Архиви: Енциклопедија

ТОДОРОВСКИ, Гане (Скопје,11. Ⅴ 1929) – поет, преведувач, есеист, литературен критичар и историчар, публицист, антологичар, културолог, редактор, фолклорист, театролог, сценарист, унив. професор, академик, амбасадор. Студирал на Филозофскиот факултет во Скопје, каде што дипломирал на групата за југословенски книжевности (1951). Пред и во текот на студиите работел како новинар. Сиот работен век го поминал како наставник… Continue reading ТОДОРОВСКИ, Гане

ТОДОРОВСКИ, Гоце (Кичево, 30. Ⅳ 1951) – актер. Дипломирал на Вишата музичка школа во Скопје, на отсекот за актерска игра (1976). Член е на Драмскиот театар од 1978 г. УШТЕ на самиот почеток на кариерата дојде до израз неговиот талент како комичар. Чест гостин е на програмите на Радиото и на ТВ, како и на… Continue reading ТОДОРОВСКИ, Гоце

ТОДОРОВСКИ, Димо (Солун, 12. Ⅺ 1907 – Скопје, 27. Ⅳ 1983) – скулптор, ликовен педагог, член на МАНУ, основоположник на современата македонска скулптура. Завршил Уметничко училиште со академски курс во Белград (1936). Бил учесник во НОБ. Голема ретроспектива имал во Скопје (МСУ, 1980). Ја обработувал социјалната тематика со реалистички пристап и блага експресивна моделација. Во… Continue reading ТОДОРОВСКИ, Димо

ТОДОРОВСКИ, Зоран (Скопје, 3. Ⅲ 1950) – историчар. На Филозофскиот факултет во Скопје дипломирал на Групата за историја со историја на уметноста (1972), магистрирал на Групата за историја на македонскиот народ во ⅩⅠⅩ и ⅩⅩ век на тема „Дејствувањето на Автономистичката ВМРО 1918–1924“ (1989) и докторирал на тема „Внатрешната македонска револуционерна организација 1924– 1934“ (1995).… Continue reading ТОДОРОВСКИ, Зоран

ТОДОРОВСКИ, Јордан (Скопје, 26. Ⅹ 1922 – Скопје, 17. Ⅹ 2005) – оперски певец, тенор. Пеење учел приватно кај П. Холотков. Во Операта на МНТ бил од 1950 до 1963 и од 1966 до 1983 г. Во почетокот бил член на хорот, а од 1954 е во солистичкиот состав на Операта. Остварил над 50 улоги.… Continue reading ТОДОРОВСКИ, Јордан

ТОДОРОВСКИ, Томислав (Куманово, 9. Ⅱ 1937) – литературен историчар. Бил редовен професор на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, негов декан и претседател на Советот на Факултетот, раководител на Семинарот за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Негов интерес се книжевните процеси, авторите и делата од македонскиот ⅩⅠⅩ и ⅩⅩ… Continue reading ТОДОРОВСКИ, Томислав

ТОДОРОВСКИ -КАРПОШ , Христијан Ангелов (Куманово,3. Ⅸ 1921 – Билјача, Бујановац,7.Ⅱ 1944) – народен херој. Како ученик во Ⅷ клас станал член на СКОЈ (1939), а потоа и на КПЈ (1940). Бил еден од организаторите на НОАВМ во Куманово, член на штабот на Козјачкиот НОПО (12 Ⅹ 1941), а по неговото разбивање, првин се илегализирал… Continue reading ТОДОРОВСКИКАРПОШ , Христијан Ангелов

ТОДОРЧЕВСКА, Јелица (Прилеп, 25. Ⅺ 1937) – музиколог. Долгогодишен шеф на музичката збирка при НУБ „Св. Климент Охридски“ во Скопје. Таму имала допир со многу важни документи од македонското музичко минато, од што произлегле низа значајни истражувачки и историографски текстови во кои се расветлуваат моменти од македонското музичко минато. Автор на библиографски прегледи, кои се… Continue reading ТОДОРЧЕВСКА, Јелица

