Tag: К

КАБА, Лиман Јаја (Дебар, 1924 – Банова Јаруга, Славонија, април 1945) – народен херој од НОАВМ. Откако завршил основно училиште, по Априлската војна (1941) Лиман Каба учел во Гимназијата во Приштина, каде што дејствувал и на организирањето на антифашистичката младина, поради што двапати бил апсен (1942). Избегал од Приштинскиот затвор и се вратил во Дебар, дејствувајќи како организатор на Народноослободителното движење. Неговата куќа била центар за илегалните партиски состаноци на

КАБА, Мухамед (Дебар, 3. Ⅱ 1941) – економист. Дипломирал на Економскиот факултет во Скопје. Работел како референт и началник на Одделението за стопанство во Собранието на Општина Дебар и шеф на Комерцијалниот сектор во Фабриката за теписи „Новост” во Дебар. Бил еден од раководителите на младинските организации во градот и член на ЦК на СКМ. С. Мл. Христо Кабакчиев

КАБАКЧИЕВ, Христо Стефанов (Галац, Романија, 2. Ⅰ 1878 – Москва, СССР, 6. Ⅹ 1940) – бугарски и интернационален комунистички деец, доктор по историски науки, застапник за македонската нација и државност. Дипломирал право на Софискиот универзитет и бил член на ЦК на БРСДП (1905–1928), еден од делегатите на Копенхагенскиот (1910) и на Базелскиот конгрес на Ⅱ интернационала, на Ⅱ, Ⅳ и Ⅵ конгрес на Коминтерната. Како учесник во Септемвриското востание (1923),

КАБРОВСКИ, Тоде Василев (с. Горно Ореово, Битолско, 8. 1945) – просветен и културно-национален деец во Австралија. По завршувањето на Учителската школа (1964) и на Вишата педагошка школа (на Групата за историја и географија) во Битола (1967), во 1969 г. се иселил во Австралија (Рокдаел, Нов Јужен Велс) и 36 години работел во Телстра корпорејшен лимитед. Бил еден од иницијаторите за отворање на првото етничко училиште на македонски јазик во Нов

КАВАДАРЦИ – град во Повардарјето со 34.252 ж. (2002 г.). Се наоѓа од двете страни на Ваташка Река (Луда Мара) во Тиквешката област, на надморска висина од Кавадарци 270 м. Зафаќа површина од 866 ха. Има променета медитеранска клима со просечна годишна температура на воздухот од 13,6°Ц и просечна годишна количина на врнежи од 476 мм. Преку Неготино е поврзано со Автопатот Е–75, а до градот води индустриски колосек како

КАВАЕВ, Владимир (Струга, 1885 – 1931) – лекар, хирург, учесник во Владимир Каваев Октомвриската револуција. Првин учи во Духовната семинарија во Цариград, а потоа ја завршил Воено-медицинската академија во Петроград. Специјализирал хирургија во Берлин (1920). Бил личен пријател и соработник на В. И. Ленин. Работел во КИ на репатријацијата на емигрантите. По враќањето во Струга (1923) особено бил заслужен за сузбивањето на маларијата. Последните години од животот ги поминал во

КАВАЕВ, Филип Т. (Струга, 1904 – Битола, 1974) – гимназијален професор по македонски јазик и литература, фолклорист. Беше пасиониран собирач на македонски народни умотворби, особено на народните песни за Битола и Битолско, еден од први-Филип Т. Каваев те членови на Здружението на фолклористите на Македонија и еден од основачите на Друштвото за наука и уметност во Битола (25. Ⅳ 1960). Автор е на голем број статии за македонскиот фолклор, посебно

КАВАЕВА-ЕТИНГЕР, Елена Јузеф (Ченстохова, Полска, 1893 – Охрид, 1982) – лекар, специјалист за детски болести, учесник во Октомвриската револуција и во НОБ, организатор на санитетската служба во Охрид. Дипломирала медицина во Берлин, по што заминала на работа во Петроград (1914). Специјализирала педијатрија во Берлин (1920). По доаѓањето во Македонија (1923) соработувала со членовите на КПЈ. Во текот на НОБ во нејзиниот дом се одржувале илегални состаноци на членови на КПЈ/КПМ,

КАВАЕВА, Депа (Деспина) – собирачка и пејачка на народни песни од времето и од градот на Миладиновци, Струга. Соработувала во подготовките на Зборникот на Браќата Миладиновци. За нејзиниот живот и дело пишувал Петар Чакар (Која била Депа Каваева?, во „Нова Македонија”, 23-27. Ⅹ 1962). Таму се изнесуваат податоци дека Депа Каваева е внука од помала сестра на Миладиновци, дека околу сто и педесет песни во Зборникот на Миладиновци се собрани

КАВАЛ – .дувачки народен инструмент од типот надолжни флејти. Претставува богато орнаментирана дрвена цевка, отворена на двата краја. Се изработува од јасеново дрво, најчесто во три должини: 600, 700 и 800 мм. На предната страна има 7 мелодиски отвори и еден на задната страна за палецот. Во традиционалната практика редовно се музицирало бордунски – истовремено од два (чифт) кавали. Најчесто се свирело при чување овци и друг добиток. Се практикувало

