Tag: Ј

ЈАХЈА, ќемал Бејатли (Скопје, 1884 – Истанбул, 1958) – турски поет, политичар и дипломат. Се школувал во Скопје, во Истанбул и во Париз, бил професор на повеќе факултети во Истанбул. Како дипломат бил пратеник во Мадрид и во Варшава, амбасадор во Пакистан и претставник на Турција во УНЕСКО. Се смета за еден од најголемите турски… Continue reading ЈАХЈА, ќемал Бејатли

ЈАЧЕВ, Ристо (с. Долно Родево, Воденско, 15. Ⅴ 1842) – актер, поет, раскажувач, романсиер, драмски автор, новинар, театарски рецензент, уредник и преведувач. Дипломирал на Филолошкиот факултет во Скопје. Извесно време бил актер, а потоа новинар, театарски рецензент и уредник. Член е на ДПМ (од 1967). Најголем период од работниот век го мина во Македонското радио.… Continue reading ЈАЧЕВ, Ристо

ЈАШМАК, Коста (Битола, 29. Ⅹ 1912) – истакнат воен командант од НОАВМ, потполковник на ЈНА. Завршил воена академија. Во времето на Априлската војна (1941) бил капетан Ⅱ класа на ВЈ. Како член на КПМ и учесник во НОАВМ (од април 1944), првин бил началник на штабот, а потоа командант на Третата македонска НОУБ (од 6.… Continue reading ЈАШМАК, Коста

ЈЕГУНОВЦЕ – село во Тетовско. Се наоѓа во крајниот источен дел на Долнополошката Рамнина, од левата страна на р. Вардар, на надморска висина од 400 м. Со Тетово е поврзано преку регионален пат. Има 846 ж. од кои 804 се Македонци, 21 Роми и 13 Срби. Населението главно е вработено во металургискиот комбинат СИЛМАК. Седиште… Continue reading ЈЕГУНОВЦЕ

ЈЕКИЌ, Милан Никола (с. Манѓелос, Сремска Митровица, Србија, 11. Х 1912 – Скопје, 9. Ⅶ 2004) – универзитетски професор. Основно училиште завршил во Ру-ма, гимназија во Нови Сад, а Земјоделско-шумарски факултет во Земун (1939), каде што е избран за асистент по агрохемија. Од 1941 до 1945 г. бил во логор во Германија. По Ослободувањето (1945–1947)… Continue reading ЈЕКИЌ, Милан Никола

ЈЕНИ ЏАМИЈА (Битола, 1558) – споменик на културата. Изградена од Кади Махмуд-ефенди, позната и под името Нал џамија. Има квадратна основа покриена со купола, чија висина изнесува 19 м. Предворјето е покриено со двоен трем, потпрен на шест куполи, поставени на мермерни и гранитни столбови. Денес е споменик на Јени Џамија во Битола културата во… Continue reading ЈЕНИ ЏАМИЈА

ЈЕНСЕН, Франц (Данска, 1870 – ?, 1949) – историчар, дипломат и светски познат дански новинар. Работел за весникот „Натионалтиденде” (1897–1910) од Копенхаген каде што објавувал дописки за Македонија. Бил во Македонија (1903), пропатувал во западниот дел од Битола, преку Охрид до Галичник. Пишувал за „македонските христијани”. Ги следел борбите за време на Илинденското востание. ЛИТ.:… Continue reading ЈЕНСЕН, Франц

ЈЕРЕМИЈА – охридски архиепископ (24. Ⅹ 1761 – мај 1763). Неговата смрт ја искористиле цариградскиот патријарх Јоаникој Ⅲ Караџа и фанариотите за да постават свој поглавар. ЛИТ.: Иван Снегаров, Историџ на Охридската архоепископиџ, т. 2. От падането £ под турците до нејното униќожение (1394-1767), Софиџ, 1931; Јован Белчовски, Хронолошки список на поглаварите на Охридската архиепископија… Continue reading ЈЕРЕМИЈА

ЈЕХОВИНИ СВЕДОЦИ – христијанска религиска група во Република Македонијаи се вбројува во малите религиски заедници. Првпат е формирана во САД (1876), а за нејзин основач се смета Чарлс Расел. Името на оваа заедница (се користи од 1931) произлегува од библискиот Јехова, кого тие го сметаат за Бог-Отец. Првите припадници на оваа религиска група во Македонија… Continue reading ЈЕХОВИНИ СВЕДОЦИ

ЈИГИТ-БЕГ (? – 1414) – освојувач, прв османлиски заповедник на Скопје. Учествувал и во Косовската битка. Бил познат под името Паша Јигит-бег и се смета за основоположник на познатата скопската фамилија од која произлегле идните команданти на Скопје и на Скопското краиште, Исхак-бег и Иса-бег. Бил погребан во Скопје. Неговата џамија се наоѓала во Скопската… Continue reading ЈИГИТ-БЕГ

ЈИСРАЕЛ ТЕХИЈАТ (Израелска преродба) (Скопје, 1919) – младинска еврејска организација. Основач бил Давид бен Јаков Ха-сон (1893–1923), ционистички активист, кој ги одушевувал младите со своите идеи. По неговата смрт организацијата претрпела криза сè до доаѓањето на Адолф Барух, кој повторно ја заживеал. Целокупната еврејска младина (над 14 години) била ангажирана во организацијата. Заедничкото дружење помеѓу… Continue reading ЈИСРАЕЛ ТЕХИЈАТ

