИТ.: Т. Томоски, Прилог за реконструкцијата на Табула Пеутингериана на делницата Сцупи–Стоби,… Continue reading КЕФАЛОН

КИБЕЛА -. малоазиска, фригиска божица, Мајка, одомаќена во Тракија, Македонија, Грција (во раноантичката епоха, а подоцна и во римската низ провинциите на Балканот). Во Македонија се почитува под името „мајка на домашните богови”, коешто е потврдено со натписи. Иконографијата (седечка статуа со полосна глава, со лавови покрај столот и со тимпан и патера во рацете)… Continue reading КИБЕЛА

КИЗОВ-ГИЗА, Атанас (с. Нерет, Леринско, 1914 – Гревена, 1947) – деец на македонското и на грчкото комунистичко движење. Учесник во Грчко-италијанската војна (1940–1941) и во Граѓанската војна во Грција. Бил командир на Ⅻ чета на ДАГ. Загинал во битката за преземање на градот Гревена. ЛИТ.: Т. Мамуровски, Светли ликови од Егејска Македонија (1945–1949), Скопје, 1987.… Continue reading КИЗОВ-ГИЗА, Атанас

КИКИРИТКИ .(Арацхис хѕпогеа Л.) – едногодишен вид од фам. Фабацеае. Заземаат едно од првите места во светот од маслодавните култури. Се одгледува за семето, кое е богато со мас-Кикиритки ло (50–55%). Од семето се добива висококвалитетен маргарин и, освен за исхрана на луѓето, се употребува и во конзервната индустрија за сардини. Се прави и арашидово… Continue reading КИКИРИТКИ

КИНЕСКО-МАКЕДОНСКИ ВРСКИ И ОДНОСИ. Дипломатските односи меѓу РМ и НР Кина се воспоставуваат на 12. Ⅴ 1993 г. со заедничко соопштение дека РМ ја признава Владата на НР Кина како единствена законска влада на Кина и на Тајван како неделив дел од Кина и презема обврска во никаква форма да не воспоставува официјални односи со… Continue reading КИНЕСКО-МАКЕДОНСКИ ВРСКИ И ОДНОСИ

КИНОВИТИ .- монаси што живеат во манастирско братство. Првото монаштво на словенските простори било киновитско (општежително). Во Ⅹ в., охридскопреспанскиот регион станал вистински киновитски центар. Манастирските братства функционирале врз православнорелигиски претпоставки, со организација и дисциплина во вид на миниопштество. Монасите од овие братства се носители и фактори на духовниот и на интелектуалниот живот во манастирите… Continue reading КИНОВИТИ

КИНОПРИКАЖУВАЧКА ДЕЈНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА. До крајот на Втората светска војна оваа дејност се одвивала преку патувачки, постојани и наменски кина. Првите филмски проекции се одржале во 1897 г. во Битола и во Скопје. Во почетокот проекциите се одржувале најчесто по кафеани. Првото постојано кино („Вардар”), сместено во барака, проработило во Скопје (1912). Најпознатите домашни патувачки… Continue reading КИНОПРИКАЖУВАЧКА ДЕЈНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА

КИПРИЈАНОВА-РАДОВАНОВИЌ, Радмила (Скопје, 1941) – редовен професор на Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје, ректор и политичар. Дипломирала на Технолошкиот оддел на Техничкиот факултет во Скопје (1964), а докторирала на Универзитетот во Загреб (1974). Имала повеќе студиски престои Радмила Кипријанова-Радовановиќ во Европа. На Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје е од 1965 г, а како редовен професор од 1986… Continue reading КИПРИЈАНОВА-РАДОВАНОВИЌ, Радмила

КИПРОВСКА, Катерина (Скопје, 26. Ⅶ 1971) – балерина. Балетското образование го стекнува во МБУЦ „Илија Николовски-Луј” во Скопје (во класата на Е. Кушовска) и во Академијата за танц и музика во Пловдив. Има тримесечен престој во Националниот театар во Торонто (1993). Станува член на Балетот при МНТ во Скопје, како солист (1990), а потоа и… Continue reading КИПРОВСКА, Катерина

КИРИЈАС, Тиберие (с. Трново, Битолско, 1908 – Љубњана, 1997) – научен работник од областа на сеизмологијата. Дипломирал на Техничкиот факултет во Бел-град (1934). Од мај 1963 г. е вонреден професор на Техничкиот факултет во Скопје, кога бил избран и за декан на овој факултет. Од 1965 г. е директор на Институтот за сеизмологија, земјотресно инженерство… Continue reading КИРИЈАС, Тиберие