Tag: У

„УТРИНСКИ ВЕСНИК“ – независен дневен информативно-политички весник. Првиот број из легол на 23 јуни 1999 г. Основачи: Ерол Ризаов (директор), Бранко Тричковски (главен и одговорен уредник), Манчо Митевски, Васил Мицковски, Љупчо Поповски. Издавач: „Мост“ д.о.о. Скопје. Основачите биле во стратешко партнерство со спонзорот Трифун Костовски до септември 2003 г. кога мнозинскиот удел на сопственоста го откупил германскиот издавачки концерн ВАЦ. Од тогаш главен и одговорен уредник е Ерол Ризаов. Б.

„УЧИТЕЛСКИ ГЛАС“ (Солун, 1910–1912) – весник, орган на Сојузот на отоманските бугарски учители во Солун. Го уредувале: М. С. шурков, Г. Грашев, Г. Баждаров и А. Митрев. Имал демократска определби, посветувајќи внимание на просветната политика и современата настава и се застапувал против недозволеното влијание на Егзархијата. ЛИТ.: Д-р Боро Мокров – М-р Томе Груевски, Преглед на македонскиот печат (1885–1992), Скопје, 1993, 111. С. Мл.

УВОЛАЖИ (Дермаптера) – инсекти со издолжено тело. На задниот крај од телото се наоѓаат два хи тинизирани израстока (церци), кои се во облик на клешта и служат за напад и одбрана. Големината варира од 0,5 до 3 цм. Познати се околу 1.500 видови, широко се распространети – космополити, со поголем број видови во потоплите краеви. Обична уволажа Во Македонија е (Форфицула аурицулариа Л.) позната обичната уволажа (Форфицула аурицулариа Л.), долга

УГЛЕША, Јован (? – Черномен на р. Марица, 26. Ⅸ 1371) – деспот во Серската област (1365–1371), брат и совладетел на кралот Вол-кашин. Учествува во Косовската битка (1369), кога заедно со кралот Волкашин ги поразуваат коалиционите војски на Лазар Хребелјановиќ, Никола Алтомановиќ и царот Урош В. Бил во постојана војна со Турците што биле на границите на неговата област. Загинува заедно со кралот Волкашин во битката на р. Марица, кога

УГРИНОВА-СКАЛОВСКА, Радмила (Скопје, 6. Ⅱ 1926) – припадник на првата генерација дипломирани македонисти на Филолошкиот факултет во Скопје, каде што работи од 1949 г. до пензи- У Радмила Угринова- Скаловска онирањето, предавајќи старословенски јазик и споредбена граматика на словенските јазици. За овие предмети обезбедува и соодветни учебници. Научниот афинитет кон палеославистичката проблематика, а во тие рамки особено кон историјата на македонскиот јазик, доаѓа до израз во бројни трудови за јазичните

УГРИНОВСКИ, Григор Наумов – печалбар од Кичевско во Русија, сопственик на слаткарски дуќан во Оренбург (до Петроград), каде што работи и стружанецот Владо Жупан. Поради немирите во Петроград, по 1. Ⅸ 1917 г. се преместува во Ростов на Дон. Во следната година, по влегувањето на германските интервенционистички сили и белогардејците на Дени-кин, му го остава дуќанот на брата си Андре Угрин и се преселува во Екатеринодар (подоцна Краснодар), каде што

УГРИНОВСКИ, Јовица Николов (Скопје, 2. Ⅹ 1945) – специјалист неврохирург, редовен проф. на Мед. ф. во Скопје. Специјализирал неврохирургија во Скопје (1975), завршил три постдипломски курса по неврохирургија во Монпелје (1977), Манчестер (1978) и Братислава (1981), магистрирал (1978) и докторирал (1986). Придонел во воведувањето на проспективниот предвидувачки скоринг систем во неврохирургијата и методот на премостување на крвните садови во мозокот. При атентатот врз Претседателот на РМ Киро Глигоров (Скопје, 1994)

