Tag: П

ПЕДАГОШКО-ПСИХОЛОШКА СЛУЖБА – стручна служба во предучилишните установи, во училиштата и во ученичките домови, која придонесува во извршувањето и унапредувањето на воспитно-образовната работа во училиштето, односно воспитнообразовните установи. Службата ја извршуваат дипломирани педагози и психолози, а учествуваат и дипломирани социолози, социјални работници и дефектолози, кои законот ги третира како стручни (со)работници. Секое поразвиено училиште, предучилишна… Continue reading ПЕДАГОШКО-ПСИХОЛОШКА СЛУЖБА

ПЕДЕСЕТ И ПРВА (МАКЕДОНСКА) ДИВИЗИЈА (широк Дол, кај Берово, 19. Џ – декември 1944) – воена единица на НОВЈ. Во нејзиниот формациски состав влегле Првата, Дваесеттата и Дваесет и првата македонска НО бригада и Артилериската (струмичка) бригада на НОВ и ПОМ со вкупно 2.476 борци и офицери. Нејзиниот број подоцна нараснал на 6.689 борци и… Continue reading ПЕДЕСЕТ И ПРВА

ПЕДЕСЕТТА (МАКЕДОНСКА) ДИВИЗИЈА (с. Митрашинци, Беровско, 17. Ⅸ – декември 1944) – воена единица на НОВЈ. Во нејзиниот формациски состав влегле Четвртата, Тринаесеттата и Четиринаесеттата македонска НО бригада. Во првата половина на октомври кон неа била приклучена и Деветнаесеттата македонска НО бригада и Артилериската бригада, а Четвртата македонска НО бригада влегла во составот на 51-та… Continue reading ПЕДЕСЕТТА

ПЕЕВ, Анѓел Тодоров (с. Стојаково, Гевгелиско, 16. Ⅶ 1930) – дигестивен хирург, редовен проф. на Мед. ф. во Скопје, директор на Клиниката за дигестивна хирургија. Завршил Мед. ф. и специјализација по општа хирургија (1964) во Скопје и супспецијализација по дигестивна хирургија (Лондон, Англија, 1973). Докторирал на темата „ПГВ во лекувањето на дуоденалниот улкус“. Вовел ваготомија… Continue reading ПЕЕВ, Анѓел Тодоров

ПЕЕВ, Коста (Струмица, 26. Ⅵ 1936) – унив. професор, дијалектолог. Дипломира на Филозофскиот факултет во Скопје (19561960). Својата научна дејност ја започнува во 1963 г., кога е избран за асистент во ИМЈ „Крсте Мисирков“, каде што учествува во организирањето на Дијалектолошкото одделение и во реализацијата на проектот МДА. Како редовен професор (1989) по предметот Дијалектологија… Continue reading ПЕЕВ, Коста

ПЕЗА, Муртеза (Елбасан, Република Албанија, 20. Ⅵ 1919 – Риека, Хрватска, 4. 8. ⅩⅠⅠ 1981) – новинар, драмски писател, раскажувач и романсиер. Завршил учителска школа во Елбасан (Албанија), а потоа во Фиренца студирал филозофија и музика, но бил протеран, бидејќи не сакал да потпише верност кон кралот и не го прифатил предлогот да стане член… Continue reading ПЕЗА, Муртеза

ПЕЈЗАЖНА АРХИТЕКТУРА – кај нас нова дисциплина, поврзана со обликувањето и уредувањето на просторот/пејзажот. Како сегмент на урбаниот дизајн, се занимава со анализа, функционална организација и дизајн на градскиот отворен зелен простор; значајна е за создавањето кохерентна градска целина. Постојат многу школи за пејзажна архитектура кои обработуваат разни аспекти – од дизајн/обликување на пејзажи до… Continue reading ПЕЈЗАЖНА АРХИТЕКТУРА

