Tag: П

„ПРАВО“ (Софија, 12. Ⅺ 1894 – 13. Ⅲ 1903) – неделен весник, орган на политичките и духовните интереси на бугарското население во Турција, а потоа орган на македонско-одринските интереси. Тоа е еден вид легален орган на ТМОРО. Го уредувале Васил Маков (одговорен уредник), Никола Наумов (одговорен уредник од бр. 13), Хр. Дојчинов и Т. Карајовов.… Continue reading ПРАВО

„ПРАВО“ (Софија, 12. Ⅺ 1894 – 13. Ⅲ 1903) – неделен весник, орган на политичките и духовните интереси на бугарското население во Турција, а потоа орган на македонско-одринските интереси. Тоа е еден вид легален орган на ТМОРО. Го уредувале Васил Маков (одговорен уредник), Никола Наумов (одговорен уредник од бр. 13), Хр. Дојчинов и Т. Карајовов.… Continue reading ПРАВО

„ПРАВО“ (Солун, 18. Ⅸ 1910 – 7. Ⅴ 1913) – дневен политичкоопштествен весник, орган на Сојузот на бугарските конституциони клубови. Го уредувале Димитар Влахов, К. Димитров, Т. А Каев (одговорен уредник), Никола Наумов (сопственик и главен уредник), П. Томов, Димо Хаџидимов и др. Бил печатен во печатницата на Јордан Јарцев. Објавени се вкупно 721 број.… Continue reading ПРАВО

„ПРАВО“ (Солун, 18. Ⅸ 1910 – 7. Ⅴ 1913) – дневен политичкоопштествен весник, орган на Сојузот на бугарските конституциони клубови. Го уредувале Димитар Влахов, К. Димитров, Т. А Каев (одговорен уредник), Никола Наумов (сопственик и главен уредник), П. Томов, Димо Хаџидимов и др. Бил печатен во печатницата на Јордан Јарцев. Објавени се вкупно 721 број.… Continue reading ПРАВО

ПРАВОКРИЛЦИ (Ортхоптера) – инсекти со хитинизиран преден пар прави крилја, поради што го добиле името (ортхос гр. = прав и птерон гр. = крило). Имаат устен апарат за грицкање. Абдоменот им е составен главно од 10 сегменти. Се хранат, претежно, со листови, плодови и корења од различни растенија и градинарски култури. Поголемиот број видови предизвикуваат… Continue reading ПРАВОКРИЛЦИ

ПРАВОПИС НА МАКЕДОНСКИОТ ЛИТЕРАТУРЕН ЈАЗИК. Во ⅩⅠⅩ в. се појавиле неколку обиди за кодификација на македонскиот јазик, а првата полна кодификација ја направил К. П. Мисирков во книгата „За македонцките работи“ (Софија, 1903), каде што ги изнел принципите за содавањето на македонскиот литературен јазик и правопис. Во книгата и во сп. „Вардар“ (1905) и практично… Continue reading ПРАВОПИС НА МАКЕДОНСКИОТ ЛИТЕРАТУРЕН ЈАЗИК

ПРАВОСЛАВЕН БОГОСЛОВСКИ ФАКУЛТЕТ „Св. Климент Охридски“ (Скопје, 1977) – највисоката духовно-просветна и научна институција во Македонската православна црква. Основан десет години по обновувањето на Охридската архиепископија и прогласувањето на автокефалноста на можат да бидат и лица од друга вероисповед. Факултетот соработува со сродни институции во земјава и во странство. Досега се запишале 1.207 студенти, дипломирале… Continue reading ПРАВОСЛАВЕН БОГОСЛОВСКИ ФАКУЛТЕТ Св

ПРАВОСЛАВИЕ (ортодоксно христијанство) – прва, изворна христијанска вероисповед. По расколот во 1054 г., православието се развива како Источна вселенска (соборна и апостолска) црква со седиште во Цариград. Повод за одвојувањето на Западната (Римокатоличката) христијанска црква била католичката иновација Филиољуе, според која Светиот Дух произлегува и од Си-нот Божји, а не само од Богот Отецот. Основа… Continue reading ПРАВОСЛАВИЕ

