„РАБОТНИЧЕСКА ИСКРА“ (Битола, 1. И 1909 – 20. Ⅴ 1911) – весник, заштитник на работничките интереси во Турција, со мотото „Работници од сите земји соединете се“. Го уредувале Васил Главинов (одговорен уредник), Милан Јанев и Д. Тошев. Излегувал двапати месечно (на 1. и на 15.). Објавени се вкупно 49 броја. Застапувајќи се за социјалистичките идеи, има негативен став кон тогашните федералисти (Ј. Сандански, Д. Влахов и др.). Р 1980, 251;
„РАБОТНИЧЕСКИ ВЕСНИК“ (Солун, септември – 16. Ⅹ 1909) – весник, орган на Социјалистичката федерација. Негов иницијатор за покренувањето бил Васил Главинов, кој се доселил во Солун и ја отворил својата „Интернационална книжарница“. Имал цел „да ги штити работниците во секој поглед“. Објавени се вкупно 9 броја. Според постојните и планираните национални секции на Федерацијата, биле печатени на четири јазика, со одделни редактори – по две страници на бугарски (Ангел Томов),
„РАБОТНИЧКИ“ – ракометен клуб во Скопје. Екипа во „големиот“ ракомет, првак на Македово Првата сојузна лига (1950/51). Репрезентативци на Југославија: Славко Матовски и Драган Геровски. Екипа на „малиот“ ракомет е создадена подоцна (1952). За првенството на Југославија сениорите се натпреварувале во десет, а младинците во четири сезони. Најголем успех е освоеното трето место (1956) и играњето во финале за Купот на Југославија (1960), а кај младинците четвртото место (1977). За
„РАДНИЧКИ“ (Скопје, 1937) – спортско друштво. Прв претседател бил Александар Танев. Фудбалската екипа се натпреварувала во Скопската лига. Активноста се одвивала и во времето на окупацијата. Под притисок на бугарските власти го смениле името во „Свобода“ и бојата на дресовите од црвена во зелена. Повеќето од членовите на Клубот биле припадници на КПЈ и СКОЈ: Дане Крапчев, Благоја Давков, Тома Пуриќ, Здравко Цветковски, Ми-то Матевски, Благоја Мисајловски, Михо и Живко
„РАЗДЕЛБА“ – опера во четири чина (7 слики). М: Т. Прокопиев, Л: А. Панов и композиторот, според драмата Печалбари. Прво изведување: Скопје, 17. Ⅺ 1971. Др. О. Атанас Раздолов
„РАЗМИСЛУВАЊЕ“ – симфониска поема. М: Б. Ивановски. Прво изведување: Скопје, 1954. Др. О.
„РАТЕВКА“ – македонско народно оро за мешан состав со 7/16 (3,2,2) ритам. Најчесто се игра во Малешевско, со држење на играчите за рацете, слободно долу спуштени. Се игра во полукруг, полетно, со мали чекори на полустапалата и со потсконување и доскокнување. ЛИТ.: Михаило Димоски, Македонски народни ора, Скопје 1977, 132. Ѓ. М. Ѓ. Вештачката акумулација „Ратево“, Беровско
„РЕПУБЛИКА“ – прв независен дневен информативен (краткотраен) весник што се појавил на 2 август 1991 г., спроти Денот на осамостојувањето на РМ. Основачи: Јордан Плевнеш, Гоце Трајковски (директор на НИО „Република“) и Неан Кристоф Нотиас (директор на Еуропрес инвестисман, Париз). Редовното излегување продолжило во октомври за да згасне во почетокот на 1992 г., по отпечатените 147 броја. Се печати како неделник, од 25 декември 1992 г. Главен и одговорен уредник
„РЕФОРМИ“ (Софија, 9. И 1899 – 19. Ⅺ 1903) – орган на Врховниот македонско-одрински комитет. Го уредувал Д. Љапов, а потоа и Георги Влахов, Ил. Гологанов, Владислав Ковачев, Антон Страшимиров, Никола Харлаков и Коста шахов. Излегувал секоја сабота. Ги застапувал главно интересите на бугарскиот двор. Посебно се значајни прилозите од дописниците од Македонија во времето на Илинденското востание. ЛИТ.: Д-р Боро Мокров, Развојот на маке донскиот печат и новинарство (од
„РИНИЈА ШКИПТАРЕ“ – Албанска фашистичка организација (1943–1944), формирана по капитулацијата на Италија од расформираната Албанска фашистичка партија. Ја формирале Германците за борба против единиците на Македонската војска за одржување на „Голема Албанија“. Соработувала со балистите. Била расформирана во ноември 1944 г. ЛИТ.: Ѓорѓи Малковски, Балисти, Скопје, 2002. Ѓ. Малк. Во Рилскиот манастир се одржа еден од најзначајните конгреси на ТМОРО (1905)
„РОДИНА“ (Солун, 19. Ⅱ 1910 – 2. Ⅶ 1910) – политичко-информативен неделник. Главен уредник бил Данаил Крапчев. Се застапувал за заштита на слободите и правата на граѓаните гарантирани со Уставот. Бр. 16 го содржи Мемоарот на депутатите Тодор Павлов од Скопје, Христо Далчев од Сер и Димитар Влахов од Солун. Објавени се вкупно 18 броја. ЛИТ.: Д-р Боро Мокров, Развојот на маке донскиот печат и новинарство (од првите почетоци до
„РОДИТЕЛИ И ДЕЦА“ (Скопје, 1. И 1968 – 1. Ⅳ 1969) – педагошколитературно списание, а потоа списание за семејство и училиште (од бр. 6). Главен уредник бил Нелко Џутески, а одговорен уредник Си- Списанието мо Младе „Родители и деца“ новски. Тираж 10.000 примероци. Од бр. 9–10 орган на Педагошкото друштво на СРМ (27. Ⅺ 1968). Прво македонско списание „за практични ориентации при воспитувањето на децата во домот“ и „потребата од
„РОЖДЕСТВО НА БОГОРОДИЦА“ – манастир во с. Манастирец (Горни), во Порече кај Македонски Брод. Манастирската црква е опкружена со конаци. Според легендите, ја подигнал српскиот крал Милутин. Погрешно се вбројувала меѓу црквите од ⅩⅠⅩ в. Претставува монументална градба со еднокорабна основа, чиј наос од западната страна преминува во припрата. Во поново време е откриено старото ѕидно сликарство, чии стилски одлики – монументалност, со елементи на доцнокомненски стилски струења – упатуваат
„РУЕН И.Т.“ – фабрика за производство на автомобилски и тракторски делови, формирана во 1952 г., пререгистрина во 1960, а потоа се гради нова фабрика со површина од 2.100 м². Во 1974 г. е пуштена во употреба нова хала од 6.000 м², наменета за производство на спојки. Фабриката за производство на метална галантерија (пружини, заковки, остојници) е формирана во 1978 г. Во периодот 1979–1982 е изграден магацински простор, погон за термичка
РАБОТНИЧКИ УНИВЕРЗИТЕТ „КОЧО РАЦИН“ – Скопје – водечка установа за образование на возрасните во РМ. Основан е по иницијатива на Месниот синдикален совет (19. Ⅵ 1953) со цел да ги задоволува образовните и културните потреби на работните луѓе. Дејноста ја остварувал преку организирање масовни и систематски форми на работа: јавни предавања, циклус предавања, книжевни вечери, музички приредби, изложби, семинари и курсеви од разни области, како и училишни форми за основно
РАБОТНИЧКИ УНИВЕРЗИТЕТИ – воспитно-образовни установи за систематско образование на возрасните. Нивното формирање (педесеттите години на ⅩⅩ в.) првенствено било условено од потребата работните луѓе и граѓаните да добијат општи и стручни знаења, на организиран и систематски начин, заради успешно извршување на производствените и самоуправните задачи. Првите работнички универзитети се формираат 1953 г. (Скопје, Штип, Прилеп, Гостивар и Струмица). Во 1965 г. веќе работат 28 вакви установи речиси во сите градски
РАБОТНИЧКО ПРОСВЕТНО ДРУШТВО „КЛАСНО ЕДИНСТВО“ (Велес, септември 1908) – асоцијација на учители и занаетчии. Се застапувало за донесување социјално законодавство за заштита на трудот. Ги осудило надворешните пропаганди што дејствувале за разединување на масите и младотурците. ЛИТ.: Работничко и комунистичко движење во Македонија, Скопје, 1970. О. Ив.
РАБОТНИЧКО-ПРОСВЕТНО ДРУШТВО „КЛАСНО СОЗНАНИЕ“ (Битола, 1909) – друштво основано по иницијатива на Васил Главинов и Никола Петров Русински за ширење на социјалистичката пропаганда и за формирање нови работнички друштва. Се залагало за демократизација на Отоманската Империја, за заштита на работниците и за изборни права. ЛИТ.: Работничко и комунистичко движење во Македонија, Скопје, 1970. О. Ив.
РАДЕВ, Георги Николов – Ѓорѓи Бродалијата (с. Горно Броди, Серско, 1857 – Асеновград, Бугарија, 15. Ⅱ 1942) – деец и серски војвода на ТМОРО/ВМОРО/ ВМРО. Како овчар, бил јатак на војводите Г. Зимбилев и Стојо Скрижовски, поради што бил апсен од османлиските власти. По излегувањето од затвор бил комита во четата на Илија Крчовалијата. Извесно време бил комита Георги Радев во четата на Гоце Делчев (1899), а потоа војвода на
РАДЕВ, Симеон Трајчев (Ресен, 9. И 1879 – Софија, 15. Ⅱ 1967) – истакнат бугарски есеист, историчар, публицист, редактор на периодични весници и списанија, дипломат. Се школувал во Европскиот лицеј во Цариград, а правни студии завршил во швајцарија. Вклучен е во македонското револуционерно движење уште како ученик. Соработувал во органот на Бугарската егзархија „Новини“. Мошне близок до Борис Сарафов и конфронтиран со Јане Сандански. Во текот на 1902 и 1903
РАДЕН – еден од истакнатите ктитори на црквата „Св. Архангел Михаил“ во с. Непроштено (Тетовско). Покрај него, како ктитори се спомнуваат и неговиот брат Никола, како и сите православни христијани од селото. Во катастарскиот дефтер бр. 190 (се чува во Анкара) што се однесува на с. Непроштено, од Скопскиот санџак, во 1568/69 г. се спомнуваат „војнуците“ Никола Јона и Радета Јона, кои биле ослободени од државни давачки. ЛИТ.: Р. Груји¢,