Архиви: Енциклопедија

ТРИТОНИ или МРМОРЦИ (Тритурус) – род од редот опашестите водоземци (Цаудата; Уродела), кои се помали од дождовниците (Саламандра). Во времето на парењето, мажјакот развива кожен набор на грбната страна, кој може да помине и на опашката, по што јасно Мал мрморец се разликува од женката. Некои видови живеат постојано во вода, а други само при… Continue reading ТРИТОНИ или МРМОРЦИ

ТРИФУНОВСКИ, Љубомир (с. Велушина, Битолско, 6. Ⅷ 1938) – диригент и наставник по музичко образование. Музичките студии ги завршува на Педагошката академија во Скопје (1962). Станува диригент на Мешаниот хор на КУД „Стив Наумов“ во Битола (1969). Со овој хор, како и со Женскиот хор (основан во 1971 г.), се здобил со бројни признанија на… Continue reading ТРИФУНОВСКИ, Љубомир

ТРИФУНОСКИ, Јован (с. Вруток, 23. Ⅸ 1914 – Белград, 2002) – географ, унив. професор. Основно образование завршил во с. Вруток, а гимназија во Скопје и Тетово. Се запишал на Филозофскиот факултет во Скопје (1935), каде што и дипломирал (1939). Бил избран (1940) за асистент во Географскиот завод при Филозофскиот факултет во Скопје. Од 1941 до… Continue reading ТРИФУНОСКИ, Јован

ТРИЧКОВ-ЈАНЕ, Иван (Белица, 7. Ⅶ 1916 – Благоевград, 24. Ⅷ ?) – учесник во НОД во Пиринскиот дел на Македонија. Во судскиот процес (1935) бил осуден на 5 години затвор. Во Втората светска војна повеќепати бил затворан и интерниран. Од 1942 г. бил командант на Разлошкиот партизански одред „Никола Парапунов“. По 9. Ⅸ 1944 имал… Continue reading ТРИЧКОВ-ЈАНЕ, Иван

ТРИЧКОВСКИ, Бранко (Крива Паланка, 13. И 1952) – новинар. Завршил Факултет за политички науки во Загреб. Со новинарство почнал во „Нова Македонија“ (1975), каде што ги минал сите професионални скалила – од помлад соработник до постојан дописник во Софија (1992/96), уредник-коментатор и помошник на главниот и одговорен уредник (1997/99). Во меѓувреме на работа во Македонската… Continue reading ТРИЧКОВСКИ, Бранко

ТРКАЛАЧИ (Сцарабаеидае)– крупни и средно големи тврдокрилни инсекти. Имаат устен апарат за грицкање. Предните нозе им се приспособени за риење во земја. Фамилијата е претставена со видови кои се специјализирале во грижата за потомство. Женките прават топчиња од сточни лепешки, ги тркалаат и на погодно место ги закопуваат. Во вдлабнатото место на топчињата полагаат јајца.… Continue reading ТРКАЛАЧИ

ТРКАЧИ (Царабидае)– тврдокрилни инсекти. Имаат долги нозе со кои брзо се движат (трчаат), по што го добиле и името. Се хранат со мекотели, црви и со инсекти. Имаат развиени клештести вилици со кои го зграпчуваат пленот. Ова е голема фамилија. Во светот се познати 24.000 видови. Во Македонија се пот-Тркач врдени 346 таксони, од (Царабус… Continue reading ТРКАЧИ

ТРН, ОГНЕН . (Пѕрацантха цоццинеа Роем., фам. Росацеае) – бодлива, зимзелена грмушка од Медитеранот. Листовите се овални, цветовите бели, а плодовите црвени, собрани во густи, штитовидни соплодија. Во Република Македонијаместимично се среќава во најтермофилните шумски заедници. Декоративен вид. Ал. Анд. Методи Тројачанец ТРОЈАЧАНЕЦ, Методи Спиров