ТОЗИЈА, Драги (Ресен, 4. Ⅹ 1919 – Скопје, 19. Ⅲ 1983) – политичар и општественик. Борец во НОБ од 1941 г. Извршувал должност политички комесар на ⅩⅠⅠ бригада и на ЏЏЏЏИ дивизија, а по Ослободувањето бил полковник во ЈНА. Заземал високи функции во Министерството за внатрешни работи на РМ, во Културно-просветниот собор на Собранието на… Continue reading ТОЗИЈА, Драги

ТОКАРЕВ, Андреј (Берово, 12. Ⅳ 1935) – архитект и урбанист, редовен професор на Архитектонскиот факултет во Скопје. Дипломирал на Архитектонскиот отсек на Техничкиот факултет во Скопје (1959). Освен со наставно-научната дејност, се занимава и со урбанистичко и архитектонско проектирање. Позначајни трудови во областа на урбанизмот: Основни урбанистички планови за Струмица, Гевгелија, Делчево (1965), Програма за… Continue reading ТОКАРЕВ, Андреј

ТОЛЕ-ПАША (Стојан) (с. Крушевица, Мариовско, 1868 – месност Кленов Дол, до с. Гуѓаково, Мариовско, 3. Ⅱ 1904) – учесник во Илинденското востание, легендарен војвода. Бил член на ТМОРО и четник во четата на М. Ацев (1900), подоцна мариовски војвода. Во Илинденското востание учествувал во нападот на гарнизонот во с. Витолишта. Загинал со својот син и… Continue reading ТОЛЕ-ПАША

ТОЛОВ, Лазар Миланов (Неготино, 24. Ⅲ 1934 – Скопје, 10. Ⅳ 1994) – фармацевт, предавач по фармакогнозија на Фарм. ф. во Скопје, директор во „Реплек“ и на Градски аптеки – Скопје, како и во билкарството и производството во „Алкалоид“. Особен придонес има за развојот на галенските лаборатории и изработката на магистрални лекови во аптеките. Л.… Continue reading ТОЛОВ, Лазар Миланов

ТОЛОВСКИ, Диме (Кавадарци, 17. ⅩⅠⅠ 1925 – Москва, 8. Ⅱ 1992) – дипл. град. инж., лексикограф, преведувач и новинар-радиоспикер. Како гимназијалец, од 1942 г. се вклучува во Народноослободителното движење, првин како легален активист, а потоа во 41. дивизија на НОВМ. По Ослободувањето предава математика и физика во Гимназијата во Кавадарци (1944–1946) и учествува во општествено-политичките… Continue reading ТОЛОВСКИ, Диме

ТОЛСТОЈ, Лав Николаевич (Јасна Полјана, Тулско, Русија, 28. Ⅷ 1828 – Јасна Полјана, 7. Ⅺ 1910) Лав Николаевич Толстој – руски писател со светска слава, автор на романите „Војна и мир“, „Воскресение“, „Ана Каренина“, „Смртта на Иван Илич“ и др. За Македонците посебно е занимлив по тоа што издвоил важни и животворни размисли во годините… Continue reading ТОЛСТОЈ, Лав Николаевич

ТОЛСТОЈ, Никита Илич (ТолстоŸ, Никита ИлÏич) (Вршац, Ср-бија,15. Ⅳ 1923 – Москва, 27. Ⅵ 1996) – руски лингвист, славист, лексиколог, историчар на јазикот; дописен член на АН СССР (1984), редовен член на РАН (1987), член на МАНУ надвор од работниот состав (1979), на САНУ и на други академии, др х.ц. на Универзитетот „Марија Склодовска-Кири“ во… Continue reading ТОЛСТОЈ, Никита Илич

ТОМА СЛОВЕНОТ (? – 823) – служел во малоазиската византиска војска. Во времето на Лав Ⅴ подигнал селско антииконоборско востание. Бил прогласен за цар од антиохискиот патријарх со поддршка на калифот Мамун, по што отишол во Тракија и го опсадил Цариград (ⅩⅠⅠ 821 – пролетта на 823). Царот Михаил Ⅱ со помош на Омуртаг ја… Continue reading ТОМА СЛОВЕНОТ

