ГРАДЕЖНИШТВОТО ВО Република МакедонијаДЕНЕС

ГРАДЕЖНИШТВОТО ВО Република МакедонијаДЕНЕС – еден од најзначајните сектори во економијата, што се занимава со производство на градежни објекти. Под градежен објект се подразбира секоја одвоена, самостојна функционална целина (подземна, надземна или водоградба), чија намена е однапред одредена и е трајно лоцирана на определена територија. Градежните објекти се делат на две основни групи: високоградба и нискоградба. Во високоградбата спаѓаат станбените и нестанбените згради, додека во нискоградбата – но градежно занаетчиство, тоа прерасна во сектор од витално значење за економијата. Својот најголем подем секторот го забележа од 1960 до 1980 г., период што е поврзан со земјотресот во Скопје (1963 г.), изградбата на патната мрежа, урбанизацијата на општинските центри и подемот на градежните работи во странство (особено во поранешниот Советски Сојуз, Ирак, Либија и во други земји). По 1980 г., пред сè како резултат на падот на индустриското производство, стагнацијата на изградбата во главниот град Скопје, како и повлекувањето на домашните градежни фирми од странство (заради тешкотиите во наплатата), вкупниот број извршени градежни работи започна да бележи тенденција на намалување. Последниве неколку години учеството на градежништвото во формирањето на бруто домашниот производ на земјата, во просек, изнесува околу 5,3%. Учеството на градежните работи во вкупните инвестиции во основните средства од 67,7%, колку што изнесуваше 1990 г., се намали на 58,3%, 2004 г. Во истиот период бројот на работниците се намали за цели 35% (од 47.636 во 1990 г. на 30.795, 2004 г.). Долгорочно гледано, процентуалното учество на вработените во градежништвото во вкупниот број на вработените од 20,54%, колку што изнесуваше во 1955 г., се намали на 6.99%, 2005 г. Долгорочната динамика, пак, на станбената изградба (завршените станови), во периодот 1955–1980 г. покажува значителен пораст, што не може да се рече и за периодот 1980–2005 г. – в. Графикон. 1873), раководена од инженери од Германија и Австрија. Во 1945 г. во Република Македонијаимало само 6 км патишта и 4 км улици со цврст коловоз, по што дошло до интензивна изградба на патишта, така што денес патната мрежа опфаќа 9.670 км (автопатишта 175 км, магистрали 655 км). Во хидротехниката значајни се првите работи на регулацијата на р. Вардар од крајот на ⅩⅠⅩ в. и изградбата на првата брана „Св. Андреја” (1938). По Втората светска војна биле изведени големи хидромелиоративни системи, изградени се 140 брани. Значајна е изградбата на термоелек-троцентралите на јаглен РЕК Извор: Статистички годишници на Република Македонија 1955–2006. „Битола” и ТЦ „Осломеј”, со кои се обезбедува главно електрична објектите од транспортната ин-Во изминативе педесетина годиенергија. Последниве шеесет гофраструктура и друг вид комуни-ни, домашната индустрија за градини се карактеризираат и со инкација, како и објектите од хид-дежни материјали: вадењето катензивна изградба на станбени, роградбата. Градежништвото во мен, производството на градежни општествени и индустриски об-РМ има голема традиција. По материјали, добивањето и прерајекти, така што градежништвото Втората светска војна, од типич-ботката на неметали, како и на било една од најважните стопанделови од дрвопреработувачката и металопреработувачката индустрија, во голема мера успеа да ги задоволи потребите на градежниот сектор, иако некои производи, како бетонското железо (арматура и челични сајли за пренапрегање) се добиваат главно од увоз, а учествуваат со голем процент во вкупниот производ. Станува збор за скромен асортиман на градежни материјали, кој влијае врз ниската конкурентна способност на секторот на меѓународниот пазар. ЛИТ.: Никола Узунов, Стопанството на Република Македонија 1945–1990, МАНУ, Скопје, 2001, 333-340; Државен завод за статистика. Статистички годишници на Република Македонија, 1955-2006. Д. Е.