Tag: С

СОБРАНИЕ НА ФНРЈ/СФРЈ – највисок орган на државната власт во втората Југославија. По донесувањето на Уставот на ФНРЈ, Уставотворното собрание со своја одлука се претвори во Народно собрание на ФНРЈ, задржувајќи ја истата структура (Сојузен собор и Собор на народите). Собранието на ФНРЈ е дефинирано како врховен орган на државната власт и претставник на суверенитетот… Continue reading СОБРАНИЕ НА ФНРЈ/СФРЈ

СОБРИ – доцносредновековен град со подградие и населба (османлискиот пописен дефтер од 1467/1468). Се наоѓал на месноста Градиште, на три км југоисточно од с. Орашје во Полог (археолошки наоди). Во ⅩⅣ-ⅩⅤ в. бил главна тврдина и стопански центар на регионот, со живи спомени за постоење на градот до ⅩⅠⅩ в. (Ѓ. Петров). ЛИТ.: Т. Томоски,… Continue reading СОБРИ

СОВИЦИ (Ноцтуидае) – ноќни пеперуги со прекрасни шари на крилјата. Имаат силно и дебело тело со густи влакна. Во мирување предните крилја ги преклопуваат задните со што инсектот станува незабележлив за Совица, ноќна пеперуга непријателот. Се хранат со нектар. Гасениците се штетници на културните и шумските растенија. Во Македонија совиците се претставени со 468 таксони,… Continue reading СОВИЦИ

СОЕДИНЕТИТЕ АМЕРИКАНСКИ ДРЖАВИ И МАКЕДОНИЈА (ВРСКИ И ОДНОСИ) (1876–). Ако се исклучи дејноста на американските протестантски мисионери во Македонија, САД пројавиле понагласен интерес во времето на Источната криза врз основа на известувањата на Американското конзулско агентство во Солун за настаните во Македонија и за Цариградската конференција (1876– 1877), кога бил подготвен и бил претставен предлог… Continue reading СОЕДИНЕТИТЕ АМЕРИКАНСКИ ДРЖАВИ И МАКЕДОНИЈА

СОЈУЗ ЗА ПРЕВЕНТИВА ОД АЛКОХОЛИЗМОТ, НИКОТИНИЗМОТ И НАРКОМАНИЈАТА НА МАКЕДОНИЈА, СКОПЈЕ – општествена, доброволна, социјално-хуманитарна организација со воспитни, образовни и здравствени цели за примарна превенција од алкохолизмот, никотинизмот и наркоманиите. Се-гашното име го носи од 1991 г., а дотогаш постоеше со името Сојуз на организациите за сузбивање на алкохолизмот, наркоманиите и никотинизмот во Македонија. Почетокот… Continue reading СОЈУЗ ЗА ПРЕВЕНТИВА ОД АЛКОХОЛИЗМОТ, НИКОТИНИЗМОТ И НАРКОМАНИЈАТА НА МАКЕДОНИЈА, СКОПЈЕ

СОЈУЗ НА БУГАРСКИТЕ КОНСТИТУЦИОНИ КЛУБОВИ (1908 –1909). По победата на Младотурската револуција и по воспоставувањето уставно уредување со директно ангажирање на Владата на Бугарија и на Бугарската егзархија во Македонија биле основани бугарските конституциони клубови, кои се обединиле во Сојуз како единствена политичка организација, експонент на бугарската државна политика. Сојузот официјално декларирал дека ќе дејствува… Continue reading СОЈУЗ НА БУГАРСКИТЕ КОНСТИТУЦИОНИ КЛУБОВИ

СОЈУЗ НА МУЗИЧКИТЕ УМЕТНИЦИ НА МАКЕДОНИЈА – организација на музичките уметници; од 1997 г. со статус на здружение на граѓани. Формиран на 19. И 1947 г., во склоп на Здружението на музичарите на РМ. Од 1949 г. дејствува самостојно, како Друштво на репродуктивните уметници (подоцна Сојуз на музичките уметници). Одигра значајна улога во втемелувањето на… Continue reading СОЈУЗ НА МУЗИЧКИТЕ УМЕТНИЦИ НА МАКЕДОНИЈА

СОЈУЗ НА ПИОНЕРИТЕ НА МАКЕДОНИЈА – в. Детски организации.

