Tag: У

„УСПЕНИЕ НА СВ. БОГОРОДИЦА“ – црква во Крушево. Голема трикорабна базилика со купола врз осмостран тамбур. Градена е во 1867 г. од кршен и од приделкан камен со малтер. Ѕидните слики се дело на локални зографски работилници. Иконите на иконостасот се дело на познатиот и талентиран крушевски зограф Никола Михаилов, како и на зографот Атанас… Continue reading УСПЕНИЕ НА СВ

„УСПЕНИЕ НА СВ. БОГОРОДИЦА“ – црква во Крушево. Голема трикорабна базилика со купола врз осмостран тамбур. Градена е во 1867 г. од кршен и од приделкан камен со малтер. Ѕидните слики се дело на локални зографски работилници. Иконите на иконостасот се дело на познатиот и талентиран крушевски зограф Никола Михаилов, како и на зографот Атанас… Continue reading УСПЕНИЕ НА СВ

„УСПЕНИЕ НА СВ. БОГОРОДИЦА“– црква во Ново Село (Штип). Голема трикорабна базилика со галерии на катот од западната, источната и од северната страна. Градена од делкан камен, употребен за основните странични ѕидови, апсидата и за тремот, и од дрвена граѓа за обликување на столбовите, сводовите, покривот и куполите. Овој импозантен црковен објект е дело на… Continue reading УСПЕНИЕ НА СВ

„УСПЕНИЕ НА СВ. БОГОРОДИЦА“– црква во Ново Село (Штип). Голема трикорабна базилика со галерии на катот од западната, источната и од северната страна. Градена од делкан камен, употребен за основните странични ѕидови, апсидата и за тремот, и од дрвена граѓа за обликување на столбовите, сводовите, покривот и куполите. Овој импозантен црковен објект е дело на… Continue reading УСПЕНИЕ НА СВ

„УСПЕНИЕ НА СВ. БОГОРОДИЦА“– црква во Ново Село (Штип). Голема трикорабна базилика со галерии на катот од западната, источната и од северната страна. Градена од делкан камен, употребен за основните странични ѕидови, апсидата и за тремот, и од дрвена граѓа за обликување на столбовите, сводовите, покривот и куполите. Овој импозантен црковен објект е дело на… Continue reading УСПЕНИЕ НА СВ

УСТАВ НА МАКЕДОНСКАТА ПРАВОСЛАВНА ЦРКВА – црковно-правен акт со кој се утврдени статусот, внатрешното уредување, структурата на црковната власт (законодавната, извршната и судската) и дејностите. Уставниот статус на Македонската православна црква е автокефална, помесна православна црква со степен на Архиепископија, како продолжителка и верна наследничка на Охридската архиепископија. Има достоинство на Архиепископија, со Поглавар на… Continue reading УСТАВ НА МАКЕДОНСКАТА ПРАВОСЛАВНА ЦРКВА

УСТАВ НА НРМ/СРМ – општи акти со најсилно правно дејство во македонската држава. Уставот на НРМ е донесен во Скопје, на 31. ⅩⅠⅠ 1946 г., од страна на Уставотворното собрание на НРМ. Има нормативен текст од 129 члена, распределени на три дела: основни начела; државно уредување и преодни и завршни одредби. Спаѓа во групата народнодемократски… Continue reading УСТАВ НА НРМ/СРМ

УСТАВ НА ТАЈНАТА МАКЕДОНСКО-ОДРИНСКА РЕВОЛУЦИОНЕРНА ОРГАНИЗАЦИЈА (1896) – подготвен од Гоце Делчев и Ѓорче Петров, определени за тоа со одлука на Првиот конгрес на Организацијата одржан во Солун (24. Ⅲ /5. Ⅳ – 31. Ⅳ/12. Ⅳ 1896). По отпечатувањето Уставот бил испратен во седумте револуционерни окрузи. Уставот има 19 члена, распоредени во 4 глави: Цел,… Continue reading УСТАВ НА ТАЈНАТА МАКЕДОНСКО-ОДРИНСКА РЕВОЛУЦИОНЕРНА ОРГАНИЗАЦИЈА

УСТАВ НА ФНРЈ/СФРЈ – највисоки општи правни акти во втора Југославија, формирана на Второто заседание на АВНОЈ, одржано на 29. Ⅺ 1943 г. во Јајце, БиХ. Уставот на ФНРЈ е донесен на 31. И 1946 г. на Уставотворното собрание на ДФЈ. Тоа е првиот народнодемократски устав во Европа по Втората светска војна. Со него се… Continue reading УСТАВ НА ФНРЈ/СФРЈ

УСТАВЕН СУД НА СРМ/РМ – орган за заштита на уставноста и законитоста, воведен со Уставот на СРМ од 1963 г. Него го познава и Уставот на СРМ од 1974 г. републичките закони со Уставот, на прописите и другите општи акти со републичките закони, на статутите на општините и околиите со Уставот и со републичките закони,… Continue reading УСТАВЕН СУД НА СРМ/РМ

УСТАВОТ НА ОСМАНЛИСКОТО ЦАРСТВО (1876). Првиот Устав во османлиската држава бил подготвен од државна комисија на чело со великиот везир Митхадпаша (17. Х & 17. ⅩⅠⅠ 1876), потврден од султанот Абдул Хамид Ⅱ и влегол во сила по објавувањето (23. ⅩⅠⅠ 1876), во времето на одржувањето во Цариград на Европската конференција за реформи на Турција.… Continue reading УСТАВОТ НА ОСМАНЛИСКОТО ЦАРСТВО