УГРИНСКИ, Предраг Стефанов (Тетово, 28. Ⅺ 1936 – Сремска Каменица, Србија 2. ⅩⅠⅠ 1988) – спец. по патолошка анатомија, редовен проф. на Мед. ф. (од 1986). Дипломирал медицина во Скопје (1961), а специјализирал патолошка анатомија (1965). Работел експериментална патологија на очното јаболко. Хабилитирал на тема за морфолошките карактеристики на заматените корнеални хомотрансплантати (1972). Докторирал на тема за одделни клеточни популации што го отфрлуваат корнеалниот трансплантат (1986). Престојувал на НИХ (националните

УДАВИ (Боидае) – примитивна фамилија змии. Се регистрирани околу 80 видови во целиот свет, но најголем број од нив ги населуваат тропските предели. Во Европа живее еден претставник од удавите, кој се Степски удав среќава и кај нас, а тоа е степскиот удав (Ерѕџ јацулус). ЛИТ.: Е. Н. Арнолд, А Фиелд Гуиде то тхе Рептилес анд Ампхибианс оф Бритаин анд Еуропе, Лондон, 2002. Св. П. – В. Сид.

УЗУНОВ, Ангел (Охрид, 1886 – Софија, 1975) – учесник во македонското револуционерно движење. По Првата светска војна се вклучил во редовите на ВМРО, бил близок соработник на Т. Александров и Ив. Михајлов, резервен член на Задграничното претставништво (1925), пратеник во Народното собрание на Бугарија. Од 1928 бил во протогеровистичката ВМРО. ЛИТ.: Зоран Тодоровски, ВМРО 1924–1934, Скопје, 1997; Алманах на бÍлгарските национални движения след 1878, София, 2005. З. Тод. Анешти Узунов

УЗУНОВ, Анешти (с. Плевња, Драмско, Егејскиот дел на Македонија, 7. Ⅱ 1914 – с. Рибново, Родопско, 10. Ⅴ 1943) – организатор на партизанското движење во Неврокопско, Пиринскиот дел на Македонија. Бил печатарски работник и млад се вклучил во ВМРО(Об). На судскиот процес (1936), кога биле судени членовите на ВМРО(Об), пред судиите изјавил дека по националност е Македонец, а не Бугарин. Бил осуден на долгогодишна затворска казна. По излегувањето од затвор

УЗУНОВ, Никола (с. Емборе, Егејскиот дел на Македонија, 12. Ⅷ 1930) – економист, унив. професор, општественик, академик. До запишувањето во средно образование живеел и учел во Солун. Средно економско училиште завршил во Скопје (1948), а Економски факултет во Загреб (1954). Со докторат од економски науки се стекнал на Универзитетот во Никола Узунов Белград (1959), бранејќи ја темата „Индустријализацијата на НР Македонија и нејзиниот народен доход“. Престојувал и специјализирал на повеќе

УЗУНОВ, Христо (Охрид, 22. Ⅹ 1878 – с. Цер, Демирхисарско, 24. Ⅳ 1905) – учител, војвода и реонски началник на четите на ТМОРО во Охридскиот револуционерен округ. Се школувал во Солун и учествувал во солунските училишни бунтови (1896). Лежел во битолскиот Централен затвор „Катилане“ (1898 и 1902–1903). Од 1903 г. бил поставен за главен војвода на охридските револуционерни чети. Учествувал на Смилевскиот конгрес. Во Илинденското востание бил член на Горското

УЗУНОВСКИ-АБАЗ, Цветко (Царев Двор, Преспанско, 24. ⅩⅠⅠ 1912 – Скопје, 24. Ⅴ 1993) – комунистички деец и политичар, генерал-полковник на ЈНА. Како припадник на работничкото и комунистичкото движење, бил член на КПЈ (1937) и борец во интернационалните бригади во шпанската граѓанска војна (18. Ⅵ 1937 – 1939). Бил еден од организаторите на НОАВМ (1941), член на Покраинскиот воен штаб за Македонија (септември 1941), член на ГШ на НОПОМ (јуни 1942),