КАВАЛА – град во егејскиот дел на Македонија, Република Грција, со 65.000 ж. (2002 г.). Претставува пристаниште формирано на местото на античкиот град Неаполис. До почетокот на ⅩⅠⅩ в. К. била населена главно со Турци. Во 1898 г. бројот на населението изнесувал 9.500 ж., од кои 5.000 биле Турци. Во време и по Првата светска војна голем број од нив се иселиле во Турција, а наместо нив се населиле 25.700

КАВАЛАРИОН – средновековно утврдување во Демирхисарско. Го освоил византискиот император Андроник Ⅲ Палеолог (1330), заедно со Бучин, Деврица и Сидерокастрон, но набргу повторно дошло под српска власт. Се лоцира на 19 км северозападно од Битола, на ридот на левиот брег на реката шемница, помеѓу селата Лопатица и Габалавци. ЛИТ.: Т. Томоски, Белешки по повод воениот поход на Андроник Ⅲ во Македонија во 1330 г., Македонија низ вековите. Градови, тврдини, комуникации,

КАВАСИЛА, Константин (ⅩⅠⅠⅠ в.) – струмички епископ, драчки митрополит, охридски архиепископ (ок. 1250 – по 1262/1263), светител (претставен на неколку фрески). Ги составил грчкото жи-тие на св. Наум, каноните за св. Климент, св. Наум и (два) за Тивериополските маченици. Бил личен пријател со Д. Хоматијан (29 писма до Кавасила). Затворен од Фреска на охридскиот архиепископ К. Кавасила Никејците. Неговиот печат е зачуван во Виенскиот музеј. ЛИТ.: Ј. Белчовски, Охридската архиепископија

КАВКА, Маќеј (Тшебиња кај Краков, Полска, 19. Ⅰ 1948) – лингвист, директор на Центарот за истражување на печатот во Институтот за новинарство и општествена комуникација на Јагелонскиот универзитет. Завршил полонистички студии (1971) и докторирал од областа на лингвистиката (1981). Првин работел во Институтот за полска филологија на истиот универзитет (1971-1981), а потоа во Институтот за полски јазик на Полската академија на науките. Хабилитирал на тема „Метатекст во одбрани дела од

КАВРАКИРОВ, Симеон (Солун, 16. XI 1889 – с. Осеново, Благоевградско, Бугарија, 14. Ⅵ 1934) – раководител на ВМРО(Об). Студирал право на Софискиот универзитет. Бил член на БКП(т.с.) (1920) и во Емигрантскиот комунистички сојуз, прогонуван и затворан од властите. Во ВМРО(Об) бил секретар на Обласниот комитет за Бугарија (1928), раководител на Ⅲ револуционерна област – Пиринскиот дел на Македонија (1929). На 8 јуни 1932 во Софија бил киднапиран од ВМРО на

КАДИНА РЕКА – десна притока на р. Вардар. Извира северно од месноста шашковица на планината Јакупица, во месноста Јуручка Карпа, на височина од 1.900 м, а се влива во Таорската Клисура, на височина од 212 м. Долга е 34 км, има вкупен пад од 1.688 м и просечен пад од 49,6‰. Површината на сливот изнесува 184 км 2. Просечниот годишен протек е 3 1,63 м /сец. Др. В.

КАДИРИЈА – дервишки ред. Бил основан во Ⅻ в. од Абдул Кадир ел Гилани (роден во Иран), по кого го добил името. Редот се ширел преку основањето теќиња. Најголема доминација достигнал во ⅩⅣ–ⅩⅤ в., во Иран и во Сирија. Во Македонија се појавил во втората половина на ⅩⅤⅠⅠ в. и бил еден од најраширените редови до Втората светска војна. ЛИТ.: А. Матковски, Отпорот во Македонија во времето на турското владеење,

КАДРИУ, Тахир (Тетово, 24. Ⅵ 1938) – економист и политичар. Завршил Економски факултет. Бил претседател на Околискиот комитет на Сојузот на младината, член на Околискиот комитет на СКМ и потпретседател на Собранието на општината Тетово. Исто така, бил член на ЦК на СКМ и член на постојаниот дел на Конференцијата на СКМ, пратеник во Републичкиот собор на Собранието на СРМ, пратеник во Соборот на народите и пратеник во Општествено-политичкиот собор

КАДРИФАКОВСКИ МАСАКР (16. Ⅰ 1923) – извршен од ВМРО врз колонизираното српско население. Чета предводена од војводата Иван Јанев-Брло го нападнала с. Кадрифаково, Штипско, и убила 23 селани и членови на нивните семејства. ИЗВ. иЛИТ.: АИНИ, Фонд Централно пресбиро, к. ЏЏЏВИИ/13, бр. 1; Тодор Александров, Сî за Македонија. Документи 1919–1924. Предговор и редакција проф. д-р Зоран Тодоровски, Скопје, 2005. З. Тод.

КАЕВСКИ, Александар (Скопје, 20. Ⅹ 1932 – Скопје, 2. IX 2000) – сликар, илустратор и графички дизајнер. Илустрирал книги и списанија за млади читатели, сликовници и поетски книги за деца. Учествувал на повеќе изложби и саеми на книги за деца во земјата и во странство. Ал. Цв. Никола Казнџиев