Tag: Р

РОБЕВЦИ – трговско семејство во Охрид и Битола, учесници во економскиот, духовниот и политичкиот живот во последните два века од османлиското владеење Куќата на Робевци во Охрид со Македонија. Основачот на семејството бил Робе, кој починал во 1756 г. Неговиот потомок Стефан основал трговска фирма во Софија (1814). Семејството Робевци во ⅩⅠⅩ в. имале широко… Continue reading РОБЕ

РОБЕВЦИ – трговско семејство во Охрид и Битола, учесници во економскиот, духовниот и политичкиот живот во последните два века од османлиското владеење Куќата на Робевци во Охрид со Македонија. Основачот на семејството бил Робе, кој починал во 1756 г. Неговиот потомок Стефан основал трговска фирма во Софија (1814). Семејството Робевци во ⅩⅠⅩ в. имале широко… Continue reading РОБЕ

РОБЕРТСОН, Џорџ Ајсли Мек Нил (Георге Ислеѕ МацНеилл Робертсон) (Порт Елен, шкотска, 12. Ⅳ 1946) – британски државник и дипломат. Секретар за одбрана на Обединетото Кралство Велика Британија и Северна Ирска; десетти по ред Генерален секретар на НАТО (октомври 1999–јануари 2004), на самиот почеток од војната во Република Македонијаво 2001 г. сторителите на терористичките активности… Continue reading РОБЕ

РОБЕРТСОН, Џорџ Ајсли Мек Нил (Георге Ислеѕ МацНеилл Робертсон) (Порт Елен, шкотска, 12. Ⅳ 1946) – британски државник и дипломат. Секретар за одбрана на Обединетото Кралство Велика Британија и Северна Ирска; десетти по ред Генерален секретар на НАТО (октомври 1999–јануари 2004), на самиот почеток од војната во Република Македонијаво 2001 г. сторителите на терористичките активности… Continue reading РОБЕ

РОБЕВ, Димитар (Охрид, 1822– 1890) – виден претставник на македонското граѓанство, застапник за создавање македонско кнежевство во времето на Источната криза. Се школувал во Јанина и во Атина. Се застапувал за еманципација на македонскиот народ од елинизмот и за обновување на Охридската архиепископија како автокефална црква. Се ангажирал за ослободување од затвор на браќата Миладиновци.… Continue reading РОБЕВ, Димитар

РОБЕВЦИ – трговско семејство во Охрид и Битола, учесници во економскиот, духовниот и политичкиот живот во последните два века од османлиското владеење Куќата на Робевци во Охрид со Македонија. Основачот на семејството бил Робе, кој починал во 1756 г. Неговиот потомок Стефан основал трговска фирма во Софија (1814). Семејството Робевци во ⅩⅠⅩ в. имале широко… Continue reading РОБЕВЦИ

РОБЕРТСОН, Џорџ Ајсли Мек Нил (Георге Ислеѕ МацНеилл Робертсон) (Порт Елен, шкотска, 12. Ⅳ 1946) – британски државник и дипломат. Секретар за одбрана на Обединетото Кралство Велика Британија и Северна Ирска; десетти по ред Генерален секретар на НАТО (октомври 1999–јануари 2004), на самиот почеток од војната во Република Македонијаво 2001 г. сторителите на терористичките активности… Continue reading РОБЕРТСОН, Џорџ Ајсли Мек Нил

РОВЕЦ (Грѕллоталпа грѕллоталпа Л.) – правокрилен инсект. Познат штетник од фамилијата ровци (Грѕллоталпидае). Живее во бавчи и тревници. Активен е ноќе. Копа ходници во земјата со силните предни нозе. Се храни со штурци, ларви од инсекти и со корења. Во шуплините под земја женката полага 200–300 јајца; по три недели се развиваат ларви кои презимуваат… Continue reading РОВЕЦ