УЗУНОВСКИ, Симон (Белград, 4. Ⅷ 1949) – архитект, мултимедијален уметник. Во 70-тите години прв ги користел во алтернативни простори техниките на асамблаж, колаж и инсталација. Дипломирал на Архитектонскиот факултет во Скопје (1979). Со евтини и краткотрајни материјали (селотејп, плексиглас, весници) создава дела со процесуален и интерактивен карактер (серијата Тркалајќи, 1976; Галичица, 1976). М. Б.-П. Цветко Узуновски- Абаз

УЗУНОСКИ, Илија Томов (с. Смилево, Битолско, 10. Ⅲ 1951) – машински инженер, специјалист за уметничка фотографија. По завршувањето на основното и средното образование во Битола, го завршува Машинскиот факултет во Скопје и апсолвира на постдипломските студии на Градежниот факултет. Работи како главен проектант и директор на градежна фирма во Битола. Емигрира во Австралија (1987) и го завршува Колеџот за убави уметности на Универзитетот на Нов Јужен Велс во Сиднеј, каде

УКРАИНСКО-МАКЕДОНСКИ ВРСКИ И ОДНОСИ. Се воспоставуваат уште по покрстувањето во средниот век (998), а се развиваат и по поразот на Австрија во Австро-турската војна (1683–1699), кога значителен број Македонци со австроунгарската војска се повлекуваат во денешна Војводина и Унгарија, од каде, соочени со опасноста од покатоличување, со дозвола на руската царица Екатерина, се населуваат по текот на Днепар, кога се формира и македонски хусарски полк. Во 1900 г. во Киев,

УЛАНЦИ – ГРАДСКО – некропола и населба од крајот на бронзеното време. Лоцирани се на левиот брег на Вардар, на 1 км јужно од с. Уланци. Населбата, позната како „Столот“, претставува доминантен рид заштитен со бедем од кршен камен, со неколку слоеви од живот во текот на ⅩⅤⅠⅠⅠ и ⅩⅠⅠ в. пр. н.е., со градби од плитар. Некрополата е лоцирана на 200 м северно од населбата и е организирана во

УЛКУ, Нусрет Дишо (Нусрет Диþо Üлкü) (Призрен, 1937) – поет, раскажувач, писател за деца, новинар, преведувач, припадник на турската националност. Новинар во в. „Бирлик“ и на весникот „Тан“, уредник на сп. „Севинч“, „Томурџук“ и Куш. Еден од состсвувачите на Букварот за турски јазик. Член е на ДПМ од 1967 г. БИБЛ.: Деца и дрвја, 1963; Детски раце, 1967; Триаголник, 1968; Од се понешто, 1972; Црниот Исмет, 1973; Морето и јас,

УЛОГ: Тибалд (С. Прокофјев, „Ромео и Јулија“), Еспадо (Л. Минкус, „Дон Ки-хот“), Ферхад и Везир (А. Меликов, „Легенда за љубовта“) и др. Ем. Џ. Васил Хаџиманов

УЛОГ: Цанде („Солунски патрдии“), Димо Тодоровски: „Пиета“, мермер (1972) ствувањето на автономистичката ВМРО 1919–1924, Скопје, 1989; Внатрешната македонска револуционерна организација 1924–1934, Скопје, 1997; Тодор Александров, С¢ за Македонија. Документи 1919–1924. Избор, предговор и редакција &, Скопје, 2005; Ид его сум (Македонски историски рефлексии), Скопје, 2008: Маке донското прашање во бугарскиот парламент (1918–1941), Скопје, 2008 (со коавтор); К. П. Мисирков, Дневник 5. Ⅶ до 30. Ⅷ 1913, Скопје – Софија, 2008