ФРАГМЕНТИ ОД ГЛАГОЛСКИ СТАРОСЛОВЕНСКИ ТЕКСТОВИ

ФРАГМЕНТИ ОД ГЛАГОЛСКИ СТАРОСЛОВЕНСКИ ТЕКСТОВИ – дел од литерарна продукција поврзана со најстариот период на македонската писменост предводена од Охридската школа. Меѓу нив спаѓаат: Бојански палимпсест – одломка од кратко изборно евангелие од крајот на Ⅺ в., 26 прочитани страници што се наоѓаат на 42 палимпсестни листа под кирилското ев. од ⅩⅤⅠⅠⅠ в. пронајдено од В. И. Григорович во 1845 г. во Бојанската црква крај Софија. Се чува во Москва, РГБ, сигн. М.1960. Добро се одразени промените на еровите во полните вокали о, е, има и потврди за зачетоци на мешањето на носовките. ЛИТ. И. Добрев, Глаголическият текст на Боянския палимпсест, старобÍлгарски паметник от края на Ⅺ век, София, 1972. Зографски палимпсест – одломка од четвороевангелие од крајот на Ⅺ в., се наоѓа на 15 л., што претставуваат палимпсестниот дел од Зографското евангелие (в.). ЛИТ.: И. Добрев, Палимпсестовите части на Зографското евангелие, зб. Константин Кирил Философ, Ⅱ, София, 1971, 157–164. Охридски листови – одломка од кратко изборно евангелие од Ⅺ в., 2 л., ОГНБ 1/2 (532). Пронајдено во 1845 г. во Охрид од В. И. Григорович. Преписот се лоцира во Северна Македонија. ЛИТ.: Г. А. ИлинскиŸ, Охридские глаголические листки, отрÎвок древне-церковно-славянского евангелия Ⅺ века, Петроград, 1915; З. Курзова (Рибарова), Приспевек к розбору Оцхридскѕцх листу. Зб. Симпозиум 1100-годишнина од смртта на Кирил Солунски, 2, Скопје, 1970, 135-148 (јаз. и текстол. особености). Рилски глаголски листови од Ⅺ в. – содржат делови од исповедна молитва и делови од паренезисот на Ефрем Сирин. Откривани се постепено во ракописите на Рилскиот манастир, вкупно 8(9?) л. и 3 фрагменти. Се чуваат во библ. на РМ., сигн. 3/6 со исклучок на првите два листа, откриени во 1845 г. од В. И. Григорович, кои се чуваат во С.-Петербург, РАН, сигн. 24.4.15. Составен дел од истиот кодекс веројатно претставува уште еден лист од збирката на Зографско евангелие Бојански палимсест Рилски глаголски лист Охридски глаголски лист Синајски мал минеј Синајски палимпсест Новгородски лист Григорович (сигн. 24.4.17 во истата библ.), кој не е опфатен со изданието на Гошев. Првите два листа се познати и како Македонски глаголски лист, под кое име ги издал ИлÏинскиŸ. ЛИТ.: Г. А. ИлÏинскиŸ, МакедонскиŸ глаголическиŸ листок. ОтрÎвок глаголического текста Ефрема Сирина Ⅺ в., СПБ, 1909; И. Гошев, Рилски глаголически листове, София, 1956. Синајски мал минеј – одломка од празничен минеј, 2 л., Ⅺ-ⅩⅠⅠ в. Откриен во 1975 г. во ман. „Св. Катарина“ на Синај, каде што се чува под сигн. Слав. МС 4/Н. Содржи дел од службата за Раѓањето на св. Јо-ван Претеча и канон за ап. Петар и Павле. Тарнанидис претпоставува дека претставува адаптација на великоморавски превод, можеби дело на Климент Охридски. ЛИТ.: И. Тарнанидис, Тхе Славониц Манусцриптс дисцоверед ин 1975 ат Ст Цатхерине’с Монастерѕ он Моунт Синаи, Тхессалоники, 1988, 100-102 (опис), 196-197 (снимка); истиот, Глаголитиц Цанон то Саинтс Петер анд Паул (Син. Слав. 4/Н), Филологиа е леттература неи паеси слави (Студи ин оноре ди Санте Грациотти), Рома, 1990, 91–97. Синајски палимпсест – одломка од кратко изборно евангелие од втората пол. на Ⅺ в., 1 л. пронајден во 1971 г. од М. Алтбауер и Х. Лант како долен текст на л. 45 од синајскиот кодекс бр. 39. Препишан во Југозападна Македонија. ЛИТ. М. Алтбауер, Ф. В. Марес, Фрагментум глаголитицум евангелиарии палаеословеници ин цодице Синаитицо 39 (палимпсестум). Анзеигер дер Пхил.-хист. Кл. дер ÖАЊ 117, 1980, 139–152. Зд. Р.