РОВЧИЦИ (Сорицидае) – најбројна фамилија релативно ситни животинки од редот инсектојадни цица£и (Инсецтивора), кои по надворешен изглед наликуваат на глувците, а се разликуваат по издолжената муцка и по нежното крзно. Во Македонија се присутни седум видови: шумска ров£ица (Сореџ аранеус), мала ров£ица (Сореџ минутус), водна ров£ица (Неомѕс фодиенс), блатна ров£ица (Неомѕс аномалус), полска ров£ица (Цроцидура… Continue reading РОВЧИЦИ

„РОДИНА“ (Солун, 19. Ⅱ 1910 – 2. Ⅶ 1910) – политичко-информативен неделник. Главен уредник бил Данаил Крапчев. Се застапувал за заштита на слободите и правата на граѓаните гарантирани со Уставот. Бр. 16 го содржи Мемоарот на депутатите Тодор Павлов од Скопје, Христо Далчев од Сер и Димитар Влахов од Солун. Објавени се вкупно 18 броја.… Continue reading РОДИНА

„РОДИТЕЛИ И ДЕЦА“ (Скопје, 1. И 1968 – 1. Ⅳ 1969) – педагошколитературно списание, а потоа списание за семејство и училиште (од бр. 6). Главен уредник бил Нелко Џутески, а одговорен уредник Си-Списанието мо Младе„Родители и деца“ новски. Тираж 10.000 примероци. Од бр. 9–10 орган на Педагошкото друштво на СРМ (27. Ⅺ 1968). Прво македонско… Continue reading РОДИТЕЛИ И ДЕЦА

РОЖДЕСТВЕНСКИ, Роберт (Роберт РождественскиŸ) (Косиха, 10. Ⅱ 1932 – Москва, 3. Ⅺ 1994) – руски поет, професионален писател. Со своите стихови пишувани концизно и прецизно предизвикал спонтано одушевување од широкиот аудиториум. Тој станал и првиот лауреат на Златниот венец на СВП во 1966 г., за песната Се роди човек (препев Г. Тодоровски). Неговите реторични стихови… Continue reading РОЖДЕСТВЕНСКИ, Роберт

РОЖДЕСТВО НА БОГОРОДИЦА – МАЛА БОГОРОДИЦА – христијански православен празник посветен на раѓањето на Богородица. Во народот е познат како Мала Богородица. Тој е прв не само од Богородичните празници, туку и воопшто прв поголем христијански празник по започнувањето на Црковната година (14/1 септември). Следниот ден по Мала Богородица црквата го празнува споменот на нејзините… Continue reading РОЖДЕСТВО НА БОГОРОДИЦА

„РОЖДЕСТВО НА БОГОРОДИЦА“ – манастир во с. Манастирец (Горни), во Порече кај Македонски Брод. Манастирската црква е опкружена со конаци. Според легендите, ја подигнал српскиот крал Милутин. Погрешно се вбројувала меѓу црквите од ⅩⅠⅩ в. Претставува монументална градба со еднокорабна основа, чиј наос од западната страна преминува во припрата. Во поново време е откриено старото… Continue reading РОЖДЕСТВО НА БОГОРОДИЦА

РОЗЕНТАЛ, Јулиј Цезар (Иркутск, Русија, 1872 – Луково, Кратовско, 12. Ⅸ 1903) – бугаројазичен поет од полско потекло. Дваесетина години пред неговата смрт во Македонија, неговите родители се преселени во Бугарија. Јулиј Розентал Студирал правни науки на Софискиот универзитет, но илинденските настани (1903) го насочиле во Македонија, па учествува како востаник и загинува во борбите… Continue reading РОЗЕНТАЛ, Јулиј Цезар

РОЈА ГРЕЈЗАЕ (ЧУВАР НА ПРАВДАТА) (1942–1944) – албанска фашистичка организација што го популаризирала фашизмот како идеологија и заслугите на Италија и Германија за создавањето на „Голема Албанија“. Ја основал и ја организирал Мурат Лабунишки. Најголем број приврзаници имала во Дебар. Била расформирана во ноември 1944 г. ЛИТ.: Ѓорѓи Малковски, Балисти, Скопје, 2002; истиот, Политичките партии… Continue reading РОЈА ГРЕЈЗАЕ

