ВЕЗЕНКОВ, поп Ѓорѓи

ВЕЗЕНКОВ, поп Ѓорѓи (с. Врбени, Леринско, 1871 – с. Врбени, Леринско, 21. Ⅵ 1911) – учесник во Илинденското востание, лерински селски војвода. Поради учеството во македонското револуционерно движење, бил затворен и измачуван (1902). По амнестијата учествувал во Илинденското востание како селски војвода во четата на војводата Алеко Џорлев. ИЗВ.: ЦДА, ф.: 933, оп. 1, а.е.… Continue reading ВЕЗЕНКОВ, поп Ѓорѓи

ВЕЗЕНКОВ, Стојан

ВЕЗЕНКОВ, Стојан (Крушево, 1828 – Одеса, Русија, 19. Ⅰ 1897) – познат мајстор-градежник, еден од првите дејци за организирање македонско-албанска соработка за ослободување од турското господство и активен учесник во антитурските војни на Балканот. Како заможен градежен претприемач (устабашија), 25 години е на високо платена турска државна служба и изведува клучни градежни објекти во БитолаContinue reading ВЕЗЕНКОВ, Стојан

ВЕЈСЕЛИ, Џемаил

ВЕЈСЕЛИ, Џемаил (с. Гајре, Тетовско, 15. XI 1927) – политичар. Бил член на СКОЈ, учесник во НОАВМ (1944) и член на КПМ (1948). По Ослободувањето завршил гимназија и првин бил учител, а потоа работел во ресорот за внатрешни работи во Тетово и како секретар на Општинскиот комитет на КПМ во с. шипковица. Како студент и… Continue reading ВЕЈСЕЛИ, Џемаил

ВЕЈСИ

ВЕЈСИ – Ефенди (Увеис бин Мехмнед), (Алашехир, 1561 – Скопје, 1628) – кадија, поет и прозаист. Во периодот 1605–1627 г. седум пати бил назначуван за кадија на Скопје. Важи за еден од најголемите уметници на турската средновековна проза, со исклучителен стил. Напишал 11 книжевни и поетски дела. Негово најпознато дело е книгата за Мухамед „Сиѕери… Continue reading ВЕЈСИ

ВЕЛА, Хусни

ВЕЛА, Хусни (с. Гајре, Тетовско, 1926) – учител и политички деец, од албанско потекло. Завршил нижа гимназија во Тетово и Учителска школа во Скопје. Бил инспектор за просвета при Околискиот совет за просвета во Тетово, а потоа пратеник во Републичкиот собор на Народното собрание на НРМ (1950). С. Мл.

ВЕЛБУЖДСКА БИТКА

ВЕЛБУЖДСКА БИТКА (28. Ⅶ 1330) – битка помеѓу бугарската војска, предводена од царот Ми-хаил шишман и српската војска на чело со кралот Стефан Дечански. Бугарите, во договор со Византија, ја нападнале Србија од исток. Решавачката битка се одиграла северно од Велбужд (ден. ќустендил) кај р. Каменча (ден. Соволштица). Текот на битката не е познат. Бугарската… Continue reading ВЕЛБУЖДСКА БИТКА

ВЕЛЕВ, Илија

ВЕЛЕВ, Илија (с. Добрејци, Струмичко, 7. Ⅲ 1959) – книжевен историчар, научен советник во Институтот за македонска литература во Скопје, поет и раскажувач. Дипломирал на Филолошкиот факултет во Скопје (1982), каде што магистрирал на тема „Лесновскиот книжевен центар” (1988), а потоа и докторирал на тема „Развојот на македонската книжевност во ⅩⅣ век” (1994). Објавува поезија,… Continue reading ВЕЛЕВ, Илија

ВЕЛЕВСКИ, Драгољуб Александров

ВЕЛЕВСКИ, Драгољуб Александров (с. Селце, Крушево, 20. XI 1946) – спец. по стоматолошка протетика, редовен проф. на Ст. ф. Магистрирал во 1982 г. и докторирал во 1988. Публикувал околу 100 статии и коавтор е на учебникот „Клиника на тоталното протезирање”. Бил директор на Клиничкиот центар; претседател на Стоматолошката комора и член на советот на „Балканската… Continue reading ВЕЛЕВСКИ, Драгољуб Александров

