Tag: Н

„НАРОДНА ВОЛЈА“ (Солун, 17. И 1909 – 5. Ⅵ 1910) – неделен весник, орган на Народната федеративна партија. Излегувал секоја сабота. Уредник бил А. Томов, а подоцна Димитар Влахов (од г. Ⅱ, бр. 6). Објавени се вкупно 74 броја. Подоцна насловот бил печатен и на француски и руски јазик (од год. Ⅱ, бр. 8). Подолго… Continue reading НАРОДНА ВОЛЈА

НАРОДНА МУЗИКА – македонска традиционална музика создавана и практикувана низ повеќевековни периоди во минатото. Тоа е главно музика што била поврзана со животот во селските средини. Во ⅩⅠⅩ в. започнал поинтензивниот развој на градската народна култура, а во нејзините рамки и традиционалната градска музика. Таа била создавана на вообичаениот традиционален начин, по устен пат и… Continue reading НАРОДНА МУЗИКА

НАРОДНА НОСИЈА – значајна компонента за проучувањето на етничкото и културното минато на народот или на некоја етничка група и е еден од најмоќните показатели за нивното естетско и уметничко ниво. Во себе ја содржи функцијата на обележје на социјалниот и културниот статус на личноста во етнички и регионални рамки. Целокупниот процес на изработката и… Continue reading НАРОДНА НОСИЈА

НАРОДНА ФЕДЕРАТИВНА ПАРТИЈА (Солун, 1909–1910) – политичка партија. Се пројавила во средината на јануари 1909 г. како партија во формирање, со весникот „Народна волја“, кој почнал да излегува од 17. И 1909 г. До одржувањето на основачкиот конгрес биле формирани месни организации во голем дел од Македонија. Основачкиот конгрес бил одржан во Солун (3/12. –… Continue reading НАРОДНА ФЕДЕРАТИВНА ПАРТИЈА

НАРОДНИ ОРА – македонска орска традиција создавана и практикувана низ повеќевековни периоди во минатото. Во ⅩⅠⅩ в. започнал поинтензивниот развој на градската народна култура, а во нејзините рамки и на градската орска традиција, која на традиционален начин се создавала сè до педесеттите години на минатиот век, кога почнало создавањето на кореографии од автори-поединци. Според тоа,… Continue reading НАРОДНИ ОРА

НАРОДНИ СУДОВИ – органи на судската власт во НР Македонија. Зародок на овие органи се судските инстанции предвидени во Правилникот за правосудните органи донесен на Рилскиот конгрес на ВМРО (1905). На 20. Ⅹ 1944 г. Президиумот на АСНОМ донесе Решение за формирање народни судови. На 31. Ⅲ 1945 г. е донесена Повелба за устројство на… Continue reading НАРОДНИ СУДОВИ

НАРОДНИ ХЕРОИ – највисоко воено одликување за загинатите и живите учесници во НОАВЈ/НОАВМ воведено со наредба на ВШ на НОВ и ДФЈ („Билтен“ на ВШ и ДВЈ, бр, 12–13, Положај, декември 1941 – јануари 1942). Првото прогласување било во февруари 1942 г., а до 15. Ⅶ 1943 г. биле прогласени уште 22 учесници во НОАВЈ,… Continue reading НАРОДНИ ХЕРОИ

НАРОДНО ГРАДИТЕЛСТВО – најобемен дел од традиционалната архитектура што вклучува разни типови објекти, ансамбли, разгледувани во потесни или пошироки територијални ограничувања, географски и климатски детерминанти. Овие објекти речиси по правило се дел од анонимниот градителски репертоар, опфаќајќи ги сите слоеви на животот според принципите на организацијата на традиционалните живеалишта, чии искуства со соодветни модификации се… Continue reading НАРОДНО ГРАДИТЕЛСТВО

„НАРОДНО ЗДРАВЈЕ“ – списание за здравствено просветување. Издавач е Институтот за здравствено просветување на НРМ во Скопје (1952–1986). Прв главен уредник е Митко Илиевски – општественик, просветен работник, основач на Институтот. Првин уредник е Благоја Корубин (1953), а потоа Блаже Ристовски (1953– 1955), кога месечното списание има 18.000 претплатници. Со промената на статусот и укинувањето… Continue reading НАРОДНО ЗДРАВЈЕ

НАРОДНО СОБРАНИЕ НА НРМ – врховен орган на државната власт и претставник на народниот суверенитет на Народна Република Македонија. Се воведува со Уставот на НРМ од 1946 г. како еднодомно претставничко тело непосредно избрано од граѓаните на мандатен период од четири години. На изборите одржани на 3. ⅩⅠⅠ 1950 г. во Народното собрание се избрани… Continue reading НАРОДНО СОБРАНИЕ НА НРМ

„НАРОДНО СТВАРАЛАШТВО – ФОЛКЛОР“ (Београд, 1962–) – тримесечно списание на Сојузот на здруженијата на фолклористите на Југославија. Печати прилози на јазиците на авторите, на светските и на балканските, вклу„Народно стваралаштво -Фолклор“, орган на СЗФЈ чително и на македонски. Здружението на фолклористите на Македонија редовно имаше и свој претставник како член на Редакцијата. С. Мл.