ТРОМБЕВ, Ѓорѓи (Битола, 8. ⅩⅠⅠ 1950) – редовен професор на Техничкиот факултет во Битола по предметите греење, вентилација, климатизација и термотехнички постројки. Дипломирал (1976) и магистрирал (1985) на Машинскиот факултет во Скопје. Докторирал на Техничкиот факултет во Битола (1996). Професионалната кариера ја започнува во РО „Гоце Радосавлевиќ“ во Битола (1976), каде што работи на раководни… Continue reading ТРОМБЕВ, Ѓорѓи

ТРОФИЧНОСТ – степен на достапни хранливи материи во определен екосистем, според кој водените екосистеми се делат на: олиготрофни (пример – Охридско Езеро), мезотрофни (пример – Преспанско Езеро), еутрофни (пример – акумулацијата Тиквешко Езеро) и хипереутрофни (пример – Дојранско Езеро). Св. К. Бранко Трпеновски

ТРПЕНОВСКИ, Бранко Леонидов (Охрид, 3. И 1934 – Скопје, 25. Ⅴ 2005) – математичар, ред. проф. (1974) на Машинскиот факултет. Дипломирал математика на Филозофскиот факултет во 1957 г. Докторирал (1964) на ПМФ во Загреб со темата „Прилог кон теоријата на н-полугрупите“. Тој е автор или коавтор на научни трудови од областа на алгебрата, на учебници… Continue reading ТРПЕНОВСКИ, Бранко Леонидов

ТРПКОВ-БУФСКИ, поп Константин (с. Буф, Леринско, меѓу 1815 и 1820 – ќустендил, ок. 1897) – културно-просветен деец, свештеник, војвода. Се школувал во родното село и во Битола. Бил организатор на заговор против османлиската власт. По откривањето на заговорниците издржал 16 години заточение во Битолскиот и во Солунскиот затвор. Бил војвода на чета во Кресненското востание… Continue reading ТРПКОВ-БУФСКИ, поп Константин

ТРПКОВ, Борис (Скопје, 16. Ⅶ 1933) – редовен професор на шумарскиот факултет во Скопје, специјалист за областа и предметот ловство. Дипломирал на Земјоделско-шумарски факултет во Скопје (1958), каде што станал асистент (1960). Докторирал во 1972 г., а за редовен професор е избран во 1982 г. Ја вршел должноста декан на шумарскиот факултет во Скопје (1984-1986).… Continue reading ТРПКОВ, Борис

ТРПКОВ, Коста (Радовиш, 28. Ⅱ 1919 – Скопје, 11. Ⅲ 1993) – музички педагог. Своето музичко образование го оформува на Музичката академија во Белград (Н. Цвеиќ, 1951). По враќањето во Скопје работи како наставник во Средната музичка школа, потоа како професор на Педагошката академија (од 1956) и на ФМУ (од 1967). Т. е еден од… Continue reading ТРПКОВ, Коста

ТРПОВСКИ-ЦРНИОТ, Лазо (с. Д’мбени, Костурско, Егејскиот дел на Македонија, 1900 – с. Имере, Кожанско, 11. Ⅳ 1943) – член на КПГ и припадник на Македонското националноослободително движење. Во 1928 г. емигрирал во Канада и се активирал во организираното македонско иселеништво, а по протерувањето емигрирал во СССР, каде што ја завршил Високата политичка школа. Лазо Трповски-Црниот… Continue reading ТРПОВСКИ-ЦРНИОТ, Лазо

ТРПОСКИ, Иван Наумов (с. Волино, Охридско, 21. Ⅵ 1942) – македонски поет и публицист. Иселеник од Македонија (од 26. Ⅷ 1968) во Нов Јужен Велс во Австралија. Член е на Македонското литературно друштво во Австралија „Григор Прличев“ во Сиднеј (од 1979) и негов библиотекар и член на Издавачкиот одбор на сп. „Повод“. Учесник на Струшките… Continue reading ТРПОСКИ, Иван Наумов

