Tag: Ц

ЦАНЕВ, Благој (Свети Николе, 8. Ⅷ 1937) – композитор. Првиот дипломец (1970) на штотуку основаната Висока музичка школа (подоцна ФМУ), каде што подоцна дипломира и на Одделот по композиција (Вл. Николовски, 1979). Работи како професор во Средното музичко училиште, а потоа и на ФМУ. Неговиот опус бележи дела од повеќе музички родови, а најзначајни се хорскиот, камерниот и солистичкиот жанр. Делата на Ц. се базираат врз неоромантичната и неокласичната естетика,

ЦАНЕВ, Борјан (Скопје, 1. Ⅺ 1973) – диригент. Во 1997 г. дипломирал диригирање на Факултетот за музичка уметност во Скопје (проф. Ф. Муратовски), магистри- Ц рал на Софиската музичка академија, и специјализирал на Кралскиот колеџ во Лондон. Од 1993 г. е ангажиран како постојан диригент во Македонската филхармонија, изведувајќи симфониски и камерни дела од класичниот и домашниот репертоар. Соработува и со ансамблот на Операта на МНТ (Дон Жуан, Волшебната флејта,

ЦАНОСКИ, Фијат (Струга, 2. Х 1960) – бизнисмен, политичар. Завршил Економски факултет и магистрирал по политички науки во Скопје. Основач и сопственик на Универзитетот ФОН во Скопје со одделение во Струга, а од учебната 2009/10 г. и дисперзирани одделенија во Струмица и Гостивар, како и на 5-та приватна гимназија во Скопје и во Струга. Основач и претседател на Партијата за европска иднина и пратеник во два мандата во Собранието на

ЦАРА, Дервиш (Дервисх Цара) (с. Палчиште, Тетовско, кон почетокот на ⅩⅠⅩ в. – Солунски затвор, по 1844) – управник на Џеладинбег во Гостивар и водач на востание на албанското население против османлиската власт (ноември 1843 – 26. Ⅴ 1844). Востанието избило како резултат на бавните и недоволни реформи во системот на феудалните институции во времето на танзиматот, започнати со Ѓулханскиот хатишериф (3. ⅩⅠⅠ 1839). Востаничките дејства започнале во Гостивар, каде

ЦАРЕВИ КУЛИ (СТРУМИЦА) – тврдина на доминантен рид над остатоците на античкиот и средновековен град. Масивните тврдински ѕидови го окружуваат рамното плато, дополнително зајакнати со ѕид од полесно пристапната северна страна. На јужната страна се наоѓала порта заштитена со две кули и јаз преминуван со подвижен мост. На платото била подигната масивна повеќеаголна кула од ти-пот на средновековните донжон кули со неколку ката, како и цистерна за вода источно од

ЦАРИГРАДСКА КОНФЕРЕНЦИЈА (Цариград, 23. ⅩⅠⅠ 1876 – 20. И 1877) – конференција на претставниците на европските Големи сили Велика Британија, Франција, Германија, Австро-Унгарија, Италија, Русија и Османлиската Империја, посветена на кризата во Турција. Конференцијата усвоила реформи во балканските владенија и бил усвоен Проект на органски правилник за формирање на два автономни вилаета-провинции (санџаци): Источен санџак (со исклучиво бугарски територии) со седиште во Трново и Западен санџак со седиште во Софија,

ЦАРИГРАДСКА ПАТРИЈАРШИЈА – вселенска православна црква, прва во диптихот на помесните православни цркви, со седиште во Цариград. На Четвртиот вселенски собор (451) се спомнува Константинополската архиепископија, која прераснала во патријаршија во времето на патријархот Акакиј (472–488). Патријархот Јо-ван Ⅱ Кападокиски (518–520) се прогласил за „вселенски“ или „екуменски“. Цариградските патријарси се дистанцирале од римските папи, ги привлекувале поглаварите на источните помесни цркви: Ерусалимската, Антиохиската, Александриската, Трновската, Пеќската патријаршија, Кипарската и Охридската

ЦАРКЊАС, Никодим (с. Сжботско, Егејскиот дел на Македонија, 1942) – архимандрит, национален деец. Дипломирал на Теолошкиот факултет во Атина (1987). Поради македонската национална дејност повеќе пати бил апсен, а леринскиот владика го расчинил (1981). Наредната година бил примен во служба во Митрополијата во Кукуш (1982), а потоа кукушкиот митрополит го назначил за претставник во градот Агиос Атанасиос (1983). Го издавал в. „Меглен“, но по интервенција на грчките политичари, било забрането

ЦАРФАТИ, Аврахам бен шломо Тревис (Скопје, 1470 – Сафед, ?) – скопски рабин. Во Скопје дошол во 1505 г. и извесно време бил рабин. Од Скопје заминал на служба во Цариград. Во Венеција ја отпечатил својата книга „Биркат Аврахам“ (1552). Животот го завршил во Сафед во Галилеја. ЛИТ.: Зени Лебл, Плима и слом из историје Јевреја Вардарске Македоније, Горнји Милановац, 1990; ЕвреŸски извори за обÈествено-икономическото развитие на Балканските земи през

ЦАРЧЕВ, Миле Костов (Струмица, 16. Ⅶ 1948) – спец. по детска и превентивна стоматологија, проф. на Ст. ф. Докторирал во 1989 г. Публикувал 105 статии. Учествувал во изведбата на научни проекти. Бил претседател на Стоматолошката комора на Македонија и продекан на Ст. ф. Е. М. Ѓорѓи Цаца

