Tag: Ф

ФЕСТИВАЛ НА НАРОДНИ ПЕСНИ И ИНСТРУМЕНТИ „ПЕЦЕ АТАНАСОВСКИ“ . (Спасовден, месност Рудина во с. Долнени, Прилепско, 1974–) – традиционален меѓународен дводневен годишен фолклорен фестивал. Во 2007 г. се одржа ЏЏЏИИИ фестивал со учество на 34 фолклорни групи со околу 400 учесници. Неговото отворање започнува со дефиле на учесниците по улиците на Прилеп, а во наредните… Continue reading ФЕСТИВАЛ НА НАРОДНИ ПЕСНИ И ИНСТРУМЕНТИ ПЕЦЕ АТАНАСОВСКИ

ФИГУРАТИВНА УМЕТНОСТ. Почетоците на современата македонска уметност се поврзани за фигуративните претстави што имаат свој континуиран развој во текот на целиот ⅩⅩ в. Се појавуваат повеќе стилски изрази, почнувајќи од импресионизмот и експресионизмот (Д. А. Пандилов, Н. Мартиноски, Л. Личеноски), а во 50-тите години интимизмот, фовизмот, надреализмот (В. Ѓорѓиевски, В. Коџоман, С. Куновски). Во 60-тите… Continue reading ФИГУРАТИВНА УМЕТНОСТ

ФИДАНОВА, Славка (Тетово, 1. Ⅱ 1920) – првоборец, историчар, унив. професор. Била припадничка на прогресивното младинско и студентско движење, организатор и учесник на Летната студентска колонија во Охрид (1939/40), член на КПЈ (1940), учесник на Покраинската конференција на КПЈ во Македонија (8. Ⅸ 1940) и секретар на МК на КПЈ за Тетово (1941). Поради полициски… Continue reading ФИДАНОВА, Славка

ФИДАНОСКИ, Никола (Кочо) (с. Битуше, Кичевско, 19. Ⅹ 1946) – сликар и графички дизајнер. Завршил училиште за применета уметност во Скопје (1961&1966), а потоа дипломирал (1971) и магистрирал на Академијата за ликовна уметност во Белград (1971&1973). Се посветил на графичкиот дизајн како ликовен уредник на ревијата „Просветена жена“ (1974&1980), на издавачките куќи „Мисла“ (1980& 1990)… Continue reading ФИДАНОСКИ, Никола

„ФИЗИКА МАКЕДОНИКА“ („Пхѕсица Мацедоница“) – научно списание што го издава Институтот за физика, во кое се публикуваат главно неговите членови. Излегува од 1998 г. како наследник на „Годишен зборник – физика“. Објавени се 7 тома. В. Ур.

ФИЗИОЛОШКИ ГРУПИ БАКТЕРИИ – бактерии што живеат во почвата и во водата и учествуваат во кружењето на биогените елементи во природата. Физиолошките групи бактерии претставуваат група бактерии, чија заедничка особина е да покажуваат одредена физиолошка активност – без оглед на нивната системска припадност. Се работи за бактерии што поседуваат екстрацелуларни ензими за разградување на одреден… Continue reading ФИЗИОЛОШКИ ГРУПИ БАКТЕРИИ

ФИЛДИШЕВСКИ, Петар Ангелов (Охрид, 1. Ⅱ 1924 – Скопје, 15. Ⅹ 1994) – невропсихијатар, редовен проф. на Мед. ф. Дипломирал на Мед. ф. во Белград (1951) и се вработил на Нервната клиника (1951–1980). Специјалистички ис-пит положил во 1954 г., а хабилитирал во Скопје (1958) на проблемот на ликворските промени. Основоположник на неврофизиологијата во Република Македонијасо… Continue reading ФИЛДИШЕВСКИ, Петар Ангелов

ФИЛИП I (Пхилиппос) – македонски крал (644–640 пр. н.е.) од династијата на Аргеадите, син на Аргај I. По кратко владеење, загинал во борби со Илирите. ИЗВ:. Јустини, Хисториарум Пхилиппицарум еџ Трого Помпеио, Парисиис, МДЦЦЦЏЏИИИ. К. М.-Р. Скулптура на кралот Филип Ⅱ