ВЕЛЕВСКИ, Зоран

ВЕЛЕВСКИ, Зоран (Пеќ, 16. Ⅻ 1954 – Скопје, 1. IX 2005) – балетски играч. Нижо и средно балетско училиште завршил во МБУЦ „Илија Николовски-Луј” во Скопје, во класата на Т. Петковска. Член на балетскиот ансамбл при МНТ (1973–2002). Од почетокот на кариерата се истакнува со својот талент и по исклучителниот танцов сензибилитет. Брзо ги презема… Continue reading ВЕЛЕВСКИ, Зоран

ВЕЛЕГЕЗИТИ

ВЕЛЕГЕЗИТИ – македонско словенско племе (Белегезйтаи, Белегез™таи, Белегез´таи). При доселувањето на Словените во Македонија, В. се населиле во југоисточниот дел на Тесалија, околу градовите Теба и Деметријада (денешниот Волоски Залив). Се спомнуваат како дел од големиот племенски сојуз (614-615) создаден под водство на кнезот Хацон. Во 616 г. неуспешно го нападнале градот Солун заедно со… Continue reading ВЕЛЕГЕЗИТИ

ВЕЛЕС

ВЕЛЕС – град во Средно Повардарје: 43.716 ж. (2002 г.). Лежи во малата Велешка Котлина, на двата брега на р. Вардар. Градот зафаќа површина од 1.100 ха, а се протега на надморска височина од 155 до 270 м. Преку В. води магистралниот пат М–1, односно европскиот пат Е–75, кој на југ го поврзува со ГевгелијаContinue reading ВЕЛЕС

ВЕЛЕС

ВЕЛЕС (ВОЛОС) – древен словенски пагански бог, заштитник на добитокот, но според некои ис-тражувачи покровител на трговијата и богатството или на подземниот свет. Се претпоставува дека првобитното потекло било од култот кон бикот или дека бил божество – мечка. Неговиот култ се поврзува и со Св. Власиј, заштитникот на добитокот, како и со потеклото на… Continue reading ВЕЛЕС

ВЕЛЕСТИНЛИС, Ригас

ВЕЛЕСТИНЛИС, Ригас (Велестино, 1757 – Белград, 1798) – грцизиран Влав. Бил секретар на Александрос Ипсилантис, кнезот на Влашка. Ги прифатил идеите на Француската револуција и во своите дела пишувал за рамноправност на балканските народи но, притоа, сепак, предност им давал на Грците. Подготвил карта на Грција која, всушност, била карта на Балканскиот Полуосторов. Ригас се… Continue reading ВЕЛЕСТИНЛИС, Ригас

ВЕЛЕШКА ЕПАРХИЈА на Охридската архиепископија

ВЕЛЕШКА ЕПАРХИЈА на Охридската архиепископија – се спомнува во ⅩⅤⅠ в. во состав на Пелагониската митрополија, која имала епископи и во Прилеп и во Велес. Во ⅩⅤⅠⅠ в. се издвоила од Пелагониската митрополија и била директно под Охридската архиепископија. По основањето на Бугарската егзархија била во нејзиниот состав со епископ во Велес, а потоа станала… Continue reading ВЕЛЕШКА ЕПАРХИЈА на Охридската архиепископија

ВЕЛЕШКА КЛИСУРА

ВЕЛЕШКА КЛИСУРА – клисура на реката Вардар. Се протега од утоката на реката Тополка до утоката на реката Брегалница во должина од 22 км. Клисурата е всечена помеѓу ридовите Св. Илија (564 м) од левата страна и Вршник (443 м), Голик (550 м) од десната страна на Вардар. Во самата клисура Вардар меандрира и има… Continue reading ВЕЛЕШКА КЛИСУРА

ВЕЛЕШКА КОТЛИНА

ВЕЛЕШКА КОТЛИНА – мала котлина што се протега во централниот дел на Република Македонија . Од сите страни е ограничена со ниски ридови кои ја одвојуваат од Овче Поле на исток и Хашката Котлина на запад. На север преку Таорската Клисура е поврзана со Скопската Котлина, а на југ преку Велешката Клисура со Тиквешка Котлина.… Continue reading ВЕЛЕШКА КОТЛИНА