ЦАЦА, Ѓорѓи Јанков (Битола, 15. Ⅸ 1920 – Скопје, 14. Х 2006) – правник, државник, универзитетски професор. Основно и средно образование завршил во родниот град. Дипломирал на Правниот факултет во Белград, каде што ја одбранил и докторската теза „Уставноста и законитоста во СФРЈ и улогата на уставните судови во нивната заштита“ (1973). Бил професор по Уставно право на Правниот факултет во Битола (1980–1988). Избран за член на Извршниот совет на

ЦВЕКЛО (Бета вулгарис вар. рубра.) – двегодишно растение. Првата година формира надебелен корен и лисна розета, а во втората гене ративни органи. Се одгледува заради надебелениот корен, кој се консумира готвен или во преработки. Содржи: минерални материи (Фе, К, Зн), Цвекло Мн, јаглени хидрати (12–14%), аминокиселини, и бетанини. Се одгледува со расад и со директна сеидба. Д. Ј.

ЦВЕТАНОВ, Владимир Стефанов (Скопје, 28. Ⅷ 1935) – спец. Владимир Цветанов по медицина на трудот (1967), алерголог и клинички имунолог (1984), редовен проф. на Мед. ф. Медицинските студии ги завршил во Скопје (1961), магистрирал во Загреб (1970), а докторирал во Скопје (1979). Супспецијалист по алергологија и пулмологија (1993). Основоположник е на Институтот за медицина на трудот при Здравствениот дом во Скопје (1972) и негов раководител до пензионирање (2000). Објавил 207

ЦВЕТКОВ, Љубомир (Охрид, 1938) – технолог, унив. професор. Дипломирал на Технолошкиот факултет на Универзитетот во Загреб (1962), магистрирал и потоа докторирал (1979) на Технолошкометалуршкиот факултет во Скопје, каде што е вработен од 1970 г., а како редовен професор од 1988 г. Бил декан на Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје во долг период. Подрачја: технологија на прехранбени производи и конзервирање и амбалажа; изолирање и пречистување на компоненти од растенијата. Автор е на

ЦВЕТКОВ, Парашкев (Плевен, Бугарија, 20. Ⅴ 1875 – с. Могила, Парашкев Цветков Битолско, 8. Ⅴ 1903) – гимназиски професор по музика и војвода на ТМОРО. Дипломирал на конзерваториум во Русија и бил професор по музика во родниот град, а потоа во Битолската класична гимназија (1902/3) и домашен учител на децата на битолскиот руски конзул А. А. Ростковски. Тука станал член на ТМОРО, а потоа како битолски реонски војвода (пролетта на

ЦВЕТКОВИЌ, Бранко (Будимпешта, 11. Ⅸ 1930 – Скопје, август 1995) – пијанист и педагог. Дипломирал на Музичката академија во Љубљана (П. шивиц), а специјализирал на Академијата „Санта Чечилија“ во Рим (К. Цеки, 1967). Основач на Катедрата по пијано на ФМУ во Скопје, каде што долги години работел како професор (1966–1991). Сн. Ч.-Ан. Нада Цветковиќ

ЦВЕТКОВИЌ, Нада Богданова (Нови Сланкамен, Војводина, 7. Ⅸ 1934) – спец. по болести на устата и забите, проф. на Ст. ф. Докторирала во Белград (1981). Научниот интерес $ е насочен кон испитување на нивото на ензимите кај разни патолошки состојби на забната пулпа. Публикувала 50 статии. Е. М. Маја Цветковска

ЦВЕТКОВСКА, Маја (Скопје, 1947) – технолог, унив. професор. Дипломирала (1972) и докторирала (1982) на Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје, а магистрирала на Технолошкиот факултет во Загреб (1975). Била на студиски престои во Европа и во САД. На Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје е од 1975 г., а како редовен професор од 1993 г. Била продекан на Факултетот и главен уредник на сп. „Гласник на хемичарите и технолозите на Македонија“. Меѓународен експерт за

ЦВЕТКОВСКА, Надежда (Скопје, 6. ⅩⅠⅠ 1948) – историчар, научен советник и редовен професор во Институтот за национална историја во Скопје. Дипломирала на Филозофскиот факултет (Група историја), магистрирала со темата „Политичката активност на македонската емиграција во Бугарија од 1918 до 1929 година“ (1986) и докторирала со темата „Граѓанските партии во Вардарскиот дел на Македонија од 1935 до 1941 година“ (1993). Извесно време била гимназијален професор (1974/75), а потоа преминала во ИНИ

ЦВЕТКОВСКИ, Александар (Скопје, 25. Ⅴ 1935) – илустратор, дизајнер, сликар, графичар, значаен во формирањето на визуелната култура и нарација кај најмладите, унив. професор. Дипломирал на Академијата за ликовни уметности во Љубљана (1961). Работел како илустратор и уредник во издавачката куќа „Детска радост“. Ос-новач на сп. за деца „Росица“. Из- Александар Цветковски работил повеќе од 10.000 илустрации за книги и детски списанија во Македонија („Другарче“, „Развигор“, „Наш свет“, „Гезими“ и „Фатоси“;

ЦВЕТКОВСКИ, Живко (с. Дејловце, Кумановско, 16. Ⅱ 1948) – лингвист, македонист, професор на Катедрата за македонски јазик и јужнословенски јазици на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје. Дипломирал на Филозофскиот факултет во Скопје, на Групата за македонски јазик и книжевност (1970). Магистрирал („Допусните реченици во македонскиот јазик“, Скопје, 1981) и докторирал („Именскиот прирок во македонскиот јазик“, Скопје, 1989) на Филолошкиот факултет во Скопје. На Филозофскиот / Филолошкиот факултет работел како