СОЈУЗ НА РАБОТНИЧКИТЕ И НАРОДНИТЕ УНИВЕРЗИТЕТИ НА МАКЕДОНИЈА – општествено-стручно здружение, основано во 1959 г. (со седиште во Скопје) со задача да ја координира и да ја унапредува дејноста на (в.) народните и работничките универзитети и да ги застапува нивните интереси. Сојузот често се јавува и како организатор на андрагошки собири од регионален и меѓународен… Continue reading СОЈУЗ НА РАБОТНИЧКИТЕ И НАРОДНИТЕ УНИВЕРЗИТЕТИ НА МАКЕДОНИЈА

СОЈУЗ НА СПОРТСКИТЕ ФЕДЕРАЦИИ НА МАКЕДОНИЈА. Со Уредба на Министерството за просвета бил формиран Иницијативен фискултурен одбор на Македонија (ИФОМ, 1945). Неговиот состав: претседател, Густав Влахов, тројца потпретседатели, тројца секретари, двајца благајници и економ, со реферати и одговорни лица: Основно воспитание и вежби на справи – Ганчо Пајтонџиев, Лесна и тешка атлетика – Перо Димовски,… Continue reading СОЈУЗ НА СПОРТСКИТЕ ФЕДЕРАЦИИ НА МАКЕДОНИЈА

СОЈУЗ НА ХЕМИЧАРИТЕ И ТЕХНОЛОЗИТЕ НА МАКЕДОНИЈА – научна и стручна асоцијација на хемичарите и технолозите од РМ. Отпрвин бил Друштво на хемичарите и технолозите на Македонија. Организатор е на советувања и конгреси на хемичарите и технолозите на Македонија на кои учествуваат и научни работници од странство, како и на конгресите за студенти по чиста… Continue reading СОЈУЗ НА ХЕМИЧАРИТЕ И ТЕХНОЛОЗИТЕ НА МАКЕДОНИЈА

СОКАЈ – невестинско покривало за на главата. Според формата, тој претствува долго, потпојасно правоаголно парче, изработено од чоја или платно, богато орнаменти-Сокај од галичка женска невестинска носија рано со вез, срмени ширити, волнени или свилени китки, монистра и пари. Се носел сè до крајот на ⅩⅠⅩ и почетокот на ⅩⅩ в. Ј. Р.-П.

„СОКОЛ“ (Куманово, 1909–1911) – гимнастичко друштво. Управата ја сочинувале главно учители: Јован Довезенски – претседател, Ѓорѓе Божиновиќ, началник, Милое Закиќ и Анѓелко Ристиќ, како и аптекарот Илија Вукотиќ, и други. Членови на Друштвото биле главно ученици, имале униформи, вежбале на отворено слободни, строеви и вежби со подвижни справи, а се занимавале и со некои спортски… Continue reading СОКОЛ

СОКОЛ (Фалцонидае) – птица од фамилијата мали до средно големи птици од редот птици-грабливки (Фалцониформес); добри и брзи летачи што го ловат пленот во лет. Поделени се во две групи: вистински соколи и ветрушки. Во Македонија од вистинските соколи се Сокол присутни 6 вида, а од ветрушките 3 вида. ЛИТ.: Бирдс ин Еуропе: популатион естиматес,… Continue reading СОКОЛ

СОКОЛОВ, Лазар (Куманово, 18. Ⅲ 1914 – Скопје, 3. И 1984) – национален деец, економист и университетски професор. Како студент на Економскиот факултет во Загреб бил еден од водачите на македонското студентско движење, секретар на Културно-просветното друштво “Вардар“ во Загреб и активист на МАНАПО (1936– 1938), поради што бил уапсен и потоа суспендиран од работа.… Continue reading СОКОЛОВ

СОКОЛОВСКА, Викторија (Сјеница, Србија, 14. Ⅺ 1931) – археолог. Завршила Филозофски факултет во Белград, Група за археологија (1954). Работи во Археолошкиот музеј во Скопје (од 1955). Докторирала од областа на античката археологија во Бел-град (1984). Од 1991 до 1995 е директор на Музејот на Македонија. Ја проучува античката историја на Пајонците во доменот на материјалната… Continue reading СОКОЛОВ