ПЕЈКОВСКИ, Цане Пејков (с. Жван, Демирхисарско, 29. Ⅵ 1943) – ветеринар, редовен проф. на Земјоделскиот факултет во Скопје. Докторирал на Вет. ф. во Загреб (1978). Бил директор на Ветеринарниот институт во Скопје (1978–1985). Избран е за почесен професор на Институтот за ветеринарна медицина при Земјоделската академија во Киев, Украина. Има објавено 53 научни и стручни… Continue reading ПЕЈКОВСКИ, Цане Пејков

ПЕЈОВ, Наум (с. Габреш, Костурско, Егејскиот дел на Македонија, 13. Ⅺ 1919 – Скопје, 21. Ⅴ 2003) – припадник на Македонското националноослободително движење. Бил член на КПГ (1938) и учесник во Антифашистичкиот отпор. Командант на Партизанскиот одред „Лазо Трповски“ и заменик-политички комесар на Првата егејска бригада. Противник на политиката на КПГ во однос на македонското… Continue reading ПЕЈОВ, Наум

ПЕЈОВСКИ, Илија (Велес, 7. Ⅶ 1947) – композитор и аранжер. Студирал во Љубљана и Скопје, а се усовршувал на Беркли универзитетот во Бостон, САД. Творечките афинитети го однеле кон подрачјето на џезот. Долги годи-Илија Пејовски ни работел со Биг Бендот на МРТ. Во своето творештво создаде своевидна синтеза меѓу џезпостапките и македонските фолклорни мотиви. Автор… Continue reading ПЕЈОВСКИ, Илија

ПЕЈТОН (Пеитхон)(?–312 пр.н.е.) – македонски војсководец, еден од седумтемина телохранители (соматофилакси) на Александар Ⅲ Македонски. Му била доделена на управување сатрапијата Индија (324 пр.н.е.), а по смртта на Александар Ⅲ Македонски станал сатрап на Медија. ИЗВ.: Плутарцхи, Витае Паралеллае, Липсиае, 1921; Арриани, Анабасис, Липсиае, 1907; Љ. Цурти Руфи, Хисториарум Алеџандри Магни Мацедонис, Липсиае, 1893; Диодори,… Continue reading ПЕЈТОН

ПЕЈЧИНОВ, Боро (Скопје, 14. Ⅸ 1942) – карикатурист и автор на цртани филмови. Студирал на Архитектонскиот факултет во Скопје. Црта карикатури од 1957 г. Бил член на групата Кикс и на Редакцијата на весникот „Остен“. Објавувал карикатури во повеќе весници и списанија и учествувал на повеќе групни изложби на карикатури. Автор е на неколку цртани… Continue reading ПЕЈЧИНОВ, Боро

ПЕЈЧИНОВИЌ, Кирил (с. Теарце, Тетовско, 1771 – манастирот Лешок, Тетовско, 1845) – просветен и книжевен работник од првата половина на ⅩⅠⅩ в., еден од основоположниците на новата народна просвета и книжевност. Заедно со татко му се замонашил во Хилендарскиот манастир. Се вратил потоа во Тетово и дејствувал во Кичевскиот манастир. Бил игумен на Марковиот манастир… Continue reading ПЕЈЧИНОВИЌ, Кирил

ПЕЛА (Пелла) (ден. с. Постол) – град во Ботиаја, сместен покрај езерото на реката Лудија (Могленица), втора престолнина на Македонското Кралство, родното место на Филип Ⅱ и Александар Ⅲ Македонски, но и родно место на македонскиот славист Крсте П. Мисирков. Првпат се спомнува кај Херодот во врска со походот на персискиот крал Ксеркс (почетокот на… Continue reading ПЕЛА

ПЕЛА (Пелла) (ден. с. Постол) – град во Ботиаја, сместен покрај езерото на реката Лудија (Могленица), втора престолнина на Македонското Кралство, родното место на Филип Ⅱ и Александар Ⅲ Македонски, но и родно место на македонскиот славист Крсте П. Мисирков. Првпат се спомнува кај Херодот во врска со походот на персискиот крал Ксеркс (почетокот на… Continue reading ПЕЛА

