Tag: Б

БЕЛОГАСКИ, Љубомир (Делчево, 15. Ⅳ 1911 – Скопје, 15. Ⅱ 1994) – сликар, универзитетски професор, најпознат македонски акварелист, основоположник на македонската модерна уметност. Дипломирал на Уметничката школа во Белград (1938). Тој е основач на Графичкиот отсек во Училиштето за применета уметност во Скопје (1949). Бил редовен професор на Архитектонскиот факултет во Скопје. Во Музејот на… Continue reading БЕЛОГАСКИ, Љубомир

„БЕЛОМОРЕЦ“ (Солун, 2-7. XI 1912) – дневен политичко-општествен весник. Го уредувале А. Томов, К. Димитров, Павел шатев (подоцна заменет со Емануел Лјапчев) и И. Неделков (одговорен уредник). Бил печатен во печатницата на К. Тенчов. Објавени се вкупно 6 броја. Во првиот број се декларирал како продолжение на в. „Право“. Се појавил во времето на воспоставувањето… Continue reading БЕЛОМОРЕЦ

БЕЛОРУСКО МАКЕДОНСКИ ВРСКИ И ОДНОСИ. Република Белорусија ја признава РМ на 20. Ⅳ 1992 г. Дипломатски односи се воспоставуваат на 20. Ⅰ 1993 г. Прв вонреден и ополномоштен амбасадор на РМ во Белорусија е Гане Тодоровски (нерезидентен, од Москва). ИЗВ.: Министерство за надворешни работи на РМ, Скопје, 2006. Т. Петр. Димче Белоски

БЕЛОСКИ, Димче (Штип, 25. Ⅹ 1923) – национален деец, политичар, општественик и дипломат. Студирал право. Бил член на СКОЈ (1941) и на КПМ (1943). Како истакнат учесник во НОАВМ, бил политички комесар на чета и на баталјон во воените единици на НОВ и ПОМ, а потоа политички комесар на Педесеттата (македонска) дивизија на НОВЈ. Бил… Continue reading БЕЛОСКИ, Димче

БЕЛУР, Ирфан (Ирфан Белур) (Скопје, 1954) – артист во Турската драма при Театарот на народностите во Скопје. Сега живее и работи во Данска. Исто така е поет и драм-ски автор. Член е на ДПМ (од 1984 г.) и автор на поетското дело: „Црниот круг“ (1980), на драмските творби: „Мехмет“ (1982), „Луѓе и гулаби“ (1984), „Картонска… Continue reading БЕЛУР, Ирфан

БЕЛЧЕВ, Иван (с. Русиново, Малешевско, 1867 – с. Русиново, Малешевско, 24. Ⅰ 1921) – малешевски селски војвода. Учествувал во борбите кај с. Русиново, каде што загинал Даме Груев. Бил доброволец (1913) во ⅩⅠⅠⅠ кукушка чета во борбите за ослободување на Македонија од отоманската власт. Бил убиен од српските власти во близина на родното село. ИЗВ.:… Continue reading БЕЛЧЕВ, Иван

БЕЛЧЕВ, Костадин (с. Цапари, Битолско, 1874 – Софија, 19. Ⅳ 1945) – учител, учесник во Илинденското востание, битолски војвода. Во текот на мај 1902 г. бил затворен и лежел во османлискиот затвор Катилане во Битола. Во Илинденското востание предводел чета. Потоа станал свештеник и ѓакон при Бугарската егзархија во Цариград. ИЗВ.: ЦДА, ф.: 933, оп.… Continue reading БЕЛЧЕВ, Костадин

БЕЛЧОВСКИ, Јован (с. Русиново, Малешевско, 7. Ⅷ 1941) – универзитетски професор. Се школувал во родното село. Завршил Средно богословско училиште во Призрен, Филолошки факултет (романистика) во Белград, магистрирал во Скопје (1982), а докторирал во Загреб (1993). Бил наставник во с. Аргулица, Штипско, во Оџаци (Војводина), во Средното богословско училиште „Св. Климент Охридски“ во Драчево и… Continue reading БЕЛЧОВСКИ, Јован

БЕН ЛЕВ, Јосеф (Битола, 1500 – Солун, 1580) – рабин, специјалист за еврејското право. Се преселил во Солун (1534), станал претседател на Еврејскиот суд во Солун. Ги бранел интересите на солунските еснафи за производство на ткаенини во рамките на феудалното еснафско занаетчиство. Се прочул како заштитник на бедните Евреи. Дошол во судир со претставниците на… Continue reading БЕН ЛЕВ, Јосеф

БЕНГ – . ромско именување на ѓаволот. Има индиско потекло (Бенгалски Залив во Индија). И според ромските верувања ѓаволот има лик на човек, со мали рокчиња на главата, со крвави очи и влакнесто тело. Лицето му е црно, со шилеста брада, а носот искривен. Има и опашка, а ушите му се како на коза. На… Continue reading БЕНГ

БЕНДЕВСКИ, Коле (с. Ѓавато, Битолско, 17. Ⅵ 1908 – Скопје, 25. Ⅳ 1991) – првоборец и општественик. На петнаесетгодишна возраст заминал печалбар во САД, работејќи како возач-таксист и работник во железарница во Гери и во Чикаго и се запознал со комунистичката идеологија. Поради илегалниот престој, бил уапсен и спроведен во затворите во Њујорк и на… Continue reading БЕНДЕВСКИ, Коле