ЈОАКИМ – охридски архиепископ (1589). Имал придонес за автокефалноста на Московската патријаршија, поради што царот Теодор Иванович испратил своја делегација во Османлиската Империја со цел да им даде помош на православните владици. Заради помош, во Русија патувал и самиот архиепископ. ЛИТ.: Иван Снегаров, Историџ на Охридската архоепископиџ, т. 2. От падането £ под турците до… Continue reading ЈОАКИМ

ЈОАКИМ ОСОГОВСКИ (XI в.) – преподобен, пустиножител и чудотворец. Неговото „Житие” не дава податоци за местото од кое преподобниот отец Јоаким, во втората половина од XI в., дошол во Осоговието покрај реката Сарандопор или наречена Крива Река, кај местото Скупица, и таму во една пештера го минал остатокот од животот во молитва, пост, бдеење и… Continue reading ЈОАКИМ

ЈОАСАФ Ⅱ – охридски архиепископ (1719–1745), Македонец од словенско потекло. Бил преспански епископ до 4. Ⅶ 1709 г., кога бил избран за митрополит на Горичката (Корчанска) митрополија. Бил избран за архиепископ Охридски (18. Ⅱ 1719). На архиепископскиот престој останал до смртта. Ја санирал материјалната положба на Архиепископијата со воспоставување ред и строга контрола на трошењето… Continue reading ЈОАСАФ Ⅱ

ЈОАСАФ И – охридски архиепископ (ок. 1628). Таа година корчанскиот митрополит Неофит на руските власти им претставил негова грамота за собирање милостина, во која се титулирал како архиепископ на Јустинијана Охрид. ЛИТ.: Иван Снегаров, Историџ на Охридската архоепископиџ, т. 2, От падането £ под турците до нејното униќожение (1394-1767), Софиџ, 1931; Јован Белчовски, Хронолошки список… Continue reading ЈОАСАФ И

ЈОВАН – велики хартулариј на Западот, подоцна монах, ктитор на обновувањето на манастирската црква „Св. Архангели” во Прилеп (Варош) околу 1270–1280 г. Насликан како ктитор во великосхимничка облека, со моделот на црквата в рака. Од сегментот на небото го благословува Раката Господова. ЛИТ.: Б. Бабић, Три грчка фреско-натписа на зидовима цркава средњевековног Прилепа из друге… Continue reading ЈОВАН

ЈОВАН (ⅩⅠⅠⅠ в.) – скопски епископ. На основоположникот на СПЦ св. Сава му го предал протестниот акт (1220) од Охридскиот архиепископ Димитриј Хоматијан во врска со неканонското и самоволно издвојување на Пеќската архиепископија од Охридската архиепископија, како Мајка Црква. Охридскиот архиепископ остро реагирал против неканонската Српска црква. Во писмото имало и закана кон Пеќската архиепископија… Continue reading ЈОВАН

ЈОВАН (велики хартулариј) – в. „Свети Архангел”, (Варош)

ЈОВАН ЗЛАТОУСТ, св. (Антиохија, ок. 345 – Коман, 14. IX 407) – најдобар христијански говорник – беседник, заради што е наречен Златоуст. Црковен писател и најголем толкувач на Светото пис-мо. Неговите слова биле преведувани и на старословенски јазик и поистоветувани со Светиклиментовите. Напишал и Литургија – Златоустова, која и денес се богослужи. ЛИТ.: Методиј Гогов,… Continue reading ЈОВАН

ЈОВАН – велики хартулариј на Западот, подоцна монах, ктитор на обновувањето на манастирската црква „Св. Архангели” во Прилеп (Варош) околу 1270–1280 г. Насликан како ктитор во великосхимничка облека, со моделот на црквата в рака. Од сегментот на небото го благословува Раката Господова. ЛИТ.: Б. Бабић, Три грчка фреско-натписа на зидовима цркава средњевековног Прилепа из друге… Continue reading ЈОВАН

ЈОВАН (ⅩⅠⅠⅠ в.) – скопски епископ. На основоположникот на СПЦ св. Сава му го предал протестниот акт (1220) од Охридскиот архиепископ Димитриј Хоматијан во врска со неканонското и самоволно издвојување на Пеќската архиепископија од Охридската архиепископија, како Мајка Црква. Охридскиот архиепископ остро реагирал против неканонската Српска црква. Во писмото имало и закана кон Пеќската архиепископија… Continue reading ЈОВАН

ЈОВАН (велики хартулариј) – в. „Свети Архангел”, (Варош)

ЈОВАН ЗЛАТОУСТ, св. (Антиохија, ок. 345 – Коман, 14. IX 407) – најдобар христијански говорник – беседник, заради што е наречен Златоуст. Црковен писател и најголем толкувач на Светото пис-мо. Неговите слова биле преведувани и на старословенски јазик и поистоветувани со Светиклиментовите. Напишал и Литургија – Златоустова, која и денес се богослужи. ЛИТ.: Методиј Гогов,… Continue reading ЈОВАН

ЈОВАН ЗЛАТОУСТ, св. (Антиохија, ок. 345 – Коман, 14. IX 407) – најдобар христијански говорник – беседник, заради што е наречен Златоуст. Црковен писател и најголем толкувач на Светото пис-мо. Неговите слова биле преведувани и на старословенски јазик и поистоветувани со Светиклиментовите. Напишал и Литургија – Златоустова, која и денес се богослужи. ЛИТ.: Методиј Гогов,… Continue reading ЈОВАН ЗЛАТОУСТ, св