Tag: Џ

ЏАЈКОВСКИ, Кирил (Скопје, 25. Ⅹ 1965) – композитор и аранжер. Својата музичка кариера ја започнува во групата „Бастион“ (нејзин основач во 1983 г.). Настапувал како клавијатурист со „Леб Кирил Џајковски и сол“ (1986–1987). Автор на електронска музика. Особено се истакнал на полето на т.н. применета музика. Меѓу најзначајните творечки дострели што му донесоа меѓународна афирмација е музиката за филмовите „Балканкан“ на Д. Митревски, „Големата вода“ на И. Трајков, „Прашина“ на

ЏАМБАЗ, Даре (Прилеп, 1. Ⅹ 1911 – Скопје, 27. И 1981) – фармацевт, борец, државник. Дипломирал фармација во Загреб (1935). Веднаш по окупацијата на земјата (1941) стапил во НОБ и бил активен борец. Бил уапсен од бугарските власти и интерниран во Бугарија (1942–1943). По Втората Светска војна бил член на АСНОМ – на Третото заседание (1945), министер во Владата на Л. Колишевски (1946–1951), како и во Владата на Љупчо Арсов

ЏАМБАЗОВ, Александар (с. Стапар, Војводина, 3. Ⅱ 1936) – диригент и композитор. Музичка академија завршил во Белград. Работел во МРТ, како диригент на Танцовиот и ревискиот оркес- Александар Џамбазов тар. Реализирал огромен број студиски снимки и концерти во живо. Како автор, покрај доминантниот придонес во сферите на т.н. популарна музика, создал голем број детски песни, го основал фестивалот „Златно славејче“, а творец е и на дела од класичната музика. Пишувал

ЏАМБАЗОВ, Игор (Скопје, 15. Ⅶ 1963) – актер. Дипломирал на Отсекот за актерска игра на ФДУ во Скопје (1987). Член на Драмскиот театар (1987–1992), а потоа во Драмата на МНТ (1992–2005). Настапувал и на филм, а остварил исклучителна естрадна кариера промовирана низ масовните медиуми. УЛОГ: Занек („Стапица“), Пит („Спасени“), Ацо шпирт („Чија си“), Џанго и Црни („Грев или шприцер“), Мане („Буре барут“).

ЏАМБАЗОВСКИ, Климент (Охрид, 1919 – Белград, 27. Ⅸ 2006) – македонски историчар, архивист, академик. Основното образование го завршува во родниот град, а Учителската школа во Јагодина, Србија (1939). По кратко учителствување, ги завршува студиите по педагогија и историја на Софискиот универзитет. Избран е за асистент на Катедрата по педагогија на Филозофскиот факултет на Универзитетот во Скопје (1949). По притворањето од ИБ и исклучувањето од Факултетот, станува надворешен соработник на Архивот

ЏАМИЈА

ЏАМИЈА НА ГАЗИ ИСА-БЕГ (Скопје, ⅩⅤ в.) – споменик на културата. Изградена по смртта на Гази Иса-бег, нејзиниот ктитор е третиот османлиски заповедник на Скопје и на Скопското краиште. Таа е од типот џамии со две еднакви куполи над молитвениот прос-тор и со трем засводен со пет куполи, потпрени на четири масивни столба. Реновирана по оштетувањата од земјотресот од 1963 г. ЛИТ.: Лидија Кумбараџи-Богоевиќ, Османлиски споменици во Скопје, Скопје, 1998.

ЏАМИЈА НА ИСХАК-БЕГ (АЛАЏА ЏАМИЈА) (Скопје, ⅩⅤ в.) – верски објект, споменик на културата. Подигната е од Исхакбег, вториот османлиски заповедник на Скопје. Позната е и под имињата Исхакија и Стара џамија, а називот Алаџа (шарена) го добила по богатиот декор со кој била украсена. Покриена е со купола, а другите делови и тремот со полуцилиндрични и коритести сводови. Во дворот се наоѓа затворено турбе во кое се претпоставува дека

ЏАМИЈА НА КЕБИР МЕХМЕД ЧЕЛЕБИ (Скопје, 1469) – верски објект, споменик на културата. Подигната е од Мехмед Челеби, син на Исхак-бег, вториот османлиски заповедник на Скопје. Била покриена со купола, а со три мали куполи бил засводен и тремот. Имало имарет и училиште. Денес е со видно изменет изглед. ЛИТ.: Лидија Кумбараџи-Богоевиќ, Кебир Мехмед Челеби џамија во Скопје, „Ликовна уметност“, Друштво на историчарите на уметноста на СР Македонија, бр. 1011,

ЏАМИЈА НА КОЏА КАДИ (Битола, 1529/1530) – споменик на културата. Позната е и под името Џамија на Коџа Ахмед ефенди. Ѕидана е од тула и од камен, како и минарето, а е покриена со обичен покрив. Има големо предворје, кое било доградено подоцна. Во дворот има стари надгробни нишани. ЛИТ.: Крум Томовски, Џамии во Битола, Годишен зборник на Техничкиот факултет, Ⅱ–2, Скопје, 1957. Др. Ѓ.

