Tag: С

СИНАЈСКИ ЕУХОЛОГИУМ – глаголички стсл. ракопис од Ⅺ в. со мак. јазични особености. Поголемиот дел од кодексот се чува во манастирот „Св. Катерина“ на Синај и заедно со новооткриените 28 л. со сигн. Син. Слав. МС 37 таму има „СИНТЕЗИС“ С 134 листови. Во РНБ – поранешната Публична библ. (ГПБ) во Санкт-Петербург се чуваат последните… Continue reading СИНАЈСКИ ЕУХОЛОГИУМ

СИНАЈСКИ МАЛ МИНЕЈ – в. Фрагменти на глаголички старословенски текстови. СИНАЈСКИ МИСАЛ 5/Н – глаголички ракопис од Ⅺ в. (Тарнанидис) или Ⅹ в. (Велчева), кој содржи 80 лошо зачувани листови. Откриен во 1975 г. во ман. „Св. Катарина“ на Синај, каде што се чува под сигн. Слав. МС 5/Н. Текстот се поврзува со великоморавскиот период… Continue reading СИНАЈСКИ МАЛ МИНЕЈ

СИНАЈСКИ ПАЛИМПСЕСТ – македонски ракопис од крајот на ⅩⅠⅠ – поч. на ⅩⅤⅠⅠⅠ в. Најден е на Синај, од каде што го носи името, а се чува во Руската национална библ. во С. Петербург, сигн. Греч. 70, поради тоа што делови од кодексот се испишани врз избришан грчки текст од Ⅺ в., т. е. станува… Continue reading СИНАЈСКИ ПАЛИМПСЕСТ

СИНАЈСКИ ПСАЛТИР – глаголички псалтир од Ⅺ в., вкупно 207 л. (177 л. Син + 32 л. Син). Стариот дел е пронајден во 1850 г. од арх. Порфириј Успенски во ман. „Св. Катарина“ на Синај, новиот дел во 1975 г. во истиот манастир, каде што двата дела се чуваат, сигн. Син. Слав. МС 38 и… Continue reading СИНАЈСКИ ПСАЛТИР

СИНАНИ, Азир (с. Арнакија, Скопско, 1927) – работник. Бил учесник во НОАВМ (1944) и демобилизиран како резервен поручник на ЈНА. По Ослободувањето ја завршил Средната партиска школа во Скопје и бил на разни должности во народната власт (1944–1951), а потоа народен пратеник во Републичкиот собор на Народното собрание на НРМ. С. Мл.

СИНАНИ, Етиш (с. Ваксинце, Кумановско, 1914) – рударски надзорник во Рудникот за хром „Лојане“. Пред Втората светска војна му припаѓал на напредното работничко движење. По Ослободувањето, како рудар, бил народен пратеник во Соборот на производителите на Народното собрание на НРМ и член на Пленумот на Синдикатот на металците на Југославија. С. Мл. „

СИНТЕЗИС“ – македонска музичка група. Формирана е во 1995 г. (првото име ДД „Синтезис“). Комбинирајќи ја македонската традиционална музика со модерните аранжмани, создава специфичен стил во кој народните инструменти (гајда, кавал, зурла, тапан, тамбура) звучат заедно со современиот синтесајзер. Групата одржала над 100 концерти низ целиот свет и учествувала на голем број светски реномирани фестивали.… Continue reading СИНТЕЗИС

СИОН, Исак (Солун, 16. Ⅳ 1916 – Белград, 28. Ⅴ 1994) – банкарски чиновник, комунистички деец, партизански борец и политичар; Евреин. Во 1920 г. со семејството се преселил во Штип. Ја завршил Државната трговска академија во Скопје, студирал на Високата економско-комерцијална школа во Загреб, а потоа бил службеник во филијалата на Државната хипотекарна банка во… Continue reading СИОН, Исак

СИПКИ (Паридае, Аегитхалидае, Ти-Главен малидае, Ремизидае) – фамилии мали збирен индекс 19,0 20,7 21,0 22,3 22,7 30,2 30,2 29,6 птици од подре-Индекс на длабочина дот птици-пејачна сиромаштијата 4,6 5,1 5,7 6,0 5,4 9,3 9,4 9,4 ки (Осцинес), кои Извор: Државен завод за статистика, 2005 г. минимално прифатливиот начин на живеење во земјата во која живеат.… Continue reading СИПКИ

СИРМА ВОЈВОДА (Крстева Стрезова) (с. Тресонче, Дебарско, 1776 – на пат од Прилеп за Варош, Прилепско, 1864) – војвода на ајдутска дружина. Според народните песни, откако ги надминала сите 70 свои соборци во ајдутските вештини, била избрана за војвода. Дејствувала како народен заштитник од турските насилници и албанските качаци главно на планините Стогово и Крчин.… Continue reading СИРМА ВОЈВОДА

СИРНА НЕДЕЛ – именување на седмицата пред Прочка, од Месопусната недела до Проштени (Велики) поклади. Тогаш се запостува за Прочка, не се јаде ме-со, туку само млечни производи. Поради тоа, оваа недела се вика и Бела недела. Во понеделникот од оваа недела (Сирни понеделник) се оди на гумното, со топеница и кисело млеко, се трча… Continue reading СИРНА НЕДЕЛ

СИРОМАШТИЈА. Според статистичката служба на Европската унија „Еуростат“, како сиромашни се сметаат лица, домаќинства и групи лица, чии ресурси (материјални, културни и социјални) се на такво ниво што ги исклучува од има концептот на доходовна (монетарна) сиромаштија. Според овој концепт, поединецот или до-маќинството се смета за сиромашно ако остварениот приход или потрошувачка е под определен… Continue reading СИРОМАШТИЈА