ПРАЖИВОТНИ (Протозоа) – едноклеточни организми со микроскопски димензии. Тие се најпримитивните организми во животинското царство. Името го добиле од грчките зборови протос = први, зоон = животни. Познати се околу 30.000 видови што ги населуваат слатките и морските води и почвата. Во Македонија се утврдени 113 видови, од кои 32 се ендемични. Пого-Праживотни (протозои) лемиот… Continue reading ПРАЖИВОТНИ

„ПРАЛИПЕ“, КУД (Скопје, 1949– ) – културно-уметничко друштво на скопските Роми. Основано е од група ентузијасти. Има приредено неколку илјади концерти во земјата и во странство, со први награди на фестивалите во Дижон (Франција), Закопане (Полска) и во други европски земји. Има значаен придонес во афирмацијата на ромската култура. М. Кит. ПРАСИКА (КАЛИНА) (Лигус

ПРАСКА (Прунус персица Л.) – плод за исхрана и за сокови. Првиот интензивен насад на 100 ха, со садници од Италија, е подигнат во стопанството „Росоман“ (1960). Површините под праски во Република Македонијадостигнаа Праски над 1000 ха (1980–1990), а производството 16,4 илјади т. По 1991 г. површините и производството се намалуваат до 4,3-3,5 илјади т… Continue reading ПРАСКА

ПРАШУМА ВО МАКЕДОНИЈА – природна шума исклучена од стопански активности што не е загрозена од загадување. По Втората светска војна во Република Македонијанасади со прашумски карактер се наоѓаа во тешко достапните терени на Беласица, Кожуф, Караорман, Плачковица и други и врз база на тие дрвни маси е планирана дрвната индустрија. Една чиста букова шума со… Continue reading ПРАШУМА ВО МАКЕДОНИЈА

ПРВ КОСОВСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН „РАМИЗ САДИКУ“ (с. Извор, Кичевско, 26. Ⅸ 1943 –с. Сливово, Охридско, 1. Ⅺ 1943) – воена единица на НОВ и ПОЈ. Баталјонот е формиран од политичПрашума во Македонија ки затвореници од Косово во логорот Герман (кај Бурела, Тирана). Откако воспоставиле врски со албанските партизани во околината (јуни 1943), по капитулацијата на… Continue reading ПРВ КОСОВСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН РАМИЗ САДИКУ

ПРВ КУМАНОВСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН „ЈОРДАН НИКОЛОВ-ОРЦЕ“ (с. Пелинце, Кумановско, 1. ⅩⅠⅠ 1943 – с. Жегљане, Кумановско, 26. Ⅱ 1944) – воена Борбениот пат на Првиот кумановски народноослободителен баталјон „Јордан Николов-Орце“ единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран од 116 борци на Скопско-кумановскиот НОПО и новопристигнати борци. Водел борби против четничките сили во Козјачијата и кај… Continue reading ПРВ КУМАНОВСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН ЈОРДАН НИКОЛОВ-ОРЦЕ

ПРВ ЦРКОВНО-НАРОДЕН СОБОР (Скопје, 4. Ⅲ 1945) – одржан со учество на над 300 делегати – свештеници и мирајни и поздравен од Претседателот на Президиумот на АСНОМ Методија Андонов–Ченто. Соборот донесол Резолуција да се возобнови Охридската архиепископија како самостојна Македонска црква; да не биде потчинета на никоја друга помесна национална црква, а Црквата да има… Continue reading ПРВ ЦРКОВНО-НАРОДЕН СОБОР

ПРВА БАЛКАНСКА СОЦИЈАЛДЕМОКРАТСКА КОНФЕРЕНЦИЈА (Белград, 7. Ⅸ 1910) – собир на балканските социјалдемократски партии. На Конференцијата бил заземен став за дејствување за создавање Балканска Федерација врз основа на национална рамноправност и локална самоуправа. Македонскиот делегат (на македонски јазик) го осудил мешањето на големите сили и балканската буржоазија. ЛИТ.: Работничкото и комунистичкото движење во Македонија, Скопје,… Continue reading ПРВА БАЛКАНСКА СОЦИЈАЛДЕМОКРАТСКА КОНФЕРЕНЦИЈА