УСТАВОТВОРНО СОБРАНИЕ НА ДФЈ – претставничко тело избрано со цел да го донесе Уставот на ФНРЈ од 1946 г. Непосредните избори за Уставотворното собрание на ДФЈ се одржани на 11. Ⅺ 1945 г. во услови на изразен револуционерен оптимизам. На тие избори 96% од избирачкото тело (8.383.455) гласаше за листата на Народниот фронт, чиј носител… Continue reading УСТАВОТВОРНО СОБРАНИЕ НА ДФЈ

УСТАВОТВОРНО СОБРАНИЕ НА НРМ – највисок орган на уставотворната власт во НРМ (ле поувоир цонституант), конституиран врз основа на Законот за Уставотворното собрание на НРМ од 27. Ⅶ 1946 г. Врз основа на овој акт, на 22. Ⅸ 1946 г. беа спроведени избори за избор на членови на Уставотворното собрание. Од 672.729 избирачи запишани во… Continue reading УСТАВОТВОРНО СОБРАНИЕ НА НРМ

УТКИ, ВИСТИНСКИ (Стригидае) – голема фамилија ноќни грабливи птици од редот на утковидните птици (Стригиформес), со цврсто и збиено тело, голема тркалеста глава и со крупни очи. Во Македонија се регистрирани 9 видови, Утка (Атхене ноцтуа) кои припаѓаат на 7 рода: бувови (Бубо), шумски ушести утки (Асио), ќукови (Отус), домашни кукумјавки (Атхене), пернатоноги кукумјавки (Аеголиус),… Continue reading УТКИ, ВИСТИНСКИ

УТОКА НА ДРИМ (Струга) – рибарска наколна-палафитска населба од доцниот неолит. Од материјалната култура се откриени риболовни артефакти: долги кремени ножеви, игли, јадици и харпуни од еленски рогови, керамички тегови за мрежи и тави. ЛИТ.: А. Бенац, Охридско језеро и Јужна Пелагонија, ПЈЗ, Ⅱ, Сарајево, 1979, 460–468. Д. З. „Утрински весник“, Скопје

„УТРИНСКИ ВЕСНИК“ – независен дневен информативно-политички весник. Првиот број излегол на 23 јуни 1999 г. Основачи: Ерол Ризаов (директор), Бранко Тричковски (главен и одговорен уредник), Манчо Митевски, Васил Мицковски, Љупчо Поповски. Издавач: „Мост“ д.о.о. Скопје. Основачите биле во стратешко партнерство со спонзорот Трифун Костовски до септември 2003 г. кога мнозинскиот удел на сопственоста го откупил… Continue reading УТРИНСКИ ВЕСНИК

УЧЕНИЧКИ ДОМОВИ – воспитно-образовни установи што обезбедуваат сместување, исхрана, воспитна работа и учење, културен, забавен, спортски и рекреативен живот на ученици што се школуваат во основни и средни училишта, надвор од местото на постојано живеење (Закон за ученичкиот стандард, 2005). Ученичките домови се основаат со задача да придонесуваат за што поцелосен опфат на децата и… Continue reading УЧЕНИЧКИ ДОМОВИ

УЧЕНИЧКО ДРУШТВО (ДРУЖИНА) „ВАРДАР“ во Белград (1893/94) – културно-национално и научно-литературно друштво (дружина) на студентите и учениците од Македонија што се школуваа во Белград. Правилата се прифатени од собранието на 15. Ⅲ 1894 г. Официјалната цел била: „а) да работи врз истражувањето и запознавањето на својата татковина во земјописен, народносен и историски поглед; б) членовите… Continue reading УЧЕНИЧКО ДРУШТВО

УЧИЛИШНИОТ СПОРТ ВО МАКЕДОНИЈА – организирана активност во бугарските, српските и грчките училишта со воведувањето на предметот гимнастика и со основањето на јуначките и соколските гимнастички друштва (1908–1912). Меѓу двете светски војни (1919–1941) се јавува како забава на учениците во рамките на училиштето. По Ослободувањето учениците се натпреварувале секоја година во југословенскиот систем „За Републиката… Continue reading УЧИЛИШНИОТ СПОРТ ВО МАКЕДОНИЈА

УЧИТЕЛСКА ОРГАНИЗАЦИЈА (Солун, 1909 – 1912) – сталешка организација што развила богата културно-просветна дејност за отворање народни училишта, библиотеки, читалишта и за прославување на историски настани. Го издавала весникот „Учителски глас“. Се застапувала за заедничко дејствување со прогресивните турски, влашки, грчки и еврејски учители. Одржала пет учителски конгреси. Организацијата била прогонувана од Егзархијата. Пледирала за… Continue reading УЧИТЕЛСКА ОРГАНИЗАЦИЈА

„УЧИТЕЛСКИ ГЛАС“ (Солун, 1910–1912) – весник, орган на Сојузот на отоманските бугарски учители во Солун. Го уредувале: М. С. шурков, Г. Грашев, Г. Баждаров и А. Митрев. Имал демократска определби, посветувајќи внимание на просветната политика и современата настава и се застапувал против недозволеното влијание на Егзархијата. ЛИТ.: Д-р Боро Мокров – М-р Томе Груевски, Преглед… Continue reading УЧИТЕЛСКИ ГЛАС

УЧИТЕЛСКИ ШКОЛИ ВО МАКЕДОНИЈА – вид средни стручни училишта за оспособување наставен кадар за основните училишта. Во Македонија се јавуваат во втората половина на ⅩⅠⅩ в. Првата ваква школа е основана во Штип (1869), наречена Педагошко-богословска школа, а потоа во Прилеп (1874). Кон крајот на ⅩⅠⅩ в., учителска школа е формирана и во Скопје. Како… Continue reading УЧИТЕЛСКИ ШКОЛИ ВО МАКЕДОНИЈА