СИРОПАЈОНЦИ (Сиропаионес) – пајонско племе што ја населувало територијата на левиот брег на долниот тек на р. Стримон. Ги спомнува Херодот во делото Историја (Ⅴ в. пр.н.е.). По персиското покорување на Пајонија, по наредба на персискиот крал Дареј И, тие биле преселени во Азија (511 пр.н.е.). Оние што останале веројатно се приклучиле кон пошироката пајонска… Continue reading СИРОПАЈОНЦИ

СИРОПУСНА НЕДЕЛ – именување на седмицата една недела по Месопусната недела. Овој празник се вика и Велики или Сирни Поклади – Прочка. Тогаш последен пат се мрси и се јадат млечни производи пред Велигденскиот пост. М. Кит. Канал за одводнување во Скопско Поле

СИСТЕМИ ЗА ОДВОДНУВАЊЕ во Република Македонија– покриваат 82.195 ха. Потребата за нивна изградба била согледана одамна на повеќе подрачја во Македонија. Првите работи започнале во Скопско Поле, во 1929 г., а интензивно продолжиле во 1959 (6.600 ха) г. Во истиот период се интензивирани работите на одводнување на Пелагонија (54.150 ха) и на Струмичко Поле (9.000… Continue reading СИСТЕМИ ЗА ОДВОДНУВАЊЕ во РМ

СИФИЕВА ЦРКВА – в. „Свети Никола“. Домот „Сју Рајдер“ во Скопје

„СЈУ РАЈДЕР“ (СУЕ РЅДЕР ЦАРЕ) – специјализирана установа во Скопје за палијативно згрижување, која обезбедува хумана и достоинствена грижа на болни во терминалниот стадиум на болеста. Формирана е во 1998 г. со капацитет од 75 кревети со партнерство меѓу Владата на РМ, фондацијата Суе Рѕдер Царе и Европската унија. Од 2007 г. во нејзин склоп… Continue reading СЈУ РАЈДЕР

СКАКУЛЕЦ, ЗЕЛЕН . (Теттигониа виридиссима Л.) – правокрилен инсект. Има добро развиени трети нозе за скокање. Достигнува должина до 3,5 цм. Пипалата му се подолги од телото и се свртени наназад. Телото му е Зелен скакулец зелено. Кога е во зелена средина (трева, гранки, лисја) не се забележува и сосема е заштитен. Активен е преку… Continue reading СКАКУЛЕЦ, ЗЕЛЕН

СКАКУЛЦИ (Салтаториа) – правокрилни инсекти. Имаат силно развиени задни нозе, дебели и вдолжени, приспособени за скокање, по што и го добиле името (салтаре лат. = скока). Предните крилја им се хитинизирани и кожести, а задните се тенки и склопени под предните. Усниот апарат им е приспособен за грицкање. Кај повеќето видови женките имаат долга легалица… Continue reading СКАКУЛЦИ

СКАЛОВСКА-МИРЧОВ, Марија (Каравуково, Србија, 1. Ⅲ 1929 – Скопје, 24. И 2005) – оперска певица, сопран, првенка на Операта на Македонскиот народен театар. Пеење учела приватно, а во 1950 г. е ангажирана како солист во Операта на Српско народно позориште во Нови Сад. Во 1952 добива ангажман во Операта на МНТ, каде што останала до… Continue reading СКАЛОВСКА-МИРЧОВ, Марија

СКАЛОВСКИ, Тодор (Тетово, 21. И 1909 – Скопје, 1. Ⅶ 2003) – композитор и диригент. Еден од најистакнатите претставници на првата генерација македонски композитори. Својата дејност на полето на музиката ја започнал веднаш по школувањето во Бел-град (кај професорите К. Манојловиќ, М. Милоевиќ и Ј. Славенски). Работел како наставник и диригент, а активен бил и… Continue reading СКАЛОВСКИ, Тодор

СКИЈАЊЕТО ВО МАКЕДОНИЈА. Се јавува организирано со основањето на скијачките секции во Скопје, Тетово, Крушево, Гостивар, Битола, Маврово и други места (од 1927). Во 1935 нив ги мето на Втората светска војна. Главниот придонес во македон-Скијачкиот центар Попова шапка имало и во 4 соколски друштва. Изградени се 9 планинарско-скијачки домови (1930–1940). Курсеви за учители по… Continue reading СКИЈАЊЕТО ВО МАКЕДОНИЈА

СКЛАВИНИИ – територии населени со словенски племиња, самостојни политичко-територијални, полудржавни организации, независни кнежества. Имале сопствена управа и посебна воена организација. На чело стоеле избрани водачи, именувани како архонти, егзарси, рексови и др. Во секоја склавинија обично било населено само едно племе. Во Македонија во Ⅵ–Ⅶ в., биле формирани склавинии на Берзитите, Сагудатите, Драговитите, Вајунитите и… Continue reading СКЛАВИНИИ

„СКОК“ – неделен спортски илустриран магазин, првиот број се појавил на 28 август 1991 г. во Скоп-Наумовски. До 8 септември 1999 г. се отпечатени 420 броја, по што ревијата се трансформирала во дневен спорт-ски весник што опстанал до септември 2003 г. Главен уредник Миодраг Мицковиќ. По ликвидацијата на НИП „Нова Македонија“, брендот го от-Магазинот „Скок“… Continue reading СКОК