ПРВА МАКЕДОНСКА АРТИЛЕРИСКА БРИГАДА (Скопско Кале, 16. ⅩⅠⅠ 1944 – 22. Ⅳ 1945) – воена единица на ГШ на НОВ и ПОЈ за Македонија. Била формирана од Битолската, Кумановската, Скопската и Струмичката артилериска бригада. Формациски била поделена на два артилериски и еден противавионски дивизион. Поради учеството во божикната побуна во касарните на Скопското Кале, со наредба на ГШ на НОВ и ПОЈ за Македонија (18. Ⅱ 1945) Првиот артилериски ните единици, се одржала Првата партиска конференција на брига-Првата македонска егејска народноослободителна бригада во слободна Битола (1944) дивизион бил разоружан, а борците прераспределени во други воени единици. Вториот артилериски дивизион, обучен од југословенски и руски инструктори и пополнет со нови борци, бил реорганизиран во Прва и Втора македонска артилериска бригада и по наредба на Врховниот командант на НОВЈ Ј. Б. Тито (20. Ⅱ 1945) биле упатени во состав на Четириесет и втората и Четириесет и осмата (македонска) дивизија на Петнаесеттиот (македонски) корпус на НОВЈ на Сремскиот фронт (2. Ⅲ 1945). ИЗВ.: АВИИ, Белград, к. 241, рег. бр. 3-1/2. ЛИТ.: Боро Митровски, Петнајести (македонски) ударни корпус НОВЈ, Београд, 1983; Д-р Марјан Димитријевски, Македонската војска 1944-1945, Скопје1999, 153-154. С. Мл. Дел од борците на Првата македонска народноослободителна пролетерска бригада ружувањето на бугарската армија (по 9. Ⅸ) и во ослободувањето на Прилеп, Охрид, Струга и Гостивар. Кога Четириесет и осмата (македонска) дивизија на НОВЈ влегла во состав на Петнаесеттиот (македонски) корпус на НОВЈ Првата македонска народноослободителна бригада на денот на формирањето (Локов, 8 Ⅶ 1944)