ФИЛИП Ⅱ (359–336 г. пр. н.е.) – македонски крал од династијата Аргеади, татко на Александар Ⅲ Македонски, син на кралот Аминта Ⅲ. Станува крал на 23-годишна возраст. Стекнува слава на генијален стратег, храбар војсководец и одличен дипломат. Како македонски басилевс (монарх) спроведува воени реформи, создава професионална војска, пешадија – македонска фаланга и благородничка коњица –… Continue reading ФИЛИП Ⅱ Македонски

ФИЛИП V (221 – Амфипол, 179 пр. н.е.) – македонски крал од династијата Антигониди. Син на Деметриј Ⅱ и Фтија. Ја обновува моќта на Македонија, државата добива доминантна улога на Балканот. Водел успешни војни против Дарданците на север и Ајтолската лига на југ. Со експанзијата на римската држава дошло до Првата македонско-римска војна (215–205 г.… Continue reading ФИЛИП V

ФИЛИП-ЧОКРЕВСКА, Јасмина (Скопје, 2. Ⅷ 1956) – историчар на уметноста, кустос советник во Одделот за уметност на националната установа Музеј на Македонија. Како кустос била задолжена за збирката на камената декоративна пластика и копиите на фрески (од 1980). Реализирала повеќе изложби во земјата и во странство. Посветена е на истражување на постарото графичко наследство и… Continue reading ФИЛИП-ЧОКРЕВСКА, Јасмина

ФИЛИПИ (Пхилиппои) – град во Источниот дел на Македонија, во богатата област Датон, во под-ножјето на Пангајската Гора, основан од кралот Филип Ⅱ (356 пр. н.е.) на местото на тасоската колонија Крениди (Кренидес). Во римско време станал колонија под името Цолониа Аугуста Иулиа Пхилиппенсис. Тука е основана од страна на св. апостол Павле првата христијанска… Continue reading ФИЛИПИ

ФИЛИПИКИ – политички и епидиктички говори на најславниот антички говорник Демостен (384 пр. н.е.). Од 352 г. пр. н.е., пред Народното собрание во Атина Демостен ги држи своите најпознати говори, со кои ги повикува Хелените на обединување за одбрана од непријателот Филип Ⅱ; говорите не ја постигнуваат целта: Хелените се поразени и освоени. Тие се… Continue reading ФИЛИПИКИ

ФИЛИПОВ, Стојан (с. Старчишта, Неврокопско, 2. Ⅷ 1877 – Неврокоп, 4. Ⅹ 1944) – учител, учесник во Илинденското востание во Неврокопско, војвода на ВМРО по Првата светска војна и пунктов началник во Неврокоп. Бил член на Македонската парламентарна група во Народното собрание на Бугарија. Убиен без судење. ЛИТ.: Зоран Тодоровски, ВМРО 1924– 1934, Скопје, 1997;.… Continue reading ФИЛИПОВ, Стојан

ФИЛИПОВИЧ, Димитрија (ⅩⅤⅠⅠⅠ – ⅩⅠⅩ в.) – добротвор од Кратово. Во 1812 г. го платил бакрорезното клише за Лесновскиот манастир со претстава на св. Гаврил Лесновски, а во 1817 г. во Будимската универзитетска печатница го финасирал печатењето на книгите „Митарства“ и „Чудеса пресвјатија Богородице“ од Јоаким Крчовски. ЛИТ.: С. Радојчиђ, Старине Црквеног Музеја у Скопљу,… Continue reading ФИЛИПОВИЧ, Димитрија

ФИЛИПОВСКИ-ДАМЕ, Чеде, (с. Никифорово, Гостиварско, 1923 – Радовишко, 26. Ⅵ 1945) – првоборец, народен херој. Бил ѕидарски работник во Белград. По Априлската војна се вратил во Македонија (1941), бил еден од организаторите на НОВ во Мавровскиот крај, член на КПЈ и на МК на КПЈ (1941), член на РК на Чеде Филиповски-Даме КПЈ за Маврово… Continue reading ФИЛИПОВСКИ-ДАМЕ, Чеде,