ТРПЧЕВА ЦРКВА (с. Дуње, Мариово) – доцноантичка населба со ранохристијанска базилика и средновековна некропола. Доцноантичката населба е во непосредна близина на ранохристијанскиот сакрален објект, подигнат кон крајот на Ⅴ в., користен и во поголемиот дел на Ⅵ в. Врз и околу остатоците од базиликата е формирана средновековна некропола на редови. Истражени се 142 гробни целини.… Continue reading ТРПЧЕВА ЦРКВА

ТРПЧЕСКИ, Симон (Скопје, 18. Ⅸ 1979) – пијанист, унив. профессор. Дипломирал на ФМУ во Скопје (Б. Романов, 2002), каде што и магистрирал (Б. Романов, 2004). Од 2002 г. е професор на оваа институција. По лауреатството на Светскиот милениумски натпревар во Лондон (2000), реализирал исклучително активна и успешна меѓународна концертна кариера. Настапувал во рецитали и како… Continue reading ТРПЧЕСКИ, Симон

ТРСТЕНА, шабан (Скопје, 1. И 1965) – борач. Бил член на Боречкиот клуб „Лирија“ во Скопје. Тој е повеќекратен младински и сениорски првак на Југославија и државен репрезентативец. На младинските балкански првенства настапил двапати и еднаш за кадети и освоил два златни и еден бронзен медал. На Европското првенство за младинци настапил во Лајпциг (Германија,… Continue reading ТРСТЕНА, шабан

„ТРУДБЕНИК“ Градежно претпријатие, Охрид. – формирано е во 1958 г. Организирано е во неколку основни организации и една работна заедница: Ателје за студии, проектирање и инженеринг; Производство и продажба на градежни материјали; Градежништво; Механизација; Општествен стандард и Работна заедница – Заеднички служби. Станува комплетен изведувач од проект до градење. Изведува станбени, индустриски, спортски, културни, здравствени,… Continue reading ТРУДБЕНИК Градежно претпријатие, Охрид

трум вулгаре Л., фам. Олеацеае) – листопадна грмушка од Средна и Јужна Европа и од Северна Африка. Листовите се спротивно поставени, елипсовидни, на врвот заос-Прасика трени. Цветовите се бели, собрани во метлести соцветија, а плодовите се црни бобинки. Кај нас е застапена во дабовиот регион на повлажни станишта. Ценета грмушка за создавање живи огради. Ал.… Continue reading трум вулгаре Л

ТРУХЕЛКА, ќиро (Осиек, Хрватска, 1864 – Загреб, ? 1942) – класичен филолог, археолог, кој се занимава со проучување на праисторијата, антиката и раното христијанство на Балканот. Еден од основачите на Земаљскиот музеј во Сараево, каде што работи до 1922. Во 1925 г. именуван е за професор по археологија на Филозофскиот факултет во Скопје. Ја организирал… Continue reading ТРУХЕЛКА, ќиро

ТУЈА (Тхуја Л., фам. Цупрессацеае) – родот содржи шест зимзелени вида дрвја од Источна Азија и од Северна Америка. Се одликуваат со пирамидален хабитус, лушпести листови, густо прилегнати врз сплесканите леторасти. шишарките се мали и дрвенести. Кај нас, како декоративни видови, се одгледуваат: Тх. ориенталис Л., источна туја од Источна Азија; Тх. оцциденталис Л., западна… Continue reading ТУЈА

ТУЛЕВСКИ, Владимир (Скопје, 5. И 1948 Скопје, – 21. Ⅹ 2008) – новинар. Дипломирал на Правниот факултет во Скопје. Во „Нова Македонија“ од 1975 г. како соработник и уредник на Внатрешно-политичката рубрика. Дописник од Софија (1989), известувал за драматичните настани во Романија и паѓањето на Чаушеску. По враќањето е директор на Радио НОМА. Главен и… Continue reading ТУЛЕВСКИ, Владимир