ПРВА МАКЕДОНСКА АРТИЛЕРИСКА БРИГАДА (Скопско Кале, 16. ⅩⅠⅠ 1944 – 22. Ⅳ 1945) – воена единица на ГШ на НОВ и ПОЈ за Македонија. Била формирана од Битолската, Кумановската, Скопската и Струмичката артилериска бригада. Формациски била поделена на два артилериски и еден противавионски дивизион. Поради учеството во божикната побуна во касарните на Скопското Кале, со… Continue reading ПРВА МАКЕДОНСКА АРТИЛЕРИСКА БРИГАДА

ПРВА МАКЕДОНСКА НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА УДАРНА ПРОЛЕТЕРСКА БРИГАДА (с. Локов, Струшка Малесија, 8. Ⅵ – 28. Ⅸ 1944) – воена единица на НОВ и ПОМ, а потоа во состав на Четириесет и осмата (македонска) дивизија на НОВЈ. Била формирана од околу 500 борци на два македонски баталјона на Првата македонско-косовска НОУБ (Кичевско-дебарскиот баталјон и Ресенско-охридскиот), борци на… Continue reading ПРВА МАКЕДОНСКА НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА УДАРНА ПРОЛЕТЕРСКА БРИГАДА

ПРВА МАКЕДОНСКО-КОСОВСКА НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА УДАРНА БРИГАДА (с. Сливово, Дебарца, 11. Ⅺ 1943 – 24. Ⅵ 1944) – воена единица на НОВ и ПОМ. Била формирана од над 700 борци од македонскиот НО баталјон „Мирче Ацев“, (Дебарско)-Кичевскиот НО баталјон, Првиот косовски НО баталјон „Рамиз Садику“, Вториот косовски НО баталјон „Борис Вукмировиќ“ и една придружна чета на ГШ… Continue reading ПРВА МАКЕДОНСКО-КОСОВСКА НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА УДАРНА БРИГАДА

ПРВАТА БИТКА НА КОСОВО (1369) – помеѓу браќата Волкашин и Углеша и феудалците од српските земји. За да го запрат издигнувањето на кралот Волкашин и на деспотот Углеша и нивното ширење кон север, кнезот Лазар Хребелјановиќ, жупанот Никола Алтомановиќ и царот Урош ги нападнале браќата на Косово Поле. Во битката сојузниците претрпеле тежок пораз. Царот… Continue reading ПРВАТА БИТКА НА КОСОВО

ПРВАТА КОНФЕРЕНЦИЈА на КОЕМ (Преспа, 20. Ⅵ 1949). На Конференцијата со раководниот кадар на КОЕМ, организирана по иницијатива на генералниот секретар на КПГ Никос Захарјадис, била усвоена Резолуција против политиката на КПЈ и македонската организација НОФ, насловена „Резолуција на раководниот актив на КОЕМ за националистичката – предавничка клика на Керамитчиев–Гоце“. ЛИТ.: Р. Кирјазовски, Народноослободителниот фронт… Continue reading ПРВАТА КОНФЕРЕНЦИЈА на КОЕМ

ПРВИОТ ПРИЛЕПСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ“ (месноста Црвени Стени, Прилепско, 11. Ⅹ 1941 – пештерите на Кадин Камен на падините на пл. Козјак, 25. ⅩⅠⅠ 1941) – партизанска единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран од 39 борци од Прилеп и постојната Прилепска партизанска чета, која задоцнила на зборното место. Истиот ден, поделен во… Continue reading ПРВИОТ ПРИЛЕПСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ

ПРВО ЗАСЕДАНИЕ НА АСНОМ. – в.: Антифашистичко собрание на народното ослободување на Македонија.

ПРВОМАЈСКИ ПРОСЛАВИ ВО МАКЕДОНИЈА – Денот на трудот и на меѓународната солидарност на светскиот пролетаријат, утврден од Втората интернале својата превласт и хегемонијата во Македонија. Првомајска прослава во Скопје (1909) ционала (1889), чија прва прослава кај нас е забележана во Битола (1868), а особено масовни биле прославите по Младотурската револуција во Скопје, во Солун и… Continue reading ПРВОМАЈСКИ ПРОСЛАВИ ВО МАКЕДОНИЈА