ПИСМО

ПИСМО – средство за комуникаможел да запише свои забелешција преку условни писмени знаки. Со тоа започнал позасилен ци. Поради ограничените можпрогрес на школството и науката. ности на човечкиот ум да памети Книгите првин се ширеле преку долго с¢, луѓето барале средство преписи. Побогати трговци снабкако да зачуваат точни податоци дувале материјал за пишување за разни предмети и настани и да (папирус, пергамент, па и хартија им ги предаваат на други простор-и др.), најмувале писмени луѓе но и временски оддалечени лица. (обично робови), еден го читал На повеќе места во светот (Месотекстот гласно, а другите запишупотамија, Кина, Египет, Средна вале и одеднаш се добивале пове-Америка и др.) биле оформени ќе примероци (цопиа). Средноверазлични писмени системи постековните ракописи, особено оние пено, почнувајќи од отисоци на со свечени и свештени текстови, фигури и цртежи на предмети, либиле уметнички украсувани во ца, птици и животни до прости почетните букви (иницијали), во почетокот и крајот на текстот со знаци за слогови и гласови, при вињетки, заставки и сцени опишашто секогаш знаците за бројки ни во текстот, како и со украси од им претходеле на знаците за букбилниот и животинскиот свет. ви и зборови. Најголемо совршенство е постигнато во азбучното Со ширењето на писменоста се писмо, каде што само со 25-35 зна-зголемувала потребата и од погоци може да се запише секаков лем број книги, заради што било збор. Прва таква консонантска пронајдено печатарството. Печаазбука измислиле феникиските тењето книги било измислено трговци на Медитеранот. Грците пред повеќе од 1000 години на Даја усовршиле нивната азбука со лечниот Исток (Кина, Кореја), но додавање знаци и за вокалите, а с¢ до ⅩⅤ в. тоа не било приспособено за европските писма. Во ⅩⅤ в. германскиот златар Ј. Гутемберг направил дрвен механизам за печатење текстови со европски азбуки. И оваа техника с¢ повеќе се усовршувала. Дрвениот механизам бил заменет со потраен, железен. Рачните слагачници со одделно излиени матрици во различен вид и големина (верзал, гармонд, петит итн.) до скоро се употребуваа заедно со машинскиот линотип и монотип, а од крајот на ⅩⅩ в. тие се заменети со компјутерска (електронска) техника со брза и огромна продукција на печатени и илустрирани текстови. Глинените плочки пишувани со источни клинописи и медитерански силабари, подредени во кошници или гипсени сандаци, биле складирани во одделни простории на клупи и полици со ознаки на нивната содржина. Текстовите пишувани на папирус, на пергамент, па и на хартија во ролни или кодекси (книги) биле складирани на рафтови. Во античко време најбогат фонд со преку 400.000 дела бил сместен во прочуената Александриска библиотека. Во современиве големи библиотеки веќе не се бројат книгите, а се ме-рат полните рафтови со милји и километри. Во Британската библиотека има преку 330 км долги рафтови само со книги, а посебно се чуваат ракописи, дневни весници, географски карти, музички партитури, звучни записи и др. Најновите електронски записи на текстови и др. аудио-визуелни содржини во многу поголем обем се чуваат на минимален простор. ЛИТ.: Денисе Сцхмандт-Бессерат, Бефоре Њритинг, И-Ⅱ (Фром Цоунтинг то Цунеиформ), Аустин, Университѕ оф Теџас Пресс, 1992; Хоњ Њритинг Цаме Абоут, Университѕ оф Теџас Пресс, Аустин, 1996; П. Хр. Илиевски, Појава и развој на писмото, Со посебен осврт кон почетоците на слов. писменост, МАНУ 2001, Ⅱ ревид. изд. 2006; Р. Бугарски, Писмо, превод на макед., Ск. 2001; К. Брукфилд, Свет писмености, превод на српски, Београд 2005. П. Хр. Ил.