ВЕЛЕШКАТА ГИМНАЗИЈА

ВЕЛЕШКАТА ГИМНАЗИЈА – се смета за најстаро гимназиско училиште во Македонија кое датира од 1857/58 година, познато како главно, односно класовно училиште, но и под името трговска школа, бидејќи се изучувале и предмети што давале знаења од трговската струка. Училиштето Зградата на Велешката гимназија го отворил факултетски образованиот српски учител Јован Нешковиќ (завршил филозофски и… Continue reading ВЕЛЕШКАТА ГИМНАЗИЈА

ВЕЛЕШКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ПЕРЕ ТОшЕВ

ВЕЛЕШКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „ПЕРЕ ТОшЕВ . -(пл. Лисец, Велешко, втора половина на мај 1942 – реон на с. Габровник, Велешко, втора половина на септември 1942) – партизански одред на НОПОМ. Бил формиран од борци од Велешко, кои излегле на теренот уште во втората половина на април 1942 г. Формациски бил составен од две чети.… Continue reading ВЕЛЕШКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ПЕРЕ ТОшЕВ

ВЕЛЕШКО-ДЕБАРСКА ЕПАРХИЈА на Цариградската патријаршија

ВЕЛЕШКО-ДЕБАРСКА ЕПАРХИЈА на Цариградската патријаршија (ⅩⅠⅩ – 1913) – ја опфаќала територијата од Велес до Дебар со седиште во Кичево. Во 1910 г. Патријаршијата на чело на епархијата го поставила Србинот јеромонах Варнава Росиќ. Од 1913 до 1915 г. епархијата била присоединета на Белградската митрополија. Од крајот на 1915 (по бугарската окупација) до 1918 г.… Continue reading ВЕЛЕШКО-ДЕБАРСКА ЕПАРХИЈА на Цариградската патријаршија

ВЕЛЕШКО-ПРИЛЕПСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ТРАЈЧЕ ПЕТКАНОВСКИ

ВЕЛЕШКО-ПРИЛЕПСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД „ТРАЈЧЕ ПЕТКАНОВСКИ“ (Велешко, кон крајот на април 1944 – с. Отиштино, Велешко, 2. IX 1944) – партизански одред на НОВ и ПОМ, формиран од 30 борци поделени во три десетини. Дејствувал главно во селата на областа Азот и Поречието, при што напаѓал помали бугарски воени и полициски упоришта и станици, водел… Continue reading ВЕЛЕШКО-ПРИЛЕПСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД ТРАЈЧЕ ПЕТКАНОВСКИ

ВЕЛЕШТА

ВЕЛЕШТА – село во Струшко. Се наоѓа во северниот дел на Струшко Поле на надморска висина од 750 м, на двете страни на регионалниот пат кој селото на југ го поврзува со Струга, а на север со Дебар. В. е најголемо село во Струшка општина. Населено е со Албанци, а нивниот број е во постојан… Continue reading ВЕЛЕШТА

ВЕЛИ, Седат Аки

ВЕЛИ, Седат Аки (Велес, 15. Ⅻ 1920) – општественик од турската заедница во Македонија. Основно образование и шивачки занает завршил во родниот град. Откако се вклучил во работничкото движење (1940), станал и член на КПЈ (1941). Во времето на НОБ се илегализирал (1942) и работел во партиската техника на МК на КПЈ во Велес, а… Continue reading ВЕЛИ, Седат Аки

ВЕЛИГДЕНСКИ НАРОДНИ ПЕСНИ

ВЕЛИГДЕНСКИ НАРОДНИ ПЕСНИ – лирски обредни календарски песни. Се исполнуваат во текот на трите дена од празникот Велигден. Во нив се пее за Христовото воскресение, за разни христијански светители, за причесната како важен момент од велигденските празнувања и сл. Поголемиот дел од нив се исполнуваат на оро, па како ороводни песни, содржат чести дијалози. Припаѓајќи… Continue reading ВЕЛИГДЕНСКИ НАРОДНИ ПЕСНИ