СОКОЛОВСКИ, Боривое Иванов (Скопје, 22. Ⅺ 1930 – Скопје, 30. Ⅶ 1999) – полковник, спец. епидемиолог, редовен проф. по епидемиологија на ВМА и на Мед. ф. во Скопје. Медицина завршил во Скопје (1955), а докторирал на ВМА (1968). Долгогодишен управник на ЗПМЗ (ИПМ) и управник на ВБ (1989–1993). Публикувал над 100 трудови. Сл. М. П.

СОКОЛОВСКИ, Јан (Сокољоњски, Јан) (Тарногура, Полска, 14. Ⅹ 1944) – полски лингвист-славист, русист, македонист, специјалист во областа на зборообразување. Автор на низа статии посветени Јан Соколовски на македонистичка проблематика. Неговата монографија „Деминутиви њ ј&зѕку полским и мацедовским“ се печати во серијата Македонско-полска граматичка конфронтација. З. Т.

СОКОЛОВ, Лазар (Куманово, 18. Ⅲ 1914 – Скопје, 3. И 1984) – национален деец, економист и университетски професор. Како студент на Економскиот факултет во Загреб бил еден од водачите на македонското студентско движење, секретар на Културно-просветното друштво “Вардар“ во Загреб и активист на МАНАПО (1936– 1938), поради што бил уапсен и потоа суспендиран од работа.… Continue reading СОКОЛОВ, Лазар

СОКОЛОВ(ИЌ)-ЉАМЕВ, Глигор (с. Небрегово, Прилепско, 17. И 1870 – Прилеп, 29. Ⅶ 1910) – учесник во Илинденското востание и српски четнички војвода. Четник во четата на С. Павлов во Кратовско (1897) и на М. Ацев во Прилепско (1901). Војвода на чета во Прилепско (1902). По Илинденското востание станал српски четнички војвода во Азот и во… Continue reading СОКОЛОВ(ИЌ)-ЉАМЕВ

СОКОЛОВСКА, Викторија (Сјеница, Србија, 14. Ⅺ 1931) – археолог. Завршила Филозофски факултет во Белград, Група за археологија (1954). Работи во Археолошкиот музеј во Скопје (од 1955). Докторирала од областа на античката археологија во Бел-град (1984). Од 1991 до 1995 е директор на Музејот на Македонија. Ја проучува античката историја на Пајонците во доменот на материјалната… Continue reading СОКОЛОВСКА, Викторија

СОКОЛОВСКИ, Боривое Иванов (Скопје, 22. Ⅺ 1930 – Скопје, 30. Ⅶ 1999) – полковник, спец. епидемиолог, редовен проф. по епидемиологија на ВМА и на Мед. ф. во Скопје. Медицина завршил во Скопје (1955), а докторирал на ВМА (1968). Долгогодишен управник на ЗПМЗ (ИПМ) и управник на ВБ (1989–1993). Публикувал над 100 трудови. Сл. М. П.

СОКОЛОВСКИ, Јан (Сокољоњски, Јан) (Тарногура, Полска, 14. Ⅹ 1944) – полски лингвист-славист, русист, македонист, специјалист во областа на зборообразување. Автор на низа статии посветени Јан Соколовски на македонистичка проблематика. Неговата монографија „Деминутиви њ ј&зѕку полским и мацедовским“ се печати во серијата Македонско-полска граматичка конфронтација. З. Т.

СОКОЛСКА ЖУПА ВО СКОПЈЕ (1923–1941) – асоцијација основана од делегати на пет соколски друштва, кои избрале: Управа со старешина – Тодор Живковиќ, полковник, Јарослав Вошта – начелник, Лазар Докиќ – секретар, Рудолф Вошта – благајник, Суд на честа и Просветен одбор. Територијата на Жупата ја опфаќала Вардарска Македонија, Косово и дел од Јужна Србија. Подоцна… Continue reading СОКОЛСКА ЖУПА ВО СКОПЈЕ