ПЕЛА (АГИИ АПОСТОЛИ) – село во Егејскиот дел на Македонија, Република Грција; 2500 ж. (2002). Се наоѓа 40 км северозападно од Солун, во Пазарско Поле, на надморска висина од 60 м. Како град Пела била престолнина на Филип Ⅱ и на Александар Ⅲ Македонски. Подоцна е именувано како Постол и било населено само со Македонци.… Continue reading ПЕЛА

ПЕЛА (АГИИ АПОСТОЛИ) – село во Егејскиот дел на Македонија, Република Грција; 2500 ж. (2002). Се наоѓа 40 км северозападно од Солун, во Пазарско Поле, на надморска висина од 60 м. Како град Пела била престолнина на Филип Ⅱ и на Александар Ⅲ Македонски. Подоцна е именувано како Постол и било населено само со Македонци.… Continue reading ПЕЛА

ПЕЛАГОН (Пелегон) – епонимен херој на Пелагонците (античко горномакедонско племе). Најстари митолошки податоци има во „Илијадата“ на Хомер, каде што во ⅩⅩⅠ песна се наведува дека епонимниот јунак бил син на Аксиј и татко на пеонскиот водач Астеропај, сојузник на Тројанците. ЛИТ.: Хомер, Илијада. Препев, предговор, увод и објасненија М. Петрушевски, Скопје, 1982. Б. Петр.

ПЕЛАГОНИЈА – антички град, престолнина на Кралството на Пелагонците, подоцна седиште Останко од некогашната македонска престолнина Пела донското Кралство станува во времето на кралот Архелај (413–399 пр.н.е.) и останува сè до битката кај Пидна (168 пр.н.е.) и паѓањето на Македонија под рим-ска власт, кога била разурната и целосно ограбена, а нејзиното богатство однесено во Рим.… Continue reading ПЕЛАГОНИЈА

ПЕЛАГОНИЈА – антички град, престолнина на Кралството на Пелагонците, подоцна седиште Останко од некогашната македонска престолнина Пела донското Кралство станува во времето на кралот Архелај (413–399 пр.н.е.) и останува сè до битката кај Пидна (168 пр.н.е.) и паѓањето на Македонија под рим-ска власт, кога била разурната и целосно ограбена, а нејзиното богатство однесено во Рим.… Continue reading ПЕЛАГОНИЈА

ПЕЛАГОНИЈА – антички град, престолнина на Кралството на Пелагонците, подоцна седиште Останко од некогашната македонска престолнина Пела донското Кралство станува во времето на кралот Архелај (413–399 пр.н.е.) и останува сè до битката кај Пидна (168 пр.н.е.) и паѓањето на Македонија под рим-ска власт, кога била разурната и целосно ограбена, а нејзиното богатство однесено во Рим.… Continue reading ПЕЛАГОНИЈА

ПЕЛАГОНИЈА – најголемата котлина во РМ со површина од 4.000 км². Се протега во меридијански правец север – југ во должина од 80 км. Рамничарскиот дел од котлината се наоѓа на просечна н.в. од 650 м и зафаќа површина од 120.600 ха. Најниска точка во котлината е 575 м, кај с. Долно Егри во Битолско… Continue reading ПЕЛАГОНИЈА

ПЕЛАГОНИЈА – најголемата котлина во РМ со површина од 4.000 км². Се протега во меридијански правец север – југ во должина од 80 км. Рамничарскиот дел од котлината се наоѓа на просечна н.в. од 650 м и зафаќа површина од 120.600 ха. Најниска точка во котлината е 575 м, кај с. Долно Егри во Битолско… Continue reading ПЕЛАГОНИЈА

ПЕЛАГОНИЈА – најголемата котлина во РМ со површина од 4.000 км². Се протега во меридијански правец север – југ во должина од 80 км. Рамничарскиот дел од котлината се наоѓа на просечна н.в. од 650 м и зафаќа површина од 120.600 ха. Најниска точка во котлината е 575 м, кај с. Долно Егри во Битолско… Continue reading ПЕЛАГОНИЈА