БЕНДЕВСКИ, Трајан (с. Ѓавато, Битолско, 1937) – правник, унив. професор. Основно и средно училиште завршил во Битола. Дипломирал на Правниот факултет во Скопје (1962). Магистрирал (1973) и докторирал (1985) на Правниот факултет во Скопје. Предавал Меѓународно приватно право на Правниот факултет во Битола (1984–1994) и Меѓународно приватно право и Право на ЕУ на Правениот факултет… Continue reading БЕНДЕВСКИ, Трајан

БЕНДЕРЕВ, Анастас Георгиев (Горна Ораховица, 25 Ⅲ/6. Ⅳ 1859 – Софија, 17. XI 1946) – руски генерал. Се интересирал за востаниците и за бегалците по Кресненското востание и за положбата во Македонија по Илинденското востание. Автор е на книгата „Военнаџ гограф%џ и статистика Македонии и соседнÎхъ сљ неЃ областей” (С.-Петербургъ, 1890). ЛИТ.: Генерал Анастас Бендерев.… Continue reading БЕНДЕРЕВ, Анастас Георгиев

БЕНДИДА – едонско-пиериско божество, со култ кај Струма. Бендида ја претставува „Големата Мајка” („Мегале Тхеа”). Иконографски се претставува со: кус хитон, наметка од животинска кожа (небрис), чизми, фригиска капа и копје. Култот се поврзува со пајонските култови посветени на Артемида и со бригиското божество Бендида. Посебно е почитувана кај Битините преселени од Стримон во Мала… Continue reading БЕНДИДА

БЕНТОМАК – рудник на бентонитски глини кај Крива Паланка. Под името Бентомак е опфатена компанија која во 70-тите години на минатиот век вршела експлоатација на бентонитските глини во Славишко Поле. Тоа се наоѓалиштата Ранковци, Гиновци и Лупозната како рудник Бентомак кај Крива Паланка. Со прекини Бентомак до денес врши експлоатација на фино дисперзни бентонитски глини… Continue reading БЕНТОМАК

„БЕРАНЧЕ“ .- македонско машко народно оро со ритам 18/16 (2, 2, 3, 2, 2, 2, 2, 3). Се игра со држење за китките на рацете, кои се малку свиткани во лактите. Тоа е ти-пично машко борбено оро, со високи балансирања во бавниот дел, а со потскоци, доскоци и остри движења во брзиот дел. Во вториот… Continue reading БЕРАНЧЕ

БЕРАР, Виктор (Вицтор Бéрард) (Морез ди Жира, Франција, 10. Ⅷ 1864 – Париз, 13. XI 1931) – француски политичар и унив. професор, балканолог, истражувач на македонското минато. Бил професор во Ñцоле дес Хаутес éтудес иÑцоле супéриеуре де Марине, а потоа сенатор и конзул. Објавил превод на „Одисеја” со коментари, повеќе книги за Источната криза (1875-1881)… Continue reading БЕРАР, Виктор

БЕРБЕРОВСКИ, Димитар (псевд. Таќа, Ефтим, Бербер-Климе) (Крушево, 23. Ⅵ 1921 – Тушин, Мегленско, 18. Ⅰ 1944) – национален деец и првоборец. По примањето за член на КПЈ (февруари 1942) преминал во илегалство и станал борец на Крушевскиот НОПО „Питу Гули“ (16. Ⅳ – до крајот на ноември 1942). Потоа со група борци од одредот преминал… Continue reading БЕРБЕРОВСКИ, Димитар

БЕРГЕР, Јосип (Нови Сад, 1929) – клинички психолог, универзитетски професор во Белград и во Скопје. Ги завршил студиите по психологија на Филозофскиот факултет во Белград (1955) и работел на Невропсихијатриската клиника на Медицинскиот факултет во Белград. Редовен професор на Филозофскиот факултет во Белград (1991). Во периодот 1978–2003 бил ангажиран и во наставата на додипломските и… Continue reading БЕРГЕР, Јосип

БЕРДЕ -. најголем жичен трзачки музички инструмент, вид тамбура со четири жици и басовска хармонска функција. Многу ретко се среќава во македонските тамбурашки оркестарски состави. ЛИТ.: Драгослав Девић, Етномузикологија, Ⅲ део (скрипта), Београд, 1977, 192. Ѓ. М. Ѓ.

БЕРЗА НА ЗЕМЈОДЕЛСКИ ПРОИЗВОДИ – специјализирана продуктна берза за разни видови земјоделски производи и репроматеријали. Со Законот за берзи на земјоделско-прехранбените производи (1992), формирана е Агроберза, како јавно претпријатие. Во досегашното работење Агроберзата, поради недостиг на финансиски средства, не успеа да ја оствари својата функција и да постигне забележителни резултати. Др. Ѓош.

БЕРЗИТИ – словенско племе во Македонија, в. Верзити.

БЕРЗИТИЈА – област и склавинија во Македонија, в. Верзитија. БЕРИЌ, Миленко Бориславов

БЕРКЕШ, Иван (Бјеловар, Хрватска, 1910 – Белград, Србија 1997) – биохемичар, редовен професор на Мед. ф. Докторирал во Загреб (1939). Во Македонија пристигнал од загрепскиот Мед. ф. и го основал Институтот за биохемија при Мед. ф. во Скопје (1954) и бил директор и шеф на Катедрата по биохемија (1954–1960). Кариерата ја продолжил на Фарм. ф.… Continue reading БЕРКЕШ, Иван