ФИЛИПОВСКИ, Антоние (Доне) Божинов (Куманово, 1920 – ПробиШтип, 3. Ⅳ 1944) – комунистички деец и организатор на НОБ во Кумановско. Се школувал во Железничарското занаетчиско училиште во Ниш, но бил исклучен поради комунистички пројави. По враќањето станал член на СКОЈ (1938) и на МК на СКОЈ во Куманово, завршил пи-Антонио Филиповски лотски курс во Скопје… Continue reading ФИЛИПОВСКИ, Антоние

ФИЛИПОВСКИ, Атанас (с. Сулдурци, Радовишко, 22. Ⅸ 1946) – град. инж., ред. проф. на Градежниот факултет во Скопје (1996) по предмети од областа на металните конструкции и испитувањето на конструкциите. Магистрирал во ИЗИИС (1978), докторирал на Градежниот факултет во Скопје (1988). Објавил учебници по метални, односно челични конструкции за Градежниот и Архитектонскиот факултет, единствени во… Continue reading ФИЛИПОВСКИ, Атанас

ФИЛИПОВСКИ, Ѓорѓи Стефанов (с. Сорович, Леринско, Егејскиот дел на Македонија, РГ, 6. Ⅴ 1919) – универзитетски професор, академик. Основно училиште и гимназија завршува во Битола. Студира агрономија во Земун (1937–1941) и дипломира во Софија (1942), каде што останува до 1944 г. како асистент по педологија. По ослободувањето е шеф на Отсекот за педологија и агрохемија… Continue reading ФИЛИПОВСКИ, Ѓорѓи Стефанов

ФИЛИПОВСКИ, Љупчо (Бел-град, 22. Ⅸ 1933) – архитект, редовен професор на Архитектонскиот факултет во Скопје по предметот Архитектонски конструкции. Дипломирал на Архитектонскиот отсек на Техничкиот факултет во Скопје (1958). Освен со педагошка, се занимава и со научноистражувачка, проектантска и со публицистичка дејност. Реализира повеќе станбени објекти во Скопје, во Кавадарци и во Кочани. Објавил повеќе… Continue reading ФИЛИПОВСКИ, Љупчо

ФИЛИПОВСКИ, Миле (с. Маврово, Гостиварско 1920 – Скопје, 22. Ⅴ 1986) – првоборец, генерал-полковик на ЈНА. Бил припадник на работничкото движење, член на КПЈ и учесник во НОБ (1941), борец во Кичевско-мавровскиот НОПО (1943), командант на баталјон и на Петнаесеттата македонска НОУ бригада. По Ослободувањето бил командант на воени гарнизони на ЈНА (Никшиќ и др.).… Continue reading ФИЛИПОВСКИ, Миле

ФИЛИПЧЕ, Добри Ставрев (Охрид, 28. Ⅶ 1946) – спец. гинеколог-акушер, редовен професор на Мед. ф. во Скопје. Мед. ф. завршил во Скопје (1970) и специјализирал гинекологија и акушерство (1973–1977). Работел на Гинеколошко-акушерската клиника (1971–2006) и бил нејзин директор (1998–2002). Магистрирал во Загреб (1978), а докторирал во Бел-град (1986). Основач е на првата балканска школа за… Continue reading ФИЛИПЧЕ, Добри Ставрев

ФИЛИПЧЕ, Илија Ставрев (Охрид, 28. Ⅶ 1946) – спец. по ОРЛ, редовен проф. на Мед. ф. во Скопје, редовен член на МАНУ о (од 2009). Образованието го завршува во Скопје, а како специјалист (1977) доедукацијата ја добива во Загреб, Париз, Лион, Безје, Цирих, Прага и Оклахома Сити. Основач на современата ото-неврохирургија и истакнат експерт од… Continue reading ФИЛИПЧЕ, Илија Ставрев

ФИЛМСКА ВОСПИТНО-ЕДУКАТИВНА ДЕЈНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА. Почетоците датираат од 1927 г., кога Хигиенскиот завод од Скопје започнал со редовни проекции на едукативни филмови. Оваа дејност ја продолжил и ја проширил Заводот за културно-просветен филм, формиран во 1956 г., користејќи го филмот како помошно средство во наставниот процес. Едукацијата за филмот се одвива преку форми за ширење… Continue reading ФИЛМСКА ВОСПИТНО-ЕДУКАТИВНА ДЕЈНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА