Tag: М

МАРКОВИ КУЛИ (Варош) – некропола на градот Прилеп лоцирана на југоисточната страна на истоименото возвишение. Со систематските ископувања што во повеќе наврати ги водел Б. Ба-биќ, се ископани 218 христијански гробови. Некои од нив се слободни закопувања во земјата, а други се вдлабени во карпите и имаат трапезовидна основа или основа со алвеола кај главите… Continue reading МАРКОВИ КУЛИ

МАРКОВИЌ, Дарко (Дар-Мар) (Скопје, 18. ⅩⅠⅠ 1940) – карикатурист и филмски работник, со исклучителен придонес во осовременувањето и трансформацијата на карикатурата и нејзината афирмација во странство. Тој е еден од најзначајните автори на анимираниот филм. Има пресудна заслуга за формирањето на Светската галерија на карикатури во Скопје. Самостојно се претставил во МАНУ и во МСУ… Continue reading МАРКОВИЌ, Дарко

МАРКОВСКИ (КАРАДАК), Иван (Охрид, 16. Ⅶ 1946) – сатиричар, автор на радиоемисии, ТВ Иван Марковски (Карадак) серии и театарски (кабаретски) претстави. Вработен во Радио Скопје од 1978 г. Станува уредник во Редакцијата за хумор и сатира. Автор е на хумористичната емисија „Хикирику“ што се емитува на програмата над 25 години. За телевизијата ги работел сериите:… Continue reading МАРКОВСКИ (КАРАДАК), Иван

МАРКОВСКИ, Венко (Скопје, 5. Ⅲ 1915 – Софија, 7. И 1988) – поет, драмски автор, преведувач, општественик, дводомен македонски и бугарски автор, емигрант, политзатворник, партизан, учесник во НОБ (1941–1944), афирматор и одречувач на македонската национална самобитност и јазик, трагична илустрација на недорастолкуван автор со огромен книжевен опус и несфатливи противречности во индивидуалната судбина, пример на… Continue reading МАРКОВСКИ, Венко

МАРКОВСКИ, Нешо (Тетово, 20. Ⅶ 1927 – Скопје, 17. Ⅹ 1985) – новинар и општественик. Во новинарството од 1948 г., кога го уредувал в. „шар“ во Тетово. Кон средината на педесеттите години соработник па уредник на Внатрешно-политичката рубрика на „Нова Македонија“. Во периодот 1957/58 г. еден од основачите и уредниците на седмичникот „Вечер“, издание на… Continue reading МАРКОВСКИ, Нешо

МАРКУ, Марк (Ѓаковица, Косово, 21. Ⅸ 1927 – Скопје, 19. Ⅵ 1984) – актер, еден од основоположниците на Театарот на народностите, во кој работи од 1950 г. Остварил повеќе извонредни сценски ликови, кои влегуваат во историјата на врвните достигнувања на Албанската драма. Улоги: Хоџа („Пахинтика во есен“); Вуле („Измама“); Веслач („Бовча“); Маркуциј („Нита“); Жевакин („Женидба“);… Continue reading МАРКУ, Марк

МАРКУС, Александар (Саша) (Скопје, 20. Ⅵ 1926 – Скопје, 8. Ⅸ 1988) – режисер и преведувач. Александар (Саша) Маркус Дипломирал на Високата филм-ска школа во Белград (1951), а потоа работел во „Вардар филм“ (1953–1955). Станал режисер и уметнички раководител на Театарот на народностите во Скопје (1955–1957). Од 1957 г. работи како слободен уметник. Како актер… Continue reading МАРКУС, Александар

МАРНЕТ – македонска академска и истражувачка мрежа основана во 1994 г. во рамките на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, поддржана од Министерството за наука на РМ. Повеќето од факултетите се поврзани со сопствена оптичка мрежа, на која, преку изнајмени линии, е поврзан и Универзитетот „Св. Климент Охридски“ од Битола. Во натамошниот развој се планира поврзување… Continue reading МАРНЕТ

МАРТИН, СМРДЛИВ (Пентатома руфипес Л.) – полутврдокрилен копнен инсект. Дрвеница што се одликува со типични петчлени пипала и долга сурличка. Живее по дрвјата, оштетувајќи ги лисјата. Презимува скриена по куќите. Поседува силен одбранбен меха-Инсектот низам – испушта „Смрдлив Мартин“ мирис кој предизвикува гадење. Во Македонија се среќаваат и други видови дрвеници како: капинова дрвеница (Долѕцорис… Continue reading МАРТИН, СМРДЛИВ

МАРТИНОВ, Спасе (Битола, 23. ВЏ 1872 – Софија, 30. Џ¶¶ 1937) – учител, член на ЦК на ТМОРО. Завршил словенска филологија во Софија. Бил учител во Солун и на др. места. Член на ЦК на ТМОРО (1901–1902). Присуствувал на Солунскиот конгрес на ТМОРО (1903). Пред Илинденското востание бил затворен. По востанието бил во Задграничното претставништво… Continue reading МАРТИНОВ, Спасе

МАРТИНОВСКИ, Трајан (с. Нерези, Струшко, 10. Ⅱ 1951 – Охрид, 4. Ⅴ 1999) – поет, есеист, публицист, талкач низ животот и низ Европа. Завршил Филолошки факултет во Скопје и работел како новинар во „Студентски збор“ во Скопје и како метач на париските гробишта. БИБ.: „Премолчано време“, поезија, 1982; „Дулбија“, поезија, 1988; „Христовиот син“, поезија, 1994;… Continue reading МАРТИНОВСКИ, Трајан

МАРТИНОВСКИ, Цветко (с. Селце, Струшко, 25. Ⅲ 1930 – Скопје, 27. Ⅳ 1995) – раскажувач, критичар, новинар, издавач, редактор на „Современост“, преведувач од руски и од српски јазик, боем. Завршил гимназија во Скопје. Работел како новинар во Радио-Скопје, во „Нова Македонија“, „Трудбеник“, „Просвета“ и „Вечер“. Го преведувал Достоевски на македонски јазик. БИБ.: „Луњинци“, раскази, 1955;… Continue reading МАРТИНОВСКИ, Цветко

МАРТИНОСКИ, Никола (Крушево, 18. Ⅷ 1903 – Скопје, 7. Ⅱ 1973) – сликар, педагог, еден од основачите на МАНУ, еден од најистакнатите претставници на македонското современо сликарство, со пионерска заслуга за вклучувањето на македонската ликовна уметност во модернистичките текови. Дипломирал на школата за убавите уметности во Букурешт (1927). Од 1927 до 1928 г. ги посетувал… Continue reading МАРТИНОСКИ, Никола

МАРТИНЦИ – календарски обичај, познат и како Мартинија, Волчји празник и др., поврзан со различни датуми. Трае еден или три дена и најчесто се врзува со Божиќните поклади (27/14 ноември). Со него се поврзани повеќе дејства, со кои му се врзува устата на волкот да не ја јаде стоката. Тоа се правело на тој начин… Continue reading МАРТИНЦИ

МАРТУЛКОВ, Александар (Алексо) (псевд. Бизмарк) (Велес, 23. Ⅹ 1878 –Софија, 1965) – македонски револуционер и публицист. Се школувал во Велес и во Педагошкото училиште во Скопје, од каде што бил исклучен како бунтовник против османлиската власт. Заминал во Софија и станал член на Македонската социјалдемократска група што ги ширела социјалистичките идеи меѓу македонската емиграција и… Continue reading МАРТУЛКОВ, Александар

МАСАКРИ во с Загоричани (Костурско, 1903, 1905, 1949) – ги извршиле османлиската војска и грчките андартски и монархофашистички сили. По Илинденското востание османлиска војска и башибозук го запалиле селото, а населението го масакрирале. Би-Панорама на селото Загоричани ле убени 25 селани, 30 малолетни деца биле изгорени во фурна, а 16 девојки биле силувани и продадени.… Continue reading МАСАКРИ во с Загоричани

МАСАКРОТ во Бмбоки (1949) – злосторнички чин во Граѓанската војна во Грција. Сили на грчката владина армија влегле во с. Б’мбоки (Костурско) и под сомневање дека жителите соработувале со ДАГ, затвориле десет селани (осум жени и двајца мажи) и свирепо ги убиле. ЛИТ.: С. Киселиновски, Грчката колонизација во Егејска Македонија (1913–1940), Скопје, 1981. Ст. Кис.

МАСАКРОТ во Велес (15. И 1945) – извршен од ОЗНА. Без јавно судење, биле стрелани 53 затвореници од велешкиот затвор, лица за кои имало сомневање дека биле озлогласени противници на НОБ. Без заокружена истражна постапка и без јавно судење за до-кажување на нивната вина, биле групно стрелани и масакрирани, а потоа и закопани во заедничка… Continue reading МАСАКРОТ во Велес

МАСАКРОТ во Долно Јаболчиште (Велешко, 25. Ⅹ 1942) – извршен од бугарската војска и полиција врз албанското население. По неуспешната акција против НОПО „Димитар Влахов“, војската и полицијата жестоко се пресметале со населението, обвинувајќи го дека го помагало Одредот. Биле тепани и осакатени повеќе лица, а десетина селани, меѓу кои и жени и деца, биле… Continue reading МАСАКРОТ во Долно Јаболчиште

МАСАКРОТ во Куманово (сред. на јануари 1945) – извршен од припадници на ОЗН врз 48 осудени лица од Кумановско. Со пресуда на Советот при Кумановското воено подрачје (14. И 1945) на тајна локација биле стрелани лица за кои имало сомневања дека работеле како соработници на окупаторот. Тоа е последното масовно стрелање во ослободена Македонија. Натамошните… Continue reading МАСАКРОТ во Куманово

МАСАКРОТ во с Зеленич (1904) – андартски колеж во с. Зеленич, Леринско. На 13. Ⅺ 1904, околу 60 до 100-тина грчки андарти во времето на свадбената прослава на свештеникот Ѓорѓија го нападнале селото затоа што егзархиските верници се откажале од јурисдикцијата на Цариградската патријаршија. Во одмаздата биле убиени 13 мажи, жени и деца. Крвавата „Зеленичка… Continue reading МАСАКРОТ во с Зеленич

МАСАКРОТ кај Пуста Кула – во близина на с. Рудник, Велешко (14. Ⅸ 1942) – бугарската полиција без пресуда стрелала и масакрирала седум припадници на НОД. Тие од Скопскиот истражен затвор со камион биле донесени и стрелани. Биле убиени: Панче Бурчевски, Перо Грковски, Андреја Басаровски, Атанас Димовски и Душан Димитриевски од с. Рудник, Камка Тоцинова… Continue reading МАСАКРОТ кај Пуста Кула

МАСАКРОТ кај с Дабница, Неврокопско, Пиринскиот дел на Македонија (1925) – извршен врз македонското население од месните чети на ВМРО на Ванчо Михајлов. Од селото повеќе од 300 лица биле насила одвлечени и три месеци (од април до јуни) биле подложени на крвави репресалии, пред очите на месните државни, административни и воени власти, а еден… Continue reading МАСАКРОТ кај с Дабница, Неврокопско, Пиринскиот дел на Македонија

МАСЕВСКИ, Димитар (Скопје, 6. Ⅴ 1937) – композитор. Со музика почнал сериозно да се занимава во средношколските години, кога ги напишал првите композиции („Врати се“, 1956). Се вработил (1957) како музичар во Забавниот оркестар на Радио Скопје. Во седумдесеттите години на ХХ в. бил продуцент во Музичката ПРОДУКЦИЈАНАМРТ, каде што продуцирал над 2000 песни, главно… Continue reading МАСЕВСКИ, Димитар