РОКСАНА (Роксане) (Ⅱ в. пр.н.е.) – сопруга на кралот Александар Ⅲ Македонски, ќерка на бактрискиот благородник Оксијарт. Александар се оженил со неа (327 пр.н.е.) од политички причини, со цел да го привлече персиското благородништво на своја страна. Три месеци по неговата смрт го родила синот Александар Ⅳ, кој бил определен за крал. Набргу со Антипатар… Continue reading РОКСАНА

РОЛЕВ, Стефан (с. Врбени, Леринско, 15. Ⅷ 1865 – Битола, 24. ⅩⅠⅠ 1969) – учител по гимнастика, војвода на ВМРО. Завршил егзархиска гимназија во Битола. Бил учител по гимнастика, популаризатор на повеќе спортови. Бил член на ВМРО, атентатор, инструктор и војвода во Илинденското востание во Леринско (1903). Потоа патувал по европските земји и во САД,… Continue reading РОЛЕВ, Стефан

РОМАН (Џ–Ⅺ в.) – командант на Скопје во времето на Самуил. По Самуиловиот пораз од Василиј Ⅱ на р. Вардар кај Скопје (1003/1004), Роман му ги предал клучевите од градот на византискиот цар, кој го примил благонаклоно и му доделил титула патрициј и служба управник на Абидос. ЛИТ.: С. Антољак, Самуиловата држава, Средновековна Македонија, И,… Continue reading РОМАН

РОМАН, епископ Македонски, св. (ⅩⅤ и ⅩⅤⅠ в.) – епископ што живеел на крајот на ⅩⅤ и поч. на ⅩⅤⅠ в. – според единствениот запишан документ за него – Парискиот кодекс (1578). ЛИТ.: Александар Донски, Сите светители од Македонија, Штип, 2006. Рат. Гр.

РОМАНО, Моше Аврам (Сараево, 1894 – Треблинка, 1943) – рабин. Бил главен рабин во Битола (1931–1943). Со Леон Камхи патувал низ поважните еврејски центри во Југославија барајќи решавање на „битолскиот проблем“ (најсиромашната еврејска заедница во Југославија) за добивање поголема квота сертификати за иселување во Палестина. Бил депортиран во Треблинка и убиен. ЛИТ.: Ѓорѓи Цолев Димовски,… Continue reading РОМАНО, Моше Аврам

РОМАНОВ, Борис (Москва, 15. Ⅵ 1941) – пијанист и оргулист. Дипломирал и магистрирал на Конзерваториумот „П. И. Чајковски“ во Москва (Ј. Милнштејн – пијано, Л. Ројзман – оргули, 1966, 1969). Долгогодишен професор на Конзерваториумот „П. И. Чајковски“ и во неговото училиште. Концертирал во Советскиот Сојуз, како и во повеќе од триесет земји во Европа и… Continue reading РОМАНОВ, Борис

РОМАНСКА ПРОПАГАНДА. –Дејност на романската пропаганда во Македонија сред влашкото население започната со формирањето на Македо-романскиот комитет во Букурешт (1860). Романската пропаганда во почетокот била ориентирана кон отворање училишта. Првото училиште на романски јазик во Македонија било отворено во 1864 г. Апостол Маргарит бил главниот претставник на оваа пропаганда. Малку подоцна во Букурешт би-ло формирано… Continue reading РОМАНСКА ПРОПАГАНДА

РОМЕВ, Пецо (Горничево, Леринско, ? – Грамос, 1949) – деец на македонското ослободително и на грчкото антифашистичко движење од 1943 г. Во Граѓанската војна во Грција бил командир на вод, на чета и на баталјон. Како мајор на ДАГ загинал во борбите на Грамос. ЛИТ.: Р. Кирјазовски, Македонски национални институции во Егејскиот дел на Македонија… Continue reading РОМЕВ, Пецо