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН „СТИВ НАУМОВ“ (околината на Лерин, 11. Ⅺ 1943 – крајот на август 1944) – воена единица на НОВ и ПОМ, позната и како „Овчаров баталјон“. Бил формиран од делови на Битолскиот НОПО „Гоце Делчев“ и Преспанско-охридскиот НОПО „Даме Груев“ и веднаш водел борби против бугарските гранични единици во Преспанско, а потоа преминал во… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН СТИВ НАУМОВ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН „СТРАШО ПИНЏУР“ (Прв баталјон на Третата оперативна зона на НОВ и ПОМ) (пл. Кајмакчалан, 24. Ⅸ 1943 – с. Фуштани, Егејскиот дел на Македонија, 20. ⅩⅠⅠ 1943) – воена единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран од 126 борци на НОПО „Добри Даскалов“, НОПО „Сава Михајлов“ и главнината на Битолскиот НОПО „Гоце Делчев“.… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН БАТАЛЈОН СТРАШО ПИНЏУР

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН МЛАДИНСКИ СОЈУЗ (НОМС)(Егејскиот дел на Македонија, 1945–1949) – македонска национална и политичка младинска организација формирана на 23. Ⅳ 1945 г. Организацијата дејствувала во 4 округа: Костурскиот, Леринскиот, Воденскиот и Гуменџиско-ениџевардарскиот округ, во 7 околии, 3 града и во 183 села. НОМС имал речиси 5.000 члена. Секретар на организацијата бил Минчо Фотев. НОМС бил распуштен… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН МЛАДИНСКИ СОЈУЗ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН МЛАДИНСКИ СОЈУЗ НА МАКЕДОНИЈА (1944) – антифашистичка организација на македонската младина во времето на Втората светска војна. Во условите на бугарската и италијанско-албанската окупација, актив-Факсимили од Организационата резолуција на Првиот конгрес на НОМСМ (22. ⅩⅠⅠ 1943) рани Младински одбор за Македонија (Ⅸ 1942), ПК на СКОЈ за Македонија (Ⅹ 1943) и Акционен одбор на… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН МЛАДИНСКИ СОЈУЗ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН МЛАДИНСКИ СОЈУЗ НА МАКЕДОНИЈА (1944) – антифашистичка организација на македонската младина во времето на Втората светска војна. Во условите на бугарската и италијанско-албанската окупација, актив-Факсимили од Организационата резолуција на Првиот конгрес на НОМСМ (22. ⅩⅠⅠ 1943) рани Младински одбор за Македонија (Ⅸ 1942), ПК на СКОЈ за Македонија (Ⅹ 1943) и Акционен одбор на… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН МЛАДИНСКИ СОЈУЗ НА МАКЕДОНИЈА

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „ДИМИТАР ВЛАХОВ“ .(атарот на с. Габровник, Велешко, во втората половина на септември 1942 – Дебарца, 18. Ⅷ 1943) – партизанска единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран во рамките на извршената реорганизација на партизанските единици во Велешко и Прилепско од борците на НОПО „Пере Тошев“ и новопристигнати борци. Дејствувајќи по чети и… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ДИМИТАР ВЛАХОВ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „ДРИМКОЛ“ .(месност Свети Спас во атарот на с. Вевчани, втората половина на август 1943 – с. Дворци, Кичевско, октомври 1944) – партизанска единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран од 20 борци, претежно од албанска националност. Се спомнува и како баталјон „Дримкол“ (октомври). Неговата главна задача била да дејствува меѓу Албанците за… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ДРИМКОЛ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „ЃОРЧЕ ПЕТРОВ“ . (реонот на с. Габровник, Велешко, 21. Ⅸ – манастир „Св. Никола“ кај с. Прилепец, Прилепско, 19. ⅩⅠⅠ 1942) – партизанска единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран по реорганизацијата на партизанските единици во Велешко и во Прилепско (21–25. Ⅸ): за Велешко бил формиран НОПО „Димитар Влахов“, а за Прилепско… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ЃОРЧЕ ПЕТРОВ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „МАЛЕСИЈА“ (кон средината на ав-густ – октомври 1943) – партизанска единица на НОВ и ПОМ. Бил формиран од 76 новопристигнати борци од Малесија, Дримкол и од други струшки села, со цел да го штити населението од балистичките сили и качачките банди, да врши агитација и мобилизација со митинзи по селата. Водел борби… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД МАЛЕСИЈА

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „СЛАВЕЈ“ (И БАТАЛЈОН) .(пл. Славеј, на Караорман, 30. Ⅵ – с. Ботун, почетокот на декември 1943) – партизанска единица на НОВ и ПОМ. Кон крајот на септември имал околу 120 борци и формал-но прераснал во баталјон (кон крајот на септември), но и потоа продолжило именувањето како одред. При капитулацијата на Италија и… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД СЛАВЕЈ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ФРОНТ (НОФ) (23. Ⅳ 1945–1949) – македонска политичка организација во Егејскиот дел на Македонија, со раководство во состав: П. Митревски (секретар), М. Керамитчиев, Џ. Урдов, А. Коровешов, П. Раковски и М. Фотев. Целта била да се признаат националните права на Македонците во рамките на грчката држава. На Вториот пленум (февруари 1949) била прифатена политиката… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ФРОНТ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА БРИГАДА „ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ“ (Софија, септември 1944 – октомври 1944) – воена единица на НОВ и ПОМ. Била формирана од Македонци во Бугарската армија и од доброволци од македонската емиграција во Бугарија, главно студенти и ученици. Командант бил Пецо Трајков, а политички комесар Мире Анастасов. Броела околу 4.600 борци и веднаш по формирањето, баталјон (30.… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА БРИГАДА ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ

НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА ВОЈСКА НА МАКЕДОНИЈА (1941–1945) – армија создадена во текот на Народноослободителната и антифашистичка војна, под раководството на КПМ. Во март 1941 г. при МК на КПЈ во Скопје бригади, шест артилериски, четири инженериски, една автомобилска и една коњаничка бригада. Од овие бригади формирани се седум дивизии, а подоцна и 8-та дивизија на КНОЈ, како… Continue reading НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛНА ВОЈСКА НА МАКЕДОНИЈА