ЏАМИЈА НА СУЛТАН МУРАТ (ХУНЌАР ЏАМИЈА) (Скопје, 1436) – верски објект, споменик на културата. Изградена е под ктиторство на султанот Мурат Ⅱ (1421–1451). Настрадала во пожарот од 1689 г., по што била реновирана. Има отворен трем кој се потпира на четири камени столба, а внатрешната декорација датира од почетокот на ⅩⅩ в. Во дворот има две турбиња: турбе на Бејхан султан, со пет надгробни споменици и семејна гробница на Али-паша

ЏАМИЈА НА ХАЈДАР КАДИ (Битола, 1561/1562) – споменик на културата. Подигната е од страна на битолскиот кадија Гази Хајдар, по проект на османлискиот архитект Мимар Синан. Имала две минариња. Висината на куполата изнесува 20 м, тремот е покриен со три мали куполи, потпрени на мермерни столбови. ЛИТ.: Крум Томовски, Џамии во Битола, Годишен зборник на Техничкиот факултет, Ⅱ–2, Скопје, 1957; Аѕверди Екрем Хакки, Аврупа’да Османл› Мимар› Есерлери. Ѕугослав-ѕа, ллл цилд,

ЏАМИЈА НА ХАМЗА-БЕГ (Битола, крај на ⅩⅤⅠⅠ – поч. ⅩⅤⅠⅠⅠ) – реновирана во 1798 г. Димензиите $ се скромни, внатрешноста е декорирана со стилизирана орнаментика, со растителни и геометриски мотиви. ЛИТ.: Крум Томовски, Џамии во Битола, Годишен зборник на Техничкиот факултет, Ⅱ–2, Скопје, 1957; Аѕверди Екрем Хакки, Аврупа’да Османл› Мимар› Есерлери. Ѕугослав-ѕа, ллл цилд, 3. китаб, šстанбул, 1981. Др. Ѓ.

ЏАМИЈА НА ХАЏИ ДУРГУТ (ТУРГУТ) (Охрид, 1466) – верски активен објект. Изградена е врз темелите на црквата Св. Недела. Има квадратната основа со димензии 6,50 х 6,50 м. Реставрирана 1980 г. Позната е под името Крст џамија (на врвот од минарето има крст). ЛИТ.: Охрид и Охридско низ историјата, кн. втора, Скопје, 1978; Фехим Бајрактаревиќ, Турски споменици у Охриду, „Прилози за оријенталну филологију“, В, 1954–55, Сарајево, 1955. Др. Ѓ.

ЏАМИЈА НА ХАЏИ ХАМЗА (Охрид, сред. на ⅩⅤⅠ в.) – верски активен објект. Претставува еднокуполна џамија со скромни димензии, молитвен простор од 6,60 х 6,10 м. Се одржуваат молитви само во петок и во време на Рамазанските празници. ЛИТ.: Охрид и Охридско низ историјата, кн. Ⅱ, Скопје, 1978, 299. Др. Ѓ.

ЏАМИЈА НА ХУСИН-шАХ (с. Сарај, Скопско, сред. на ⅩⅤⅠ в.) – верски објект, споменик на културата. Изградена е од санџакбегот Хусеин-шах. Има квадратна основа засводена со купола, а денешниот изглед на тремот го добил по реставрацијата од земјотресот од 1963 г. Во дворот има шестострано затворено турбе, во кое е погребан ктиторот Хусеин-шах (1566/1567 г.). ЛИТ.: Лидија Кумбараџи-Богоевиќ, Османлиски споменици во Скопје, Скопје, 1998; Андреј Андрејевиђ, Исламска монументална уметност ⅩⅤⅠ

ЏАФЕРИ, Арбен (Тетово, 24. И 1948) – новинар и политичар. Завршил Филозофски факултет. До 1990 г. работел за радио и телевизиските станици во Приштина (Косово) како главен уредник на Културната програма. Бил претседател на Партијата за демократски просперитет на Албанците во Македонија (од 18. Ⅳ 1995), а потоа лидер на Демократската партија на Албанците (до 2007). На вторите парламентарни избори во РМ беше избран како независен пратеник (1994), а потоа

ЏЕКОВ, Ангел Томов (Пловдив, Бугарија, 21. Ⅺ 1917 – Скопје, 8. Ⅲ 1986) – ветеринар. Од 1948 до 1983 г. бил началник, односно директор на Ветеринарната управата во РМ. Има објавено 46 научно-стручни трудови, 576 стручни популарни написи, 9 стручно популарни брошури и една скрипта за ветеринарни техничари. М. Д. – Ј. Б.

ЏЕКОВ, Славчо (с. Раклиш, Радовишко, 21. Ⅸ 1924) – унив. професор, специјалист од областа на одгледувањето на шумите и за предметот дендрологија. Студирал на шумарскиот факултет во Белград, а дипломирал на новоотворениот Земјоделско-шумарски факултет во Скопје (1950). Докторирал на шумарскиот факултет во Загреб (1959). Избран е за асистент (1953), а потоа за редовен професор на Земјоделско-шумарскиот факултет во Скопје (1971). Бил декан на шумарскиот факултет во Скопје (1982–1984). Се занимавал

ЏЕКОВ, Томислав (Гевгелија, 18. Ⅸ 1943) – ред. проф. на ЕТФ во Скопје. Докторирал (1976) во Университѕ оф Пеннсѕлваниа, Пхиладелпхиа во САД. Работел во РТВ Скопје (1967–1969) како инженер за видеотехника. Од 1969 г. работи на ЕТФ во Скопје каде што во 1985 г. е избран за редовен професор. На ЕТФ вршел повеќе функции како раководител на институт, продекан и декан. Има богата научна и апликативна дејност. Во 1990 г.

ЏЕКОВА-СТОЈКОВА, Слобода Ангелова (Гевгелија, 12. Ⅲ 1945) – биохемичар, редовен професор на Мед. ф. во Скопје. По дипломирањето на Мед. ф. во Скопје, од 1969 работи во Институтот за биохемија, каде што била шеф и директор (1983–1998). Автор и коавтор е во над 100 труда, учебник и практикум по биохемија и учесник во бројни проекти на Институтот. ИЗВ.: Рецензија во „Билтен“ 749/2000. Д. С.-Б.