ТОМАЛЕВСКИ, Георги (Крушево, 16. Ⅸ 1897 – Софија, Бугарија, 1988) – раскажувач, романсиер, публицист, есеист. УШТЕ како млад (со семејството) се преселува во Софија, каде што завршува гимназија и физика на Софискиот универзитет. Работел долго како просветен работник. Во литературата влегува мошне млад и остава богат прозен опус. • се посветил на македонската тема системно… Continue reading ТОМАЛЕВСКИ, Георги

ТОМЕВ (ПАТЕРОВ), Џим (Димитрија) (Јим Тхомев Патерас) (с. К’басница, Леринско, Егејскиот дел на Македонија, 17. Ⅱ 1945) – поет, драмски деец, уредник. По одењето на татко му Томе Патеров на печалба во Австралија (1948), го повлекол и семејството (сосе најмалиот син Димитрија) во Мел-бурн (1954). Целото школување му е на англиски јазик. По дипломирањето на… Continue reading ТОМЕВ

ТОМИ, Лезе (Призрен, Косово,5. Ⅱ 1933) – актерка. Член е на Албанската драма на Театарот на народностите во Скопје (1959-1991). УЛОГ: Манде, Александра (во истоимените дела), Кате („Парите се отепувачка“), Петрија („Чорбаџи Теодос“), Х („Мртвите не плаќаат данок“), Донка („Бегалка“), Сестрата („Големата вода“), Лезе Томи Аница („Клопче“), како и во претставите „Антигона“, „Електра“, „шума“, „Изгубената… Continue reading ТОМИ, Лезе

ТОМИЌ, Глигорие (Крушево, 1886 – Белград, 1971) – архитект. Дипломирал на Архитектонскиот отсек при Техничката висока школа во Белград (1914). Како овластен проектант имал сопствено проектантско претпријатие „Полет“ во Скопје (до 1941). Проектирал и реализирал голем број индивидуални семејни куќи, трговски објекти и касарни во Скопје. Основач е и сопственик на керамичката индустрија КИС. По… Continue reading ТОМИЌ, Глигорие

ТОМИЌ, Љубомир (Скопје, 7. Ⅱ 1922) – архитект, редовен професор на Архитектонскиот факултет во Скопје. Дипломирал на Архитектонскиот оддел на Техничкиот факултет во Загреб (1951). Целиот работен век го поминал на Архитектонскиот факултет во Скопје, каде што го предавал предметот Градежни конструкции. Се занимава со архитектонско проектирање, научноистражувачка работа, публицистика и со педагошка дејност. Покрај… Continue reading ТОМИЌ, Љубомир

ТОМИЌ, Миле (Миле Томици) (Жупанија Караш-Северин, Романија, 26.Ⅵ 1938) – романски лингвист, славист, балканист, лексикограф, ономастичар, дијалектолог. БИБ.: Романско-македонски и Македонско-романски речник (Скопје–Букурешт), 1986. З. Т. Мимоза Томиќ

ТОМИЌ, Мимоза Несторова (Струга, 21. Ⅵ 1929) – архитект. Дипломирала на Архитектонскиот факултет при Техничката висока школа во Белград (1953). Поголем дел од својата професионална активност ја поминува во Заводот за урбанизам и архитектура во Скопје, како самостоен проектант и како директор на Заводот. Проектант е на повеќе објекти, од кои позначајни се: Музеите на… Continue reading ТОМИЌ, Мимоза Несторова

ТОМОВСКИ, Драган (Скопје, 11. Ⅴ 1911) – архитект и урбанист. Развива богата архитектонска и урбанистичка дејност. Проекти-Драган Томовски рал бројни објекти со различни намени, од кои преовладуваат станбени згради и општествени објекти, доследно спроведувајќи го интернационалниот стил. Позначајни остварувања: Учителската школа со интернат во Битола (1946); станбени блокови во населбата „Карпош“, Скопје (1947); хотелот „Турист“… Continue reading